Op 11 maart 2011, vijf jaar geleden, keek ik om half negen naar het nieuws. Daarop was een itempje over een aardbeving in Japan met epicentrum aan de kust van Honsjoe met een kracht van 8.9 op de schaal van Richter.

Dan weet je meteen: dat is een enorme ramp! 8,9 is fantastisch hoog, bijna de kracht van de zeebeving bij Indonesië van tweede kerstdag 2004. De schaal van Richter is een logaritmische schaal, een punt hoger betekent een tien maal grotere kracht. De aardbeving op Haïti in 2010 was 6.1. Die in Japan was dus bijna een factor duizend keer zo zwaar en we hebben gezien wat de beving op Haïti uitrichtte. Dat dit groot nieuws zou worden was dus om half negen gemakkelijk te voorspellen geweest, maar de NOS had er geen notie van.

Later die dag kwam ook het bericht dat drie Nederlandse militairen die in Libië gevangen zaten veilig in Griekenland waren aangekomen. Er was hard onderhandeld zei de Griekse bemiddelaar. Er was geen tegenprestatie geleverd zei premier Rutte. De reporter zag geen aanleiding om de premier op de tegenstrijdigheid tussen die twee berichten te wijzen of op de algemene ongerijmdheid van zijn uitspraak.
Griekenland was verontwaardigd over Moody ’s die haar credit rating weer verlaagd had en eiste er maatregelen tegen. Welke maatregelen, vraag je je dan af. Zou er trouwens verband zijn tussen dat harde en succesvolle onderhandelen van Griekenland en het standpunt dat Nederland vervolgens ging innemen op de EU top? Die top ging over het reddingsfonds voor – ondermeer – Griekenland. Dat zou zo maar kunnen denk je dan, maar het verband werd niet gelegd.

Die top zou ook gaan over de Nederlandse pensioenen, zei de krant en de betaalbaarheid daarvan in de toekomst. Ik denk dat de krant zich vergist. De discussies die hier de laatste maanden onder andere tussen werkgevers en werknemers zijn gevoerd doen de krant waarschijnlijk vermoeden dat het in Nederland met de pensioenen slechter is gesteld dan in de rest van Europa. Het omgekeerde is het geval. In Nederland heeft een pensioen dekking stelsel, waarin de dekking door een greep in de kas van het ABP door Lubbers, door slechte beleggingen en door een lage rentestand tegenwoordig wat minder solide lijkt dan nodig zou zijn. Maar in het buitenland heeft men in het algemeen helemaal geen dekking. Daar zijn pensioenen vaak een soort AOW, dat wil zeggen een omslag stelsel. Dat geldt bijvoorbeeld voor de pensioenen van de Europese instellingen, waar de discussie waarschijnlijk over gaat. Nederland heeft maar een heel klein probleempje bij vergeleken veel andere landen en over dat Nederlandse probleem gaat het overleg op de top dus zeker niet.

De landsadvocaat zou gezegd hebben dat een wet waarbij de pensioenleeftijd wordt verhoogd, met als gevolg dat pensioenen later ingaan en men langer premie moet blijven betalen door de rechter opzij zou kunnen worden gezet. Ik ben benieuwd hoe en met een beroep waarop. Strafbepalingen kunnen niet terugwerken op grond van het legaliteitsbeginsel en dat geldt ook voor de heffing van belastingen. Dat beginsel vinden we terug in verdragen en rechters kunnen er Nederlandse wetten mee opzij zetten. Maar de mensenrechtenverdragen hebben in het algemeen geen directe werking in het civiele recht en ook niet in grote delen van het publieke recht. Pensioenrecht is een tussenvorm, half civiel recht, half publiek. Ik ben al weer wat jaren uit de praktijk dus er kan intussen wel jurisprudentie zijn in Straatsburg waardoor aan lidstaten ook de bevoegdheid is afgepakt om zelfstandig hun pensioenstelsels te regelen maar voor mij is dit nieuw. Ik zou hopen dat de juridische medewerker van de krant op zo’n interessant punt in zou gaan maar nee dus.

In Egypte waren opnieuw Kopten aangevallen door moslims die daar kennelijk niets bij in de weg werd gelegd door de overheid van Morsi. Wat ik een paar weken eerder al vermoedde werd daarmee realiteit: er was geen sprake van meer mensenrechten en zeker niet van meer democratie in Egypte.. Zo zal het waarschijnlijk blijven gaan in de landen aan de oost en zuid kust van de Middellandse Zee. Dat was te voorzien en de democratisering hype van een paar jaar geleden was dus inderdaad een hype. Al die Tunesiërs en andere Arabieren vluchtten dus niet voor niets massaal naar Europa.

Je hebt een krant om interessant nieuws voor je te verzamelen, zodat je dat niet zelf bij elkaar hoeft te rapen op het internet. Kranten hebben verstandige mensen in dienst, hoop je dan, die het nieuws kunnen toelichten en er commentaar op geven. Daar kun je het dan wel of niet mee eens zijn, maar in beide gevallen is dat aardig. Het veronderstelt dat ze weten waar ze het over hebben en dat lijkt de laatste jaren minder het geval te zijn dan vroeger, terwijl het toch meer en meer de centrale functie is geworden van de media.

---

Dit artikel verscheen vandaag ook op het Blog van Toon Kasdorp