Eerder deze week werd bekendgemaakt dat de volgende Griekse bailout rond was. Mits Griekenland een aantal pensioenplannen door het parlement kreeg. Vandaag trok Duitsland de stekker er weer uit.

Eergisteren leek alles nog koek en ei:

Deze deal werd inderdaad vorige maand al op hoofdlijnen gesloten. En ook toen waren er al mensen met grote bedenkingen. Bij de bevestiging eergisteren viel het woord ‘schuldverlichting’ al. Hetgeen betekent: schuldvermindering die het Duitse electoraat niet al teveel op mag vallen.

Vandaag zegt Duitsland dat het bedenkingen heeft. De deal gaat niet door. We niet moeten vergeten dat er op 24 september in Duitsland Bondsdagverkiezingen zijn. En al staat Angela Merkel intussen weer ruim voor in de peilingen, de tijdelijk forse opmars van haar uitdager Martin Schulz zal ze niet vergeten zijn. Haar positie is wankel, en slechts de zwakte van haar opponenten geeft haar de beste kans in september opnieuw bondskanselier te worden. Schuldverlichting is als woord te sterk gebleken voor wat de bondskanselier uitstralen wil.

Dinsdag mocht de voormalige Griekse minister van Financiën Yannis Varoufakis bij Newsnight op de BBC nog eens uithalen naar de Duitse waanzin ten tijde van de eurocrisis in 2012:

Wie komt nu op het idee om het meest failliete land van Europa de grootste hulplening ooit te verstrekken om te helpen haar financiën leefbaar te houden?

Het was een zeer terechte karakterisering van de Griekse bailouts. Hij had er nog aan toe kunnen voegen, dat Griekenland en de EU steeds pas actie ondernemen als er weer een probleem dreigt te ontstaan. En er ontstaan steeds problemen als Griekenland iets terug moet betalen waartoe het dan Strijk en Zet niet toe in staat blijkt. Ditmaal gaat het om €7,5 miljard in juli, waarvan men al aan zag komen dat het niet lukken gaat. Het huidige pakket waarmee de schuldeisers worden gepaaid betekent onder andere dat de Griekse pensioenen met 9% worden gekort. De grote protesten in Athene zien we hier nooit op het Journaal, maar  ga er vanuit dat ze er zijn. Desondanks eiste Duitsland vandaag een korting van die pensioenen met 19%. Na dinsdag is dat voor de Griekse regering volledig onverkoopbaar aan de eigen bevolking, en iedereen weet het.

De ontwikkeling van het GDP in de eurozone toont dat nog eens ondubbelzinnig:

Deze grafiek komt uit een analyse vorige maand waarom de EU als constructie in de huidige vorm onhoudbaar is, nooit heeft gewerkt en nooit had kunnen werken. Maar dergelijke analyses zie ik al vijf jaar, en nooit heeft iemand zelfs maar gepoogd ze met cijfers te weerleggen. Hoogstens hoor je geruststellende mededelingen dat we ons geld (5,7% van de bailout is door NL gefinancierd, van intussen >€300 miljard) met rente terugkrijgen, maar geld zien we nooit. Hetgeen ook niet kan, want het enige dat die bailouts doen is de Europese banken die het eerst hadden uitgeleend terugbetalen. Uit onze schatkist, met de toekomstige inkomsten van EU-burgers als onderpand.

Maar er is nog een catch: de betrokkenheid van het IMF is door een aantal landen, waaronder Nederland,  altijd als belangrijke voorwaarde gesteld om met de Griekse bailouts door te gaan. En het IMF is al enige tijd bijzonder weigerachtig zich er nog dieper in te steken. Formeel gezien verstandig, want het fonds heeft zich er al veel dieper mee ingelaten dan de statuten haar eigenlijk toestonden. De schuld van Griekenland is overigens volgens de laatste cijfers thans 179% van het GDP. Terwijl men er vanuit dacht te kunnen gaan indertijd ( we horen er niet veel meer over) dat 90% ongeveer de grens van de houdbaarheid voor elke staat is. Dat is ruwweg de helft. Het IMF eist houdbaarheid van de schuld aleer men nog meedoet.

Dat betekent dus een schuldvermindering van meer dan €15o miljard, waarvan Nederland €8 miljard af zou moeten schrijven. Tot nog toe is al wel schuldverlichting toegepast, maar dan op zodanige wijze dat het Europese publiek het niet opviel: met het verschuiven van de vereiste betaaldata, en het verminderen van de verschuldigde rente. Aan al deze maatregelen hangen enorme prijskaartjes, maar die zie je niet direct terug in de rijksbegroting, dus doen politici of ze niet bestaan. Een probleem voor een volgende generatie politici.

Maar deze manier van doen gaat dus rechtstreeks in tegen de door het IMF voorgestane aanpak, die er van uit gaat dat de enige logische aanpak het afschrijven van een groot deel van de primaire schuld is. Objectief niets op af te dingen, maar politiek wenst men dit niet te weten. Echter, om de instemming van het IMF te verwerven moet de Duitse regering door het stof voor het fonds. Vóór september is dat politiek ondenkbaar. Maar dan is juli al gepasseerd, en zitten we opnieuw in een diepe eurocrisis, omdat alle problemen met Griekenland direct hun weerslag zullen hebben op de problemen met de zwakke banken in Zuid-Europa. Een situatie die toch al steeds acuter leek te worden.

Het wordt een hete zomer.

---

Ons hele dossier Euro/Griekenland vindt u hier.