Als het over lage rente gaat komen plotsklaps de meest wilde economische theorieën om de hoek. Toon Kasdorp ziet niets in het verhaal om Chinese besparingen aan te wijzen als crisis-oorzaak.

De economische theorie waar Heleen Nijkamp[1] mee wilde promoveren aan de Universiteit van New York en uiteindelijk gepromoveerd is aan de Erasmus Universiteit, hield in dat het de Chinese besparingen zijn, die de lage renten en daarmee een reeks economische crises ten gevolge hebben gehad deze eeuw. De lage renten hebben de onroerend goed boom veroorzaakt is haar redenering en het ineenstorten van die markt de crisis.

Het is zeker waar dat pensioenfondsen en andere spaarders veel last hebben van die lage rente en ook dat de prijzen van huizen nauw verband houden met de debt service op de hypotheken. Dat lage rentes geen onverdeeld genoegen zijn en dat ze hoge onroerend goed prijzen in de hand werken lijkt me juist. Toch is die relatie tussen rente en onroerend goed prijzen niet een op een. De rente is hier nog steeds lager dan ooit maar onroerend goed prijzen zijn een aantal jaren fors gedaald al zijn ze hier bij mij in de buurt, in Amsterdam Centrum weer in de lift.

Of bovendien de grote Chinese tegoeden de belangrijkste oorzaak zijn van de lage rente lijkt mij de vraag. Het zijn de Amerikaanse en Europese centrale banken die de rentevoet wereldwijd bepalen. De FED en de ECB houden de rente laag omdat ze van een hogere rente een remmende invloed op de economie verwachten en niet omdat ze daar door de Chinezen toe gedwongen zouden worden.

Er is van alles aan te merken op die lage rente politiek, onder meer dat je nu de economie niet meer kunt stimuleren wanneer dat nodig is, althans niet met het rente-instrument. We hebben in Duitsland de laatste jaren een paar keer negatieve rentes gehad, een opmerkelijk verschijnsel, dat zich in 2003 ook al eens in Japan had voorgedaan. Negatieve rente is de irrationaliteit ten top. Het is een gevolg van de vlucht van beleggingen uit onbetrouwbaar geachte landen naar een handvol landen die men wel betrouwbaar vindt, maar die te weinig mogelijkheden om te investeren bieden. Negatieve rente accepteren betekent in feite dat je meer last dan gemak van je geld hebt en dat blijft een raar verschijnsel.

Om op die Chinezen terug te komen, hun invloed op de wereldeconomie is door ons in Nederland positief te waarderen. Ook al hebben ze een overschot op hun betalingsbalans en verkopen ze dus meer aan ons dan dat ze van ons kopen, ze zijn praktisch in hun eentje verantwoordelijk geweest de laatste jaren voor de groei van de export via de Rotterdamse haven. Die groei, die de laatste jaren overigens weer lijkt te stokken, heeft de recessie gedempt, die is opgetreden in het voetspoor van de bankencrisis. We moeten er gewoon voor zorgen dat we slimmere machines ontwerpen en produceren, die de Chinezen graag willen hebben. Dan trekt de economie aan, herstelt het vertrouwen en daarmee de consumptie. Met de Chinese invloed op de westerse rentepolitiek heeft dat allemaal weinig te maken.

---

1. Beter bekend als Heleen Mees

---

Dit artikel verscheen eerder op het Blog van Toon Kasdorp