De enige reden dat politieke financiering op de agenda lijkt te zijn gekomen is het bestaan van de PVV. Het is moeilijk iets anders te concluderen na het eerste bericht over de aanbevelingen die de onderzoekscommissie-Veling daarvoor aan het kabinet gaat doen.

De Telegraaf heeft ‘bronnen’:

Ingewijden bevestigen dat de onderzoekscommissie, die in opdracht van het kabinet onderzoek doet naar de financiering van politieke partijen, een wettelijk verbod wil op buitenlandse donaties voor Nederlandse partijen. Minister Ollongren (Binnenlandse Zaken) zal namens het kabinet ook direct aan de slag gaan om deze aanbeveling ingevoerd te krijgen, weten bronnen.
De commissie, onder leiding van voormalig ChristenUnie-politicus Kars Veling, komt met meer aanbevelingen. Maar daarvan zal het ministerie nog moeten onderzoeken of ze ook daadwerkelijk ingevoerd kunnen worden.
(..)
De commissie bepleit ook meerdere veranderingen in de subsidiesystematiek. Een van de aanbevelingen is om partijen in de Tweede Kamer subsidie te geven op basis van hun zetelaantal alleen. Nu zijn er, naast zetels in het parlement, ook nog minstens duizend partijleden nodig om ervoor in aanmerking te komen waardoor de PVV, die geen leden heeft, subsidie misloopt.

De structuur van bovenstaand bericht zegt eigenlijk al alles over wat de minister vermoedelijk als ‘haalbaar’ beschouwen zal. Maar waar ik bijzonder benieuwd naar ben is hoe een aantal zaken vorm gegeven zal worden.

Openbaar register
Wat worden bijvoorbeeld de sancties op het negeren van de verplichting van openbare registratie waarin giften vermeld zullen worden? Want hoewel ik besef dat dit niet met terugwerkende kracht zal worden ingevoerd, moest ik direct denken aan de heer Pechtold en zijn Scheveninger appartementje dat met Canadees geld werd gefinancierd.

Andere zaken waarover in Nederland ooit rumoer ontstond waren het geld dat de PVV naar verluidt ophaalde in de USA (als bijdrage in de proceskosten van Wildersproces1), diverse ongesubstantieerde verhalen over koffertjes met geld – eveneens voor de PVV – en het bekende feit dat de vroegere SovjetUnie in de jaren tachtig de Nederlands vredesbeweging financierde. Dat de Ja-campagne voor het Oekraïne-referendum mede werd gefinancierd door George Soros leek weinigen meer te kunnen schelen dan dat het een interessant feit bleek.

Wildersproces1
Zou dat geld voor Wildersproces1 worden beschouwd als een politieke of een humanitaire persoonlijke gift? Dar het rumoer anders wil doen geloven is van weinig belang, maar als het niet humanitair was, was ook Wildersproces1 mutatis mutandis een politiek proces. Dat zal men in Den Haag niet graag erkennen, hoezeer de feiten er ook op wijzen. De belangrijkste reden dat er over de PVV geruchten gaan is overigens dat de partij niet alle geboden subsidies tot de bodem toe lijkt te willen uitmelken. Dat de andere partijen dat verdacht vinden maakt dit ietwat pregnant.

Russische inmenging?
Maar deze hele kwestie is ook weer te linken aan de huidige hysterie over ‘Russische inmenging’. Dat lijkt weer verbonden met het feit dat het Franse FN grote bedragen wist te lenen bij Russische banken voor haar campagnes – nadat de Franse banken Marine le Pen elke vorm van krediet weigerden. Mij lijkt de financiering vanuit Ankara (DENK!) minstens zo gevaarlijk, om over de geloofsmatige inbreng van buitenlands geld voor moskeeën(bouw) maar te zwijgen. Daar zal helemaal geen aandacht aan worden besteed vrees ik, omdat het wegen zal vinden die net niet onder de nieuwe regels gaan vallen.

En daar komen we aan mijn eerste fundamenteel grote bezwaar tegen deze exercitie: wie daadwerkelijk stiekem grote bedragen uit het buitenland ontvangt, kan het zo maskeren dat er niets onrechtmatigs te bespeuren lijkt. De belangrijkste objectieve reden voor zo’n openbaar register is dan ook de mogelijkheid tot naming en shaming. Vandaar ook mijn verwijzing naar het appartement van de heer Pechtold.

En andersom?
En heb ik ook nog enige kleine vraagjes die het beeld moeten completeren: hoe gaan we kijken naar de export van Nederlands geld voor buitenlandse politieke doeleinden? Het geld dat de Nederlandse regering (!!!, en het was iets van $20 miljoen) liet overmaken aan de Clinton Foundation, gaan we dat soort zaken als toegestaan formaliseren? Uiteindelijk steunde men daarmee de poging van Hillary Clinton om Amerikaans presidente te worden – wat ook nog eens mislukte. Mag dat voortaan wel of juist niet meer? Of gaan we dan voortaan roepen dat de Clinton Foundation ook hele goede dingen doet op Haïti?

Subsidiair: de EU meent dat bepaalde zaken ons zouden kunnen beïnvloeden, en zette èn zet daartegen allerlei acties op touw. Acties die zeer beslist als inmenging gecategoriseerd zouden moeten worden, maar gebeuren zal het niet. Omdat we al als wingewest van de EU worden beschouwd? Of omdat het overeenkomt met de politieke doeleinden van de regerende elite?

Het zijn allen vragen die ik graag beantwoord en geadresseerd zou zien, maar waarvan ik weinig hoop heb dat dat zal plaatsvinden. Dat dit alles moet worden geregeld door een minister van D66 die al heeft laten zien hoe subjectief ze zaken graag zou aanpakken verbetert de zaak bepaald niet.