De rafeling van een democratie valt als eerste te bespeuren aan haar randen. Terwijl het hart nog klopt kunnen de voeten al doods en koud zijn.

Waar klopt het hart van de democratie binnen de EU? In de harten der samenstellende lidstaten! Niet in het zo misnoemde Europese parlement in Brussel. Keer op keer bewijst het EP de ware periferie van de democratie in Europa te belichamen. Onderstaand amendement illustreert dat zonder enige verdere twijfel.

Dit amendement is een poging om voor een kleine meerderheid mogelijk te maken te bepalen wie in het EP wel en wie geen extra financiering krijgt. Een kleine meerderheid, want duidelijk is dat de afkalvende steun voor sociaaldemocraten, christendemocraten en liberalen hen tezamen nog maar een beperkte meerderheid in het EP kan garanderen. Als het ze al lukt. En anders dan de veranderde opinie van de kiesgerechtigden te accepteren voor wat zij is, zien we hier een poging de genereuze regels voor partijondersteuning (gut, hoe konden die ooit zo groeien!) binnen het EP voor zichzelf te reserveren.

Ongetwijfeld maakt deel uit van de overwegingen dat gebleken is dat het voor populistische partijen vaak eenvoudiger is om in het EP te komen dan in hun nationale parlementen. Zowel UKIP als het FN van Marine le Pen hebben dat bewezen. Maar als dergelijke partijen dan ineens een fractie zouden vormen (een fractie binnen het EP heeft een aantal voorrechten die losse parlementariërs niet hebben) dan is de boot aan.

De regels voor het vormen van een fractie laten al een beetje zien waar de schoen wringt: minimaal moeten partijen uit 7 verschillende staten er deel van uitmaken eer een groep zich fractie mag noemen. Voor de klassieke politieke families was dat nooit een probleem. Maar nu in het EP ook politieke samenwerkingen ontstaan die de macht van de drie klassieke groeperingen bedreigt doet men een doorzichtige poging dat te blokkeren. Klaarblijkelijk is dat nog niet zo eenvoudig, want dat bovenstaand amendement een wanhoopspoging is niet moeilijk te begrijpen.

Meest bizarre element is wellicht nog dat het een meerderheid de bevoegdheid geeft te bepalen of de gemeenschappelijke ideologische basis van samenwerkende partijen voldoende coherent is om er een fractie op te baseren. Krijgen we dan een oordeel als dat Frans nationalisme niet verbonden kan worden met Duits nationalisme, zodat FN en AfD niet wordt toegestaan in één fractie samen te werken? Het is maar een voorbeeld, maar juist een voorbeeld dat de EP-tijgers de meeste schrik aanjaagt. Juist omdat de globalistische pretenties van de Europese politiek sterk op de terugtocht zijn. Dat een eurokritische fractie tot de grootste van het EP zou gaan behoren is een schrikbeeld waarvan bijvoorbeeld Guy Verhofstadt slecht slaapt. Vandaar dit amendement, dat verschijnt nu de publicitaire aandacht voor het werk van het EP al aan het verschuiven is naar EP2019, de 5-jaarlijkse verkiezingen in de laatste week van mei.

Hoezeer politieke definities zelf steeds meer onderdeel van de politiek worden, in plaats van politieke stelingnames, zagen we in Nederland vorige week al. En dan zien we dat die definities en wat zij pogen te bestrijden nobeler klinken dan zij zijn. Want aan het einde van de dag blijkt machtsbehoud de belangrijkste drijfveer. Met democratie en de democratische legitimatie van ideeën heeft dit betreurenswaardig weinig te maken. Europese samenwerking is goed en soms beslist noodzakelijk, maar de constellatie van deze EU moet eerst verdwijnen wil die samenwerking ooit nog vruchtbaar kunnen zijn.