De meest recente poging het onderwijs verder te versjteren ligt onder vuur van een Kamermeerderheid. Dat we dat nog mogen meemaken.

De Telegraaf schreef woensdagavond:

De lesstof voor basisschoolscholieren zou te stoffig zijn geworden. Daarom werkten 150 leraren en schoolleiders aan het moderniseren van het curriculum. Donderdag buigt de Tweede Kamer zich over deze door het onderwijsveld aangedragen ’bouwstenen’. Opvallend: de politieke kritiek zwelt aan.

Dit onzalige plan en de achtergrond van waaruit dit idee werd gelanceerd besprak ik een half jaar geleden al heel negatief, en zonder te beweren dat men dat gelezen heeft lijken meerdere mensen nu diezelfde mening toegedaan. Ook van D66, gelukkig.

Coalitiepartijen VVD, CDA en D66 en oppositiepartij PVV vrezen namelijk dat het onderwijsveld in zijn enthousiasme om de bezem te halen door het curriculum gierend uit de bocht is gevlogen. „Het was juist de bedoeling om het ’lean en mean’ te maken, maar ik heb gezien dat er alleen maar dingen bijkwamen. Wel jammer. Hierdoor komen kernvaardigheden in de knel. We kunnen het ons niet veroorloven dat kinderen niet kunnen rekenen en schrijven”, aldus D66-Kamerlid Van Meenen.

Geheel terecht was de afbeelding boven het Telegraaf-artikel van Harm Beertema. Beertema is al sinds zijn aantreden hèt uithangbord voor degelijk onderwijs en een rustige werkomgeving voor leerlingen van goede wil:

PVV’er Beertema heeft er geen goed woord voor over. Groen en geel ergert hij zich aan wat hij noemt de 21st century skills, die het onderwijsveld nu volgens hem poogt om het curriculum in te fietsen. „Dat zijn vaardigheden die volgens de broodprofeten van het nieuwe leren als essentieel worden gezien voor basisschoolleerlingen. Ze zweren bij de zelfontdekkende leerling, maar intussen kunnen die leerlingen niet meer lezen. Deze waanzin moet stoppen. Weg ermee”, fulmineert hij.

VVD:

„Hartstikke leuk als kinderen themaweken over iets cultureels krijgen voorgeschoteld, maar als ze vervolgens laaggeletterd van school komen, hebben ze er bar weinig aan.”

En CDA

CDA’er Rog heeft het ook zien gebeuren. Ook hij wil terug naar de basis. Hij oppert om een expertgroep te zetten op de veel te omvangrijke curriculumvoorstellen vanuit het onderwijsveld. Die moet stevig snoeien in alle plannen. Coalitiegenoot D66 steunt dat. „Het is wéér te groot geworden”, verzucht Rog.

laten vergelijkbare geluiden horen. Maar het meest interessant is dat iemand is gaan overdenken wat men er in het veld echt van vindt:

Niet alleen in de politiek weerklinkt kritiek. Ook een groot deel van de leraren staat er niet achter. Uit een eerdere enquête blijkt dat slechts een kwart van de docenten er wel oren naar heeft.

En dan te beseffen dat meer dan 90% van de docenten in het lager onderwijs links stemt, had ook de partijen ter linkerzijde te denken moeten geven. Maar daar wordt de indoctrinatie met de juiste mening al een hele tijd belangrijker gevonden dan goed onderwijs. Anders verklaarbaar is de reeks onderwijshervormingen – deels bezuinigingen ook – sinds de jaren zeventig niet. Ooit had je de commissie-Dijsselbloem die het falen in het onderwijs doorlichtte, maar opvolgende ministers gingen vrolijk door met het markeren van hun persoonlijke geurvlaggen in het onderwijs.

De Kamerleden die zich nu verzetten zien in dat de plannen allemaal heel mooi en edel waren, maar voor zover kinderen die zichzelf niet bij brengen – zoals digitale geletterdheid – maar toch vooral voortbouwen op verworven vaardigheden die men met die nieuwe plannen juist zou ondergraven.

Zo is het prachtig als kinderen kritisch leren Lezen, maar als hun lezen ondermaats is hebben ze er weinig aan. Over Rekenen zou je eigenlijk moeten zwijgen, maar het rekenniveau van veel politici toont routineus het onderwijsdrama dat zich de afgelopen vijftig jaar in brede kringen voltrokken heeft. Over Taal in het algemeen: het percentage functionele analfabeten neemt jaarlijks nog toe, en niet allen door immigratie.

In feite is deze hele voorgestelde hervorming van ‘stoffigheden’ een impliciete ontkenning van normale beperkingen van leerlingen van jonge leeftijd. Die hebben tijd nodig eerst de juiste vaardigheden te verwerven, en door het curriculum vol te proppen ontneem je ze die kans.

De gedachte dat de vaardigheden van jonge leerlingen met het verstrijken van de eeuwen toenemen is een onhoudbare vooruitgangsgedachte. Wie erkent dat dat niet aan de orde is, zou ook dienen te beseffen dat het aanleren van basisvaardigheden mogelijk gepaard gaat met stoffige lesstof, maar daarom nog steeds zinvoller is dan een lawine van zaken op kinderen afvuren die ze nooit allemaal zullen leren beheersen, en daarmee tijd verspillen die functioneler kan worden gebruikt.

Gisteren in de Kamer sloot ook de SP zich nog bij al deze kritiek aan.

Bijna alle partijen zijn bezorgd en kritisch over de overladenheid van de voorstellen. Leraren kampen al met werkdruk. “Hier is geen draagvlak voor, het is alleen maar meer, meer, niets minder”, zegt SP-Kamerlid Kwint.

Slob reageerde geïrriteerd – hij vindt dat er een kakofonie van wisselende meningen op hem wordt afgevuurd. Dat kan best zo zijn, maar dat betekent eveneens dat de minister zelf te weinig capabel is op dit onderwerp om er een eigen visie over neer te zetten. Slob is een beste man met goede bedoelingen, maar ik vrees dat aan die conclusie niet te ontkomen valt. De notie wat er in het onderwijs de afgelopen vijftig jaar heeft plaatsgevonden lijkt aan hem niet besteed, en dat is in de gegeven situatie een volstrekt dodelijke diskwalificatie.

---

Er gaat veel mis in het onderwijs, en wij berichten er geregeld over. Vandaar dit dikke dossier op Veren of Lood.