De uitslag van een recente peiling over Kabinetsformatie2021 door EenVandaag biedt een verbijsterend inkijkje in de ziel van grote aantallen kiezers, in de bekrompen geest van MSM-redacties, of beide. D66- en CU-kiezers zien het samen verder regeren van hun partijen wel zitten. Een “lichtpuntje”, juicht de ‘rechtse’ [kuch] fusie-omroep AvroTROS.

Zou het?

Waar wringt hier de schoen? Evident op het gebied van de medische ethiek. D66 wil af van de bedenktijd voor abortussen, gewoon doorgaan met late abortussen en ruimere mogelijkheden voor mensen om hun eigen levenseinde te kiezen. De ChristenUnie en haar electoraat willen dat juist niet. Die streeft letterlijk een abortusvrije samenleving na, en gaat voor palliatieve zorg en meer aandacht voor eenzame en depressieve ouderen; buurtgenoten van deze mensen zouden daartoe gestimuleerd en uitgedaagd moeten worden.

Als je weet dat iemand alleen zit, is het een kleine moeite om even te vragen hoe het gaat of een kopje thee te gaan drinken. (…) Het is te kort door de bocht om te zeggen: geef maar een pilletje

EenVandaag sprak met een aantal stemmers op beide partijen. Ze laten twee leden van hun Opiniepanel aan het woord, die denken dat de aanvoerders van hun ‘kampen’ er wel uit zullen komen. Vanwege het realisme in beide middenpartijen en het gewicht dat D66 en CU zouden hechten aan het landsbelang. Programmatisch zouden er te veel overeenkomsten zijn tussen CU en D66 om deze nieuwe kans te laten lopen.

[U]iteindelijk zie ik gewoon geen meerderheidskabinet zónder D66, aldus een ChristenUnie-stemmer. De weerstand richt zich, niet geheel verrassend, op de medisch-ethische kwesties. Beide kiezersgroepen vragen zich hardop af of de ander, na 4 jaar Rutte III, opnieuw water bij de wijn wil doen

Begrijpelijk. (Mits je het normaal vindt dat de flanken – PVV, FvD, SP… – aan de zijlijn staan, wat de meeste partijen normaal lijken te vinden.)

Onbegrijpelijk is hier het ontbreken of verzwijgen van het besef dat een politieke partij meer is dan haar programma; het papier en PDF zijn geduldig. D66 heeft Sigrid Kaag in huis gehaald. Zij kijkt fundamenteel anders dan de CU aan tegen het conflict dat Israël heeft met de Palestijnen. In ieder geval hándelt zij contrair aan wat een Kamerlid als Joël Voordewind meermalen heeft geëist.

Voordewind is inmiddels weg; het ex-CU-Kamerlid boekte enkele kleine succesjes, vooral op andere gebieden (zoals aandacht voor christenvervolging en armoedebestrijding), maar beet niet door waar het gaat om het radicaal afzweren van terrorisme tegen Joodse inwoners van Israël en het veroordelen van de schurkenstaat die Gaza momenteel is – door D66. Met VVD en CDA lag dat zeker anders. Er lag sinds eind 2017 een dichtgetimmerd regeerakkoord tussen D66 en haar drie partners in Rutte3, en de CU wilde het kabinet om deze reden kennelijk niet in gevaar brengen. Politiek bedrijven is afwegen, weet u wel?

Israël, als hondenpoep op het Binnenhof
Programmatisch blijft “Israël” liggen als hondenpoep op het Binnenhof. Anders gezegd, niet alleen om abortus en euthanasie staan D66 en CU tegenover elkaar. Komt het na de zomerperiode inderdaad opnieuw tot onderhandelingen tussen D66 en CU en twee andere partijen, waaronder in elk geval de VVD, dan zal moeten blijken welke speelruimte Sigrid al-Qaq-Kaag opnieuw krijgt voor met name haar Midden-Oostenagenda.

De slachtoffers van het kalifaat
Een ander hoofdpijndossier in die regio blijft ook een hinderpaal, maar niet zozeer voor de meerderheid in de Haagse politiek: terugkeer van Syriëgangers, en met name het actief terughalen van zogenoemde jihadbruiden, is een splijtzwam in de samenleving – vermoedelijk ook onder christelijke kiezers – maar de regering zegt op grond van internationaal recht moeilijk anders te kunnen.

De ChristenUnie heeft tijdens de afgelopen regeringsperiode te weinig gedaan (kunnen doen? willen doen?) om noodzakelijke aspecten van internationaal recht opnieuw te definiëren en toe te passen. In rond Nederlands: regel het! Stel verdragen ter discussie, pas ze aan of negeer ze desnoods voor een specifieke noodsituatie. Zoek creatief en proactief naar een oplossing voor wat politici op de zogeheten rechterflank en hun aanhang eisen (via sociale media en ingezonden brieven). Syriëgangers hebben ‘afscheid genomen van Nederland’, Nederland was de facto ‘in oorlog met het kalifaat’ en door hun terugkeer vormen zij, na het uitzetten van een relatief uiterst milde straf, een ‘gevaar voor de samenleving’.

Hun kinderen kunnen een ‘wandelende tijdbom’ zijn. Dus: ‘láát ze daar in hun sop gaar koken’. Kaag c.s. willen dat niet. Zij claimen datgene wat zij beschouwen als gevestigd internationaal recht (hoe ver dat ook afstaat van het rechtsgevoel) als een vaststaand gegeven én moreel ankerpunt. Daardoor halen zij niet alleen de neus op voor wat het ‘plebs’ (buiten de Randstad) ergens van vindt, maar willen zij niets weten van ‘populistisch’, of erger nog ‘extreemrechts’, gemorrel daaraan.

Ter herinnering: een Kamerlid wordt in het Engels “lawmaker” genoemd. Van D66 mogen beslist niet alle wetten ter discussie staan, laat staan worden gewijzigd. Verder doet het oorverdovende gebrek aan aandacht voor de echte slachtoffers van het kalifaat (de Yezidi en de Koerden) mensen pijn – onder die verbijsterd toekijkende Nederlanders zijn waarschijnlijk veel christenen.

‘We zijn allebei redelijk groen’
Ten slotte, kiezers van CU en D66 noemen elkaars partijen klimaatvriendelijk. Wat daarbij meteen opvalt, is het verhaspelen van klimaat en milieu.

De ChristenUnie is redelijk groen. (…) Ze komen wel uit dat regeringsbeleid, zeker voor het milieu. (…) Als we niet voor de aarde zorgen hebben we een probleem, dat hebben we nu al

Auteur dezes is voor een rigide milieu- en natuurbeleid; het mag ook mij haast niet streng genoeg zijn. In klimaatbeleid daarentegen zie ik helemaal niets. En hoewel dit citaat het niet letterlijk zegt, in de context ervan gaat het juist vooral dáárover. Luister naar alles wat Kaag Klimaat van D66 zegt. Dit type politici wordt furieus als je hun heilige teksten zoals het Akkoord van Parijs bespot. Ze roepen ‘foei!’, doceren dat de opponent verachtelijke dingen zegt, en spreken fatwa’s uit (of een waarschuwing aan het adres van Maurice de Hond om de “verkeerde populisten” niet teveel te laten stijgen in de peilingen).

Wanneer gaat het ChristenUnie-electoraat eindelijk door krijgen dat we juist áán het gas moeten blijven, omdat dat voorlopig helemaal prima is voor natuur en milieu? Lichtpuntjes? Bovenop windturbines voor het vliegverkeer, zal men bedoelen… Laten we het erop houden dat het donkere tijden zijn, met veel te weinig tinten groen.

---

Meer over Kabinetsformatie2021 en wat er politiek rondom plaatsvindt vindt u hier.