Bij een genocide is onze automatische reactie er een van diepe afkeer. Maar ook genocideplegers kennen hun eigen gelijk. Maar dat gelijk van de genocideplegers blijft altijd buiten beeld.

Geïnspireerd door het TV-programma Bloedbroeders en in aansluiting op mijn artikel over de aantrekkingskracht van het antisemitisme op links, wil ik hier een bepaald patroon schetsen bij al dan niet vermeende genocides, van de Holocaust tot de volgens sommigen ‘genocidepolitiek’ van Israël zelf, dat een en ander kan verhelderen.

Het gelijk van de genocideplegers
Uit angst dat begrijpen goedkeuren impliceert, wordt bijna altijd erg geheimzinnig gedaan over de argumenten van genocideplegers: we voelen ons comfortabeler bij de gedachte dat genocide een uiting van volstrekte waanzin is waarvan niets is te begrijpen en dat de genocideplegers geen rationele, coherente of überhaupt reproduceerbare argumenten hadden. De werkelijkheid is helaas minder comfortabel.

De argumenten zijn wel degelijk te reproduceren en nog erger: wat de genocideplegers beweerden over hun slachtoffers is in de kern nog juist ook! Genocides blijken een rationeel politiek antwoord op een vanuit het nationalisme bezien echt bestaand probleem. Het probleem van de genocide op zijn beurt is in wezen dat het een strikt politiek antwoord is zonder morele rem: het is in Webers terminologie typische Verantwortungsethik zonder Gesinnungsethik. In populaire linkse terminologie kan men ook zeggen dat genocideplegers puur verstandelijk, doelmatig handelden zonder hun hart of geweten te laten spreken.

De nazi’s en de Joden
In dit artikel heb ik het antisemitisme al geanalyseerd en min of meer aangeduid wat de nazi’s tegen de Joden hadden: de Joden waren als volk in diaspora in hoge mate verantwoordelijk voor de twee grote, moderne politiek-economische systemen van kapitalisme en communisme (belichaamd door de VS en Sovjet-Unie die als de twee grote supermachten na WO I waren opgekomen), die analoog aan de Joden zelf inherent alle landsgrenzen overschreden en volkeren compleet aan zich konden onderwerpen en leeg roven.

Dat universele karakter van deze moderne systemen heeft zijn grond in de Verlichting met haar geloof in de universele rede die in wezen God verving en een lange stoïcijnse traditie kent, resulterend in kosmopolitisme. De Joden waren nu de belichaming van dat kosmopolitisme en meer in het algemeen van alle individualisme en universalisme dat de nazi’s als de bron van alle kwaad in de wereld opvatten.

Niet onterecht traceerden de nazi’s de hele moderniteit, zoals die zijn doorslaggevende omslagpunt zou bereiken in de Verlichting en diens politieke doorwerking in de Franse Revolutie, naar de invloed van de Joden in Europa: de invloed van de Joden op de ontwikkeling van Europa sinds de Renaissance kan ook moeilijk worden overschat. De bekende waarden van de Franse Revolutie – vrijheid, gelijkheid en broederschap – kunnen als typische Joodse waarden worden gekenschetst en als je aan filosofieprofessoren vraagt welke filosoof voor hen de meest ultieme Verlichtingsfilosoof is dan is de kans groot dat ze “Spinoza” zullen antwoorden (en in Duitsland was de Joodse filosoof Mendelssohn de drijvende kracht achter de Verlichting).

Met een beetje goede wil is al het moderne als een seculiere versie van het jodendom naar de Joden te herleiden: zo kan men de moderne obsessie voor het ‘sociale contract’ opvatten als de seculiere versie van het joodse convenant met God, de voor de moderne politiek centrale rol van de ideologie – het geloof in het kunnen ontwerpen en realiseren van een volmaakte maatschappij – als de seculiere versie van het joodse geloof in de komst van de Messias die vrede en welvaart voor iedereen brengt, etc.

Ja, zelfs het nationalisme dat de nazi’s juist als barrière tegen het Joodse individualisme en universalisme wilden opwerpen en dat eveneens centraal staat in alle moderne politiek – op grond van Rousseau’s concept van ‘volkssoevereiniteit’ – heeft een joodse oorsprong, nu de Joden bij uitstek een volk vormen dat zelfs in de diaspora haar eigen wetten naleeft (in tegenstelling tot het meer christelijke concept van een wereldstaat: één God, één mensheid, één keizer).

Aangezien door de Verlichting mogelijk gemaakte emancipatie de Joden ook snel steeds meer topposities gingen innemen – in de politiek, in de kunst, in de wetenschap en van oudsher al in de financiële wereld – is te begrijpen waarom de nazi’s meenden dat de Joden een formidabele en niet te onderschatten vijand vormden die moesten worden vernietigd voordat de Joden alle Duitsers of Ariërs tot hun slaven hadden gereduceerd.

In het verlengde hiervan is het ook interessant dat opvallend veel grote filosofen van de 19de eeuw, waaronder Hegel, Schopenhauer en Marx, betoogden dat we in feite nog een typisch joodse samenleving hebben en dat hun eigen filosofie pas de eerste echte christelijke filosofie is (we hebben als het ware wel de lessen van het Oude Testament maar nog niet die van het Nieuwe Testament geleerd).

Nietzsche hield ervan alles op zijn kop te zetten en hij betoogde dan ook dat de moderniteit (helaas) door en door christelijk is en dat de Joden het volk van de toekomst zijn. Overigens, Nietzsche speelde al met die enorme angst van de Duitsers voor de almacht van de Joden door te beweren dat het Joodse ras (“das Gegenstück aller décadents”) wel vijf keer sterker is dan het ‘decadente‘ Duitse ras en dat de Joden makkelijk Duitsland zouden kunnen overnemen (maar dat – ter geruststelling van de Duitsers – helemaal niet willen). Hier schrijf ik daar meer over:

De Jonge Turken en de Armeniërs
Hitler zou bij de genocide op de Joden zijn geïnspireerd door de Turkse genocide op de Armeniërs (en op andere christenen): Turkije en Duitsland waren bondgenoten in WO I en niet alleen nam Hitler het gebruik van concentratiekampen en gifgas over van de Turken, maar hij ontleende ook het vertrouwen dat hij de Joden ongestoord kon uitroeien aan het feit dat de wereld nogal apathisch had gereageerd op de Armeense genocide.

Een programma als Bloedbroeders laat zien dat er ook opvallend veel parallellen zijn te trekken tussen het Turkije vóór WO I en het Duitsland na WO I: beide landen waren verslagen in een grote oorlog (het Ottomaanse Rijk had maar liefst 85% van zijn grondgebied verloren in Europa), voelden zich zwaar vernederd en zwoeren wraak, werden in hun voortbestaan bedreigd en geloofden in nationalisme – ‘Turkije voor de Turken’ – als het middel om stand te houden en terug te kunnen slaan.

Bovenal zagen zij de Armeniërs resp. Joden als de 5^de colonne die in de oorlog de befaamde dolksteek in de rug zou hebben gegeven. En de Turken hadden daarin niet helemaal ongelijk: niet alleen vochten er Armeniërs met de Russen tegen de Turken, maar de Armeniërs waren hun onderdrukking door de Turken beu en zagen in de oorlog een gelegenheid om hun nationalistische droom van een eigen staat te kunnen verwezenlijken.

Maar zelfs Armeense autonomie in een of twee provincies was als opzet naar onafhankelijkheid en daarmee een verdere vernedering en ineenstorting van het Ottomaanse Rijk niet acceptabel voor Talaat Pasha. En net als bij de Joden waren veel Armeniërs, ondanks een meedogenloze onderdrukking, succesvol en tot de elite toegetreden waardoor de rancune ook een revolutionair element van opstand tegen het succes van individuele Armeniërs was.

Om de Armeniërs te straffen, om de Armeense droom van een Armeense staat te vernietigen en om ruimte te geven aan de uit de Balkan naar Turkije gevluchte moslims, besloot Talaat Pasha tot de deportatie van de Armeniërs naar de Syrische woestijn, wetende dat dit in feite neerkwam op genocide omdat bijna niemand de tocht zou overleven.

Israël en de Palestijnen
Zowel de Turken als de Duitsers zagen aldus de Armeniërs resp. de Joden als een serieuze bedreiging en vanuit een toestand van vernedering, wraakzucht en oorlog ontwikkelden zij een racistisch nationalisme dat deze ‘verraders’ c.q. interne vijand wilde elimineren. Weliswaar waren de Armeniërs als zodanig geen formidabele tegenstander, maar zij vormden wel een interne frontlinie van twee formidabele tegenstanders die achter de Armeniërs stonden: Engeland in het westen en Rusland in het oosten (terwijl voor de nazi’s de Joden zelf de formidabele tegenstander vormden die de twee grote supermachten VS en Sovjet-Unie als marionetten in hun macht zouden hebben).

In zekere zin geldt dit ook voor Israël en haar conflict met de Palestijnen: de Palestijnen vormen net als de Armeniërs een interne vijand die aanslagen pleegt tegen de bevolking, die een eigen staat wil oprichten en die bovenal een formidabele vijand achter zich heeft staan in de vorm van zo ongeveer de complete moslimwereld van 1,6 miljard moslims. En daarom kan Israël niet instemmen met een eigen staat voor de Palestijnen, want zo’n staat kan dan niet meer door Israël worden gecontroleerd zodat de moslimwereld vrij spel krijgt om via die Palestijnse staat Israël aan te vallen en te ondermijnen (en om die reden willen de Arabische landen de Palestijnen ook niet opnemen want dat zou de kans op een Palestijnse staat en dus de vernietiging van Israël wegnemen).

Niet alleen moet Israël om zichzelf te kunnen verdedigen de Palestijnse gebieden als bufferzone houden, maar Israël moet er ook voor zorgen dat in Israël de Palestijnen geen meerderheid kunnen vormen om te voorkomen dat de Joden democratisch de zee in worden gedreven. Dat maakt dat Israël in zekere zin moet aansluiten bij de Turken en de Duitsers in een politiek van onderdrukking en etnische zuivering, maar wat Israël niet doet of zal doen is een genocide plegen op de Palestijnen, welke genocide ook in strijd zou zijn met de modern-joodse waarden!

Israël voert slechts een realistische politiek om een tweede Holocaust te voorkomen, nu de Joden met de Armeniërs beter dan wie ook weten waartoe hun vijanden in staat zijn. Voor de moslimwereld geldt immers nog steeds hetzelfde als wat voor het Ottomaanse Rijk gold: de moslimwereld is nog steeds in verval, men voelt zich vernederd en men loert op wraak op met name het kleine maar o zo machtige en succesvolle Israël dat zich in het hart van de moslimwereld heeft gevestigd.

---

Dit essay verscheen eerder op GebandVanJoop.Blogspot.com