DE WERELD NU

Het westerse christendom was eigenlijk Frankistan

Frankistan, Frankrijk

Het westerse christendom kun je in de vroege middeleeuwen, met meer recht benoemen als Frankistan dan als een christelijke beschaving.

Om de klassieke westerse beschaving de christelijke te noemen, wat onder meer gebeurde in de oorspronkelijke preambule van de Europese grondwet, is om een aantal redenen niet helemaal nauwkeurig.

Het westerse christendom was maar een deel van de christelijke wereld en in het begin van de middeleeuwen niet eens het belangrijkste deel. Een groot deel van de middeleeuwen was Byzantium een stuk beschaafder en besloeg het Byzantijnse rijk ook een groter gebied. Behalve de Grieks orthodoxe kerk in Byzantium bleven ook de Russisch orthodoxe kerk en de oude afgescheiden kerken uit Azië en Afrika buiten het westerse christendom.

Moslims en Byzantijnen noemden het Latijnse christendom Frankisch en westerse christenen Franken, ongeacht waar ze in West Europa vandaan kwamen[1]. Omdat de islam in de middeleeuwen de dominante beschaving was, is Frankistan misschien wel de betere naam voor het West Europa van die tijd en voor zijn beschaving.

Verder was het westen in het begin van de middeleeuwen en zelfs tot ver na de tijd van Karel de Grote nog overwegend heidens van cultuur. De eerste vijf honderd jaar van de Middeleeuwen, van 500 tot 1000 a.D. kunnen heel goed beschreven worden als de Kerk van Rome, die bezig was om de volkeren uit het Noordwesten van Europa te kerstenen. Dat gebeurde door middel van het door Karel de Grote heropgerichte Roomse Rijk en met name door het stichten van kloosters en nieuwe bisdommen. De Kerk had zoveel aandacht voor dat heidense Noordwesten vanwege de noodzaak om met hulp van de daar wonende volkeren de moslim vijand buiten de deur te houden.

Hoe dan ook, pas aan het einde van de Middeleeuwen was West Europa werkelijk in zijn geheel christelijk. Christelijk op haar eigen manier, anders dan de christenen op andere plaatsen in de wereld. Dat was tegelijk het moment waarop het verzet tegen de macht van Rome belangrijke vormen begon aan te nemen.


  1. Dat was in zoverre juist dat het oorspronkelijke Frankische rijk, van de Merovingers tot aan Karel de Grote, begonnen is aan de linker oever van de Rijn en de oostkant van de Maas, ongeveer het gebied tussen Aken en Nijmegen. Frankrijk is na Karel de Grote Europa geworden bezuiden de Rijn, het zuidelijk stuk van het tegenwoordige West Europa.

Dit artikel verscheen eerder op het Blog van Toon Kasdorp

4 reacties

  1. BegrensEuropa! schreef:

    Kasdorp had er goed aan gedaan eerst Larry Siedentop’s Inventing the Individual te lezen. Daarbij komt dat de Frankische invloed zich via de Saksen al snel ook in oostelijke richting uitbreidde. Na wat toestanden in Frankrijk nam Otto I in 962 AD het stokje van Karel de Grote over.

  2. Cool Pete schreef:

    De jurist Kasdorp, verwarde de inhoud van een religie, [ of van een ideologie of leer ] ,
    met het historische tijdperk, waarin – bepaalde ! – aspecten ervan zich manifesteerden.
    Geschied-wetenschappelijk onverantwoord.

  3. Guus Gonggrijp schreef:

    Met graagte hakken christenen kennelijk bomen om. Karel de Grote de Saksische Irminsul, Bonifatius de Donar-eik. Bij Dokkum werd de laatste de rekening gepresenteerd.

  4. BegrensEuropa! schreef:

    @Guus Gonggrijp 17 december 2019 om 19:50 Misschien ligt daar de kiem van de biomassaproblematiek. Het had ook iets te maken met pacificatiebeleid. De kerstboomtraditie herinnert eraan. Je hakt wat om en je verdient er wat mee. Biomassa is ook een businessmodel. Zoals je mag verwachten van Wiebes McKinsey. Toch zal hij de bijl moeten zetten aan de wortel van dat onzinnige beleid. Als de MSM meewerken is het zo voor elkaar.