Wie op 1 juli 2013 met de auto naar het OLVG wilde had pech. Voor de garage van het ziekenhuis stond een file van bezoekers van het Keti Koti festival dat in het Oosterpark gehouden werd.

Ook de taxi’s konden hun standplaats niet bereiken en de mensen die slecht ter been waren moesten maar zien hoe ze binnen kwamen of weer thuis. Het festival werd in het Oosterpark gehouden vanwege de slavernij die honderd vijftig jaar eerder was afgeschaft. In het park staat een monument ter herdenking van dat feit en dat was de reden om daar feest te houden. Ik moest in het OLVG zijn en heb even staan kijken. Het zag er gezellig uit. Veel van die grote Surinaamse vrouwen in prachtige klederdrachten en ook veel omwonenden die op het festival waren afgekomen.

Ik hoorde dat niet alleen het koninklijk paar er was geweest maar ook de minister van sociale zaken. Hij was er, niet om excuses aan te bieden zoals door de Surinaamse autoriteiten was geëist, maar toch om berouw te tonen en spijt over de slavernij. Veel mensen vragen zich geloof ik af wat het verschil is en dat wil ik U graag toelichten, namens de ambtenaar die dat voor de minister heeft bedacht.

Berouw en spijt zijn eenzijdige uitingen, maar excuses zijn een gebaar dat speciaal gericht is op de gelaedeerden en waar dezen rechten aan kunnen ontlenen. Een Indonesisch dorp heeft aan de excuses van de Nederlandse regering een behoorlijke schadevergoeding overgehouden. Omdat een geleerde Surinamer had uitgerekend dat de schade van zijn voorouders – opgeteld en opgerent – op drie honderd miljard euro uitkwam, heeft de Nederlandse overheid bedacht dat de voorkeur gegeven moest worden aan berouw en spijt boven excuses.

Ik weet natuurlijk niet of de rechters in Den Haag daar net zo over denken, maar ambtelijke voorzichtigheid speelt in dit soort zaken nu eenmaal een rol. Toch vraag je je af of het taalgebruik in Den Haag wel helemaal zuiver is. Weet U wat we ons voor moet stellen bij het berouw van zo ‘n vrolijk kijkende minister? Kun je wel namens iemand anders berouw hebben en zo ja wat voel je dan?

Ik hoop niet dat hij het namens mij gezegd heeft. Ik heb geen berouw vanwege de slavernij om redenen die ik op mijn site een paar keer uitvoerig heb uiteengezet. Ik vind het ook niet juist dat deze herdenking hier in Amsterdam plaats vindt, waar we nooit slavernij hebben gehad en waar niet of nauwelijks slavenhouders woonden. Als ik het gezicht van sergeant Bouterse zie, die in Paramaribo zijn speech hield ter gelegenheid van dezelfde herdenking, dan kan ik me heel goed voorstellen dat zijn voorouders slavenhouders en plantage eigenaren zijn geweest, maar de mijne waren dat niet. Zo dachten de meeste bezoekers, Surinamers en Nederlanders, er geloof ik ook over. Het is allemaal al lang geleden en wie zijn schuld het tegenwoordig is interesseert alleen nog Kamerleden en journalisten. Alle anderen vonden het een leuk feest.

---

Dit artikel verscheen eerder op het Blog van Toon Kasdorp