De godsdienstige en culturele tegenstellingen die we de afgelopen veertig jaar hebben geïmporteerd hebben de maatschappij verdeeld. Een formalisatie van die verdeling lijkt Toon Kasdorp geen goed idee.

Na de regeringsverklaring van Rutte I werd er door Job Cohen en Geert Wilders in de Tweede Kamer een interessant debat gevoerd over de integratie van moslims. Cohen beweerde dat de PVV tegen integratie zou zijn, omdat Wilders ooit gezegd zou hebben dat er tientallen miljoenen moslims Europa uit moesten. Dat had hij niet gezegd, zei Wilders. Hij had het over miljoenen gehad, wat een factor tien minder is. Als hij wilde dat moslims zouden integreren, had hij duizenden of desnoods tienduizenden gezegd, maar geen miljoenen, antwoordde Cohen daarop. Wilders leek toen echt boos te worden. En hij had, ben ik bang, het gelijk aan zijn kant. Het gaat immers wel degelijk om miljoenen niet-geïntegreerde moslims in Europa en het is inderdaad een echt probleem.

Tussen katholieken en protestanten is het samenleven in de tweede helft van de vorige eeuw een stuk gemakkelijker geworden toen de meesten het wat minder nauw gingen nemen met de strikte regels van hun geloof. Maar moslims schijnen vooralsnog veel strenger in de leer te zijn dan de diverse soorten christenen. Een nieuwe periode van verzuiling en dan met de aanhang van een geloof dat zoveel gewelddadiger is dan een van de takken van het christendom, daar zitten we niet echt op te wachten.

Wat Nederland betreft is het getal dat Cohen aan Wilders toedichtte nog weer een orde van grootte kleiner. Honderd duizenden in plaats van miljoenen, maar dat is nog steeds een erg groot getal en die duizend of tien duizend van Cohen waren dus een vrij plompe onderschatting. Maar hij bedoelde misschien dat het vertrek op een grotere schaal dan tien duizend ook de integratie van de meer vreedzaam gezinde moslims zou belemmeren en dat het proces van remigratie bevolkingsgroepen tegen elkaar op zou zetten.

Dat zou dan precies de kern horen te zijn van de discussie en dat kwam er in geen enkel opzicht uit door de onhandige aanpak van Cohen. Het is duidelijk dat Wilders van mening is dat de aanwezigheid van de niet-integreerbaren de integratie van de gewone islamitische Nederlander in de weg staat. Het is heel goed mogelijk dat ze beiden gelijk hebben. Dat de aanwezigheid van de fanatieke moslims de integratie van de anderen belemmert en dat alleen al de gedachte aan het verwijderen van de niet integreerbare moslims de integratie van de rest verhindert. Dan zouden we met een onoplosbaar probleem te maken hebben en de integratie maar moeten vergeten.

Dat is waar Wilders bang voor is en wat volgens hem op den duur hier tot Israëlisch-Palestijnse toestanden zou leiden. Voor deze discussie en om te weten in hoeverre het probleem oplosbaar is, is het goed om na te gaan wat we precies onder integratie moeten verstaan.

Daar kunnen mensen van mening over verschillen, maar het lijkt redelijk om aan te nemen dat jeugdigen die voldoen aan een paar van de volgende criteria kunnen gelden als niet geïntegreerd: meer dan twee jaar taalachterstand hebben aan het einde van de basisschool, voortijdig schoolverlaten, niet deelnemen aan de CITO-toets, aangemerkt worden als zorgleerling, de arbeidsmarkt betreden zonder startkwalificatie, registratie als verdachte bij een delict en niet deelnemen aan het arbeidsproces.

Vooral het laatste criterium weegt zwaar: wie niet werkt integreert niet. Maar alle andere genoemde criteria zijn voorbodes van werkloosheid. Het aantal niet-westerse allochtonen dat aan twee of meer van deze kenmerken voldoet loopt alleen al in Nederland in de honderdduizenden [1] en het getal voor heel Europa komt duidelijk ruim aan de miljoenen waar Wilders het over had. Zoals kanselier Merkel liet weten is ook in Duitsland de integratie ‘gescheitert’ en daarmee doelde ze op de Turkse kolonies in Duitsland zoals in het stadsdeel Neuköln in Berlijn. De beelden uit Frankrijk uit Nanterre en andere voorsteden van Parijs wijzen in dezelfde richting. De multiculturele samenleving waar onze progressieve overheden decennia van gedroomd hebben is er niet gekomen en komt er ook niet meer.

De PvdA mag dan zeggen dat zij integratie van de moslims wil, maar objectief heeft het beleid van die partij en van het CDA van Wijffels en Lubbers niet tot integratie geleid. Het gemeentelijk beleid van Cohen als burgemeester en voorzitter van het college van B en W van Amsterdam al helemaal niet. ‘De zaak bij elkaar houden’ bleek in de praktijk vooral het afzonderen van immigranten in ‘aparte’ wijken. Landelijk was de belangrijkste hoeksteen van dit beleid het handhaven van een verzorgingsstaat, die de dubbele functie vervult van magneet voor immigratie en van financier van de apartheid.

Bij het aantal vermogensdelicten met geweld is de vertegenwoordiging van Turken, Surinamers, Marokkanen en Antillianen achtereenvolgens 7 keer, 16 keer, 28 keer en 29 keer het autochtone percentage.

Amsterdam verschaft meer werkgelegenheid dan het volwassen inwoners telt. Maar van de Amsterdamse Marokkanen werkte in 2007 maar 34%, van de autochtone Nederlanders 67% en van de vrouwelijke asielimmigranten uit Irak, Afghanistan en Somalië respectievelijk, 3, 3 en 2%.

Rotterdam is een probleemstad. Van de autochtone 22-jarigen heeft 30% geen startkwalificatie, maar van de Surinamers 50%, van de Antillianen 60% en van de Turken en Marokkanen 65%.

De fanatieke imams en hun volgelingen integreren niet alleen zelf niet, maar zijn daarnaast een belangrijke rem op de integratie van anderen. Zij zijn het die het gebruik van geweld propageren en goed praten. CDA en PvdA onderschatten stelselmatig hoe belangrijk geweld en dreiging met geweld is bij het in stand houden van separate culturele gemeenschappen. Daar zou veel strenger tegen moeten worden opgetreden. Maar onze overheid heeft ingrijpen in de moslim geloofsgemeenschap nooit gewild, anders dan door de liberale moslims te steunen met geld en dat helpt niet. Het beleid dat de linkse partijen in de Kamer verdedigen is een failliet beleid.

Het lijkt duidelijk dat vrijheid van godsdienst alleen hoort te gelden voor vredelievende godsdiensten en dat de islam daar niet toe hoort. Zolang er nog moskeeën en moslimscholen zijn in ons land, kunnen we integratie van moslims vergeten.

Erg veel geld is de afgelopen decennia besteed aan onnutte subsidies en aan uitkeringen voor mensen die in staat geacht moeten worden om zelf met werken de kost te verdienen. Wanneer dat geld gericht was besteed aan het helpen van immigranten bij het verwerven van kwalificaties voor de arbeidsmarkt en voor het wegnemen van belemmeringen die onbewust en met goede bedoelingen tegen de integratie worden opgeworpen en tenslotte voor het faciliteren van remigratie, dan waren we intussen een end verder geweest.

Cohen zal in zijn tijd het beste hebben voorgehad met de immigranten en ook met de rest van ons Nederlanders. Dat zelfde geldt voor Klink en andere bezorgde CDA-ers. Maar dat neemt niet weg dat het beleid, waar zij voor verantwoordelijk waren, ons niet vooruit geholpen heeft, integendeel.

---

1. Zie de notitie hierover van minister Kamp uit 2007.

---

Dit artikel verscheen eerder op het Blog van Toon Kasdorp