Een ambigue opinie van Toon Kasdorp over het referendum en de afschaffing er van is het overdenken waard vanwege de weg naar andere paden die deze suggereert.

Toen in januari 2014 het burgerinitiatief besproken werd in de Kamer om een referendum te houden over een verbod op verdere overdracht van soevereiniteit aan Brussel heeft dat merkwaardig weinig aandacht getrokken.

Men vond het daar al heel wat, dat het referendum voorstel überhaupt besproken werd, want iets dergelijks was in de twee jaar ervoor al eens op de agenda geweest en formeel hoefde het dus niet. Het debat was naar de mening van de Kamermeerderheid en van de parlementaire pers overbodig. Nederland ging geen referenda meer houden als het aan de politiek lag, dat stond wel vast. In juli van dit jaar zijn de referenda definitief afgeschaft, maar het zou me niet verbazen als U dat was ontgaan.

Het eerdere referendum over de Europese grondwet had een twee derden meerderheid tegen bevoegdheden-overdracht opgeleverd. De Unverfrorenheit waarmee de politiek die volksuitspraak naast zich neer had gelegd, lag veel mensen nog vers in het geheugen. Maar Balkenende had moeilijk anders gekund, vond men in de Kamer. Toen hij voor de keuze werd gesteld tussen Brussel en Nederland koos hij uiteraard voor Brussel en loodste het verdrag van Lissabon door het parlement. Een nieuw referendum met waarschijnlijk weer een zelfde uitslag was wel het laatste waar Den Haag op zat te wachten.

Het enige wat werkelijk verrassend was, was het gebrek aan belangstelling voor het gebeuren bij het publiek. Ook op het internet liep het geen storm. De kiezers hebben er zich bij neergelegd dat de politiek zich van hen niets aan trekt en reageren door massaal weg te lopen bij regeringspartijen en zich in afnemende mate te interesseren voor wat er in den Haag gebeurt.

De grondwet schrijft verkiezingen voor en dus gaan we in het voorjaar weer naar de stembus. Als het aan Den Haag lag schaften we niet alleen de referenda maar ook de verkiezingen af. Steeds vaker kan men daar niet anders mee doen dan de uitslag naast zich neer te leggen. Als kiezers voor de helft links stemmen omdat ze rechts niet willen en voor de andere helft rechts omdat ze links niet willen, dan sluiten rechts en links een coalitie alsof er geen verkiezingen waren geweest

Men moet in het land vooral niet denken dat ze dat in Den Haag voor hun genoegen doen. Ze doen dat omdat het land uiteindelijk bestuurd moet worden en als de bevolking het verkeerd ziet, dan tant pis voor de bevolking.

---

Dit artikel verscheen eerder op het Blog van Toon Kasdorp

Meer over referenda vindt u hier op Veren of Lood.