Steeds meer politici worden bedreigd. En deze bedreigers worden tevens met kuddes tegelijk gearresteerd. Wat is hier gaande?

De staatsomroep bericht ongerust:

Sinds september zijn er zeker elf mensen opgepakt in verband met, of veroordeeld wegens bedreiging van demissionair premier Rutte. En gisteren werd duidelijk dat afgelopen zomer nog een man uit Amsterdam is gearresteerd, omdat hij mogelijk een moordaanslag op Rutte wilde plegen.

Korter gezegd: het land blijkt uit te puilen van idioten. Terwijl ik dit schrijf komt er een van de ‘goede’ kant langs, die precies hetzelfde doet:

PVV is n antidemocratische racistische partij, die alles en iedereen in Nederland aanvalt en verkettert, rijken paait, geen enkel beleid tegen structurele ongelijkheid heeft en t gewone volk alleen t 'recht' geeft de getinte buurman te haten. Antidemocraten sluiten zichzelf uit.

— Gerard LageVenterink (@lageventerink) October 14, 2021

Paait de PVV de rijken? Dat is nieuw voor me. Ik zie hier eerder een instinctieve reactie van de schrijver in, die zich oudergewoonte afzet tegen alles wat zijn favoriete politieke richting niet zint.

Dit soort dreutels hoor je traditioneel veel minder als de PvdA in een kabinet zit.

Dat lijkt met die bedreigingen niet fundamenteel anders te gaan, alleen is de achterban van de PvdA zo ver geslonken dat je die partij er niet alleen de schuld van geven kunt. Maar dat verder even buiten beschouwing latend: bedreigingen van het type dat Rutte verduren moet, en veel anderen, is niet veel anders dan machteloosheid. Zo werd er door politici ook altijd mee omgegaan, maar het aantal loslopende gekken dat denkt het ‘recht’ in eigen hand te moeten nemen is de afgelopen jaren wel degelijk gegroeid.

Waar vroeger niemand zich zorgen maakte over dergelijke mopperaars tot ze zich gingen bewapenen, heeft de komst van internet de verhoudingen veranderd. Niet alleen zijn bedreigingen nu sneller bij het object van woede, maar ook is hun herkomst eenvoudiger traceerbaar, waardoor de bezoekjes van handhavers toenemen. Want of al deze pruttelaars ook zinnens zijn daadwerkelijk iets zullen doen is niet langer de kwestie: men wil het risico niet langer nemen. De cijfers:

Al die gebeurtenissen passen binnen de trend dat het aantal geregistreerde bedreigingen tegen politici de laatste jaren is gestegen. In 2016 stelde het Team Bedreigde Politici (TBP) 65 strafbare bedreigingen vast. In 2017 waren dat er 90, het jaar erop 362 en in 2019 waren het er 206.

Wat de cijfers ook laten zien is dat het aantal arrestaties lager moet liggen dan in pakweg 2018. Ergens sinds dat jaar is er een wijziging in de beschermingspolitiek ingezet, en men arresteert nu meer loslopende gekken. Is het er voor politici daarmee nu veiliger op geworden, of gaat dat alsnog gebeuren?

Eigenlijk betwijfel ik dat. De gevoelens van onmacht zijn er op dit moment niet minder om, en als ik daarvoor bewijs zoek heb ik aan de reacties onder onze artikelen genoeg. Dat doet vermoeden dan afreageren nodig blijft, en veel van de bedreigingen waarvoor mensen worden gearresteerd zijn precies dat.

Het probleem is dat mensen te veel van politici verwachten. Van wat ze kunnen, en van wat ze doen. Als politici de hun toegeschreven superkrachten niet ten goede aanwenden, beschouwen veel mensen dat als een persoonlijk affront. En dan gaan ze mopperen hoe ze dat persoonlijk zullen oplossen, als ze Rutte of wie dan ook tegenkomen. Alleen, dat gebeurt natuurlijk nooit. Dat weten ze bij de beveiligingsdiensten ook wel:

Die stijging kan niet los worden gezien van de Corona-pandemie, zegt veiligheidsdeskundige Jelle van Buuren. Want met alle lockdowns, de avondklok, Corona-pas en vele andere ingrijpende maatregelen is het volgens hem een tijd van ongekende sociale verandering. “Daar laten sommige mensen zich heel fel over uit en ze zwepen elkaar op via sociale media.”
Hij verwijst naar rapporten van bijvoorbeeld de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid. Daarin wordt ook gewezen op de grote maatschappelijke onrust die is aangewakkerd door het Corona-virus.

Maar ook bedreigde politici voelen zich soms onmachtig. En dat een aantal van hun bedreigers wordt gearresteerd geeft hen wel een veiliger gevoel. Oók als het per saldo vrij zinloos is.

Daar nog aan toegevoegd: eind jaren tachtig werd vrijwel iedere Italiaanse politicus van staatswege beveiligd. Werd je dat niet, dan werd je niet serieus genomen: wie te onbelangrijk was om te bedreigen had evenmin enig politiek gewicht, was het adagium. Dat moeten we toch maar liever vermijden, als ontwikkeling.