Vanuit Brussel begon men eerst met protesteren en het aankondigen van dwangmaatregelen toen in Hongarije Orban aan de macht kwam.

Wanneer een partij in de oppositie zit en zij krijgt bij vrije verkiezingen meer dan twee derden van de zetels dan is het duidelijk dat de kiezers een grondige verandering willen in hun overheid. Zo’n twee derden meerderheid krijg je niet zomaar.

In Hongarije was die meerderheid minder een verrassing dan het op een andere plaats in Europa zou zijn geweest, want de overheid bestond daar nog voor een groot deel uit oude communisten, die wel de naam van hun partij maar niet haar streken hadden verloren. De ouderen onder ons herinneren zich misschien nog hoe die overheid daar onder Sovjetdruk werd geïnstalleerd na het neerslaan van de Hongaarse opstand in 1956.

Viktor Orbán, die met deze kiezersopdracht aan het werk ging, veranderde met zijn twee derden meerderheid om te beginnen de grondwet.

Ik denk dat hij daar gelijk in had. Ik heb ook wel eens bekeken wat je zou moeten doen om de overheid in je eigen land grondig op de schop te nemen en met de bestaande grondwet gaat dat niet lukken. Ik lees geen Hongaars en ken de oude Hongaarse grondwet niet, maar ik veronderstel dat die daar niet veel anders was dan hier.

Bij zo’n grote schoonmaak is het zaak voor buitenstaanders om even af te wachten hoe het loopt. Ik vind het prima dat de Europese autoriteiten toezicht houden op wat er in de nieuwe lidstaten gebeurt, maar om een inbreukprocedure tegen Hongarije te beginnen terwijl het hervormende werk daar eigenlijk nog beginnen moest, vond ik wel wat overhaast. Ingrijpen kan altijd nog. In elk geval wil twee derden van de Hongaren dat er wat gebeurt. Om dat te verbieden komt eigenlijk neer op het negeren van de verkiezingsuitslag, iets waar Brussel zijn reputatie in de lidstaten weer eens geen goed mee heeft gedaan.

Zo haastig was men in Brussel niet toen Frankrijk en – onder kanselier Schröder – ook Duitsland contractbreuk pleegden door de voorwaarden van het stabiliteitspact aan hun laars te lappen. Tegen kleine landen ver weg in het Oosten durfde de held van de Anjeropstand het kennelijk beter aan dan tegen grote landen om de hoek.

Orbán kwam naar Straatsburg, waar het Europese Parlement een debat had geprogrammeerd over wat er in Hongarije aan de hand was. De president en boekverkoper Martin Schulz had vergeten Orbán te vragen zijn reorganisatie plannen toe te komen lichten, zodat die zich zelf maar uitnodigde. Eigenlijk was daar geen plaats voor geweest op de agenda, maar hij kreeg uiteindelijk nog wat spreektijd, heb ik begrepen. Het was hem er misschien meer om te doen om de internationale journalisten ter plekke toe te kunnen spreken dan een parlement dat toch niet naar hem luisterde, maar hoe dan ook. Het schildert weer het democratische niveau van de Europese instellingen.

Men was in Brussel van plan Orbán een maand de tijd te geven om terug te keren van de dwalingen zijns weegs en hij had in hun optiek dan niet eens het recht gehad om zich tegen de ingebrachte beschuldigingen te verweren, althans niet op de plek waar het parlement over deze kwestie ging debatteren.

Deze gang van zaken onderstreept de wenselijkheid om afscheid te nemen van de poppenkast in Brussel en Straatsburg.

We hebben geen behoefte aan een commissie en een niet gelegitimeerd parlement dat zich bovendien ondemocratisch gedraagt. Ze verhogen het niveau van de Europese samenwerking niet, maar doen het tegendeel. Ze leveren geen bijdrage aan de oplossing van Europese problemen, ze vormen zelf een probleem. Iedereen zou er beter aan toe zijn als we onze Europese aandacht zouden kunnen richten op onze echte problemen in plaats van op een poppenkast die op en neer reist van Brussel naar Straatsburg en die zich in wezen alleen maar bezig houdt met zich zelf.

---

Eerder verschenen op het Blog van Toon Kasdorp