Soms moet je kiezen tussen tussen twee kwaden. Het leidt weinig twijfel dat de meerderheid van de Joodse inwoners van het gebied dat sinds 1948 Israël heet aan een vreedzame oplossing de voorkeur zouden hebben gegeven. Maar die is niet mogelijk gebleken.

De seculiere joden vormen in Israël een meerderheid en ze zijn westers, net als wij. Maar de rest van het Midden Oosten is niet democratisch, toen niet en nu niet. In het hele gebied van de Levant is buiten Israël nog steeds geen rechtsstaat te vinden. Dus die vreedzame oplossing is er nog steeds niet, zoals de Arabische Lente weer eens heeft aangetoond. In 1948 leefden we nog in de slagschaduw van de Holocaust. Het dringende probleem van dat moment was dat er een land kwam waar Joden zich veilig konden voelen, beschermd door een overheid waar voor honderd procent op viel te rekenen.

Met recht voerde Stellweg aan dat het niet redelijk is dat van dit Joodse probleem de inheemse Arabieren en hun nakomelingen het slachtoffer zijn geworden. Met die constatering is het Midden Oosten probleem en de onoplosbaarheid ervan in een nutshell getekend. Het is een kwestie van twee kwaden die tegen elkaar worden afgewogen en waarbij de meeste redelijke mensen indertijd voor de Joodse kant hebben gekozen. Vooral ook, denk ik, omdat we de Arabieren toen als onredelijke mensen zagen, die in de tweede wereldoorlog massaal aan de kant van Hitler stonden. Om die reden vooral hadden we in die eerste naoorlogse jaren niet erg veel op met Arabieren.

Stellweg kent het Midden Oosten en hij weet dus goed dat de Europese waarden waarop hij in zijn artikel een beroep deed in Arabië niet gelden. Ze worden wel aangeroepen als het zo uitkomt, maar ze vormen geen richtlijn voor dagelijks gedrag. De democratische en vreedzame samenleving, waar westerse joden van droomden, heeft in het Midden Oosten alleen vorm gekregen binnen de grenzen van Israël. Alleen daar en nergens anders. Dat klinkt paradoxaal en dat is het ook.

De Joodse staat is gefundeerd op tegenstrijdige uitgangspunten; hij is tegelijkertijd democratisch en etnisch, maar is wel het beste wat er in het Midden Oosten te krijgen is. Zelfs de Israëlische Arabieren hebben het er beter dan in de omringende landen. Sommige mensen, die er zelf nooit geweest zijn, noemen Israël een terroristische apartheidsstaat. Dat is Israël niet, maar de maatregelen die vereist worden voor de veiligheid van de burgers maken wel dat de vrijheid voor iedereen daar beperkter is dan in een land zonder vijanden, zoals Finland of Nederland.

Arabieren zijn vanwege hun vijandige verwanten tweederangs burgers in Israël en dat is vervelend; niemand verdraagt het gemakkelijk om tweederangs te zijn, alleen: honger, geweld en ziekte zijn erger. Met Syrië leeft Israël officieel in staat van oorlog, maar in alle stilte worden tijdens de burgeroorlog daar Syrische gewonden in Israël verpleegd. Anoniem, zodat ze geen problemen krijgen als ze terug gaan naar huis. Israël is voor de Syrische burgerslachtoffers een betere buur dan ze misschien verwacht hadden.

We hebben in het oude mandaatgebied nog steeds te kiezen tussen twee kwaden en voor die keuze is geen rationele richtlijn te geven. Als ik die keuze moet maken dan weegt bij mij zwaar dat het de Arabieren zijn geweest die een vreedzame samenleving steeds van de hand hebben gewezen en ook dat het gebied dat Israël geclaimd heeft de helft kleiner is dan Nederland. Arabië, aan de andere kant is groter dan Europa en alleen het oostelijk deel van het mandaatgebied Palestina is al vier keer zo groot als Israël.

---

Dit artikel verscheen eerder vandaag ook op het Blog van Toon Kasdorp