Het aftreden van Halbe Zijlstra vandaag is relatief onbelangrijk, maar een paar zaken die in de marge van dat persoonlijke drama plaatsvonden kunnen voor de wijze van omgang met nepnieuws van groter belang blijken.

Zo was daar de eerste reactie gisteren van vice-premier Ollongren, een dametje met diepe overtuigingen maar de politieke diepgang van een kwal.

Vicepremier Ollongren benadrukt dat Halbe Zijlstra zijn uitspraken deed voor zijn ministerschap. En haar nepnieuws is iets anders dan dit nepnieuws #Zijlstra pic.twitter.com/2OnOGq9iA2

— Alexander Bakker (@alexanderbakker) February 12, 2018

Nepnieuws, zo moet je concluderen uit deze spontane reactie, is nieuws dat haar niet of slecht uitkomt. Daar hebben we wat aan! Een betere illustratie dat wat zij wil neer gaat komen op censuur kan niet worden gegeven.

Evenzo illustratief is het East Stratcom-team dat de EU voorlopig heeft belast met het identificeren van nepnieuws dat bestreden zou dienen te worden, en dat stevig werd afgestraft in de Nederlandse media nadat GeenStijl op onderzoek uit ging naar de Nederlandse berichten die daar werden aangemerkt als nepnieuws dat nooit had mogen verschijnen.

Of GeenStijl de aangespannen rechtszaak zal winnen moet worden afgewacht (want onder de rechter), maar als het niet wint is er iets bijzonders aan de hand, dat de overige media zou moeten doen beseffen dat het sturen van hoofdredacteuren naar een theekransje met minister Ollongren geen verstandige aanpak is. Vooralsnog lijkt het vooral kluchtig maar dom. Helaas is dat geregeld een eerste stap op weg naar ellende.

En gisteren was er ineens weer nieuws over dat verbazingwekkende East Stratcom. Die club beschikt over slechts tien vrijwilligers. Voor de hele EU, met circa twintig verschillende talen waar men de media in de gaten wil houden? Het is erger dan bespottelijk, het is willekeur. Het grootste fakenieuws zijn de nepnieuwsbestrijders dus zelf, zo blijkt nu.

Nu besefte iedereen die kan rekenen al dat het uit zou draaien op botte censuur en intimidatie, door de dreiging met disproportionele en afzichtelijk grote boetes. Inclusief de roep om zelfcensuur van de platforms die het zouden hebben verspreid. Dat beeld wordt door dit bericht eerder versterkt dan ontkracht. Het toont dat de EU lessen van onderdrukking binnen kapitalistische systemen goed heeft bestudeerd: Al Capone werd ooit veroordeeld wegens belastingontduiking – de moorden die hij pleegde waren onbewijsbaar en vond men juridisch minder relevant dan de kans hem op te sluiten.

Het doel dat de middelen heiligt mag dan de enige nuttige benadering zijn voor de EU-dictatuur, maar dat dat doel de Europese democratieën en rechtsstaten om zeep helpt wil men niet erkennen – want het belang van het slagen van de EU is groter dan ooit, zo vindt men in Brussel.

De discussie over nepnieuws zou verstandige mensen tot de conclusie moeten brengen dat voor de EU maar een realistische aanpak bestaat: weg er mee. Het zal echter nog heel wat grotere ellende vergen eer ‘verstandige mensen’ van hun telefoontje zijn losgerukt en om zich heen kijken teneinde te constateren dat de wereld angstaanjagend verandert.

De ‘Peace of our time’ is gebaseerd op afleidingsmanoeuvres. Hoe lang nog?