Met het voorkomen van een kabinetscrisis gisteren tussen VVD en PvdA (staartje Rutte3) is een tijdperk afgesloten.

Asscher bleek gisteren ineens vertrouwen te hebben in de beloften van premier Rutte.

Veel lachwekkender komen ze niet in politiek Nederland. Niet dat het veel uitmaakte – als de PvdA was vertrokken had men drie weken korter ministers gehad. Meer betekenis had het niet, want van het entameren van meer beleid zou het toch niet komen.

Gek genoeg was de grootste belanghebbende bij het voorkomen van een crisis premier Rutte. Maar zijn onbuigzaamheid tegenover de PvdA-chantage van Asscher was veelzeggend: hoezeer hij ook graag in ieder geval met één kabinet de rit wilde uitzitten – toegeven aan de PvdA was dit niet waard. De kans dat een komend kabinet Rutte3 de rit uitzit is zo ongeveer nul, of het nu dat als maar uitgestelde VVD-CDA-D66-CU wordt, of een minderheidskabinet samen met het CDA. Geen van beiden zal het langer trekken dan circa twee-tweeënhalf jaar. De volgende verkiezingen kunt u dus alvast noteren voor halverwege 2020. Juni-september 2020, zoiets.

Het buigen van Asscher is niet bepaald des PvdA’s – historisch ken ik geen goede voorbeelden vergelijkbaar met het opzetten van een even grote borst als Asscher, eindigend met een smadelijke afgang door te zeggen dat hij Rutte – toch de leugenpremier – vertrouwt op zijn woord. Meestal stapte men dan consequent uit een kabinet. Maar het had ditmaal evenmin betekenis gehad als de PvdA wel was opgestapt: geen belang, geen invloed, geen betekenis en geen enthousiasme bij de verbijsterd toekijkende bevolking. Bij sommige jongeren merk je zelfs al een houding van: PvdA, was dat niets iets van vroeger? De PvdA is erger dan passé: ze is al bijna vergeten.

Het gevecht binnen BNN-Vara van afgelopen week over het uitzenden van docu-Jesse, de steeds grotere afstand tussen PvdA en FNV – waar je van tijd tot tijd dat de SP-gedachte doorbreekt – en de betekenis van de partij voor Nederland in brede zin, zullen komende jaren bepalen waar de toekomst de PvdA zal leiden. Politiek lijkt hun belang voor de eerste tien, twintig jaar te zijn verdwenen. Het duw- en trekwerk voor de interruptiemicrofoon tussen Klaver en Asscher in de wintermaanden zal komend voorjaar abrupt ten einde komen met het onvermijdelijke afschieten van Asscher als PvdA-leider na de aanstaande slachting bij GR2018.

En wie het stokje dan overneemt? Een goede naam is moeilijk denkbaar. Opheffen van de PvdA is verre van onmogelijk, en zelfs het meest verstandig denkbare vermoedelijk. Maar heel verstandig is men bij de PvdA nooit geweest, zoals ook deze bijna-crisis illustreerde. Dus enig amusement valt komend jaar nog wel te verwachten.