Als het neerkomt op de praktische uitwerking van afspraken met de EU weet je tevoren dat deze het uitlegt zo zij zelf wil, en voor de rest alle woorden en afwijkende geluiden negeren zal. GeenPeil had – hoe onverwacht – gewoon gelijk.

Zo was het Nederlandse WC-papiertje dat alléén in Den Haag in de Nederlands kopie van het Oekraïneverdrag werd bijgeplakt in de rest van de EU al vergeten. Gisteren sprak de voorzitter van de EU – volgens Nederlandse diplomaten op eigen titel en interpretatie – uit dat het verdrag de EU-aspiraties van Oekraïne erkent, en dat dat de kernzin van het verdrag is. Ergens onderweg bent u verschrikkelijk belogen – door de politici in Den Haag – en wordt u vreselijk ruw genaaid – vanuit Brussel. Recht doen aan de uitslag van het Nederlandse referendum? Dat was alleen gebeurd als er een mooie fik van gestookt was.

Je vraagt je af of Tusk de gelegenheid te baat nam de toekomstige concurrent voor zijn stoeltje – Rutte – een hak te zetten, of dat Nederland gewoon haar plaats gewezen werd: wie eenmaal ja gezegd heeft, is geannexeerd, wordt geïncorporeerd, en mag zich nergens meer tegen verzetten.

Op een bepaalde manier is dat wel ironisch. Het eeuwige geneuzel over de EU en haar belang voor de democratie laat zich nog het best karakteriseren door de onmogelijkheid ooit iets terug te draaien als de EU het inmiddels tot mantra verheven heeft. Democratie is óók de mogelijkheid voortschrijdend inzicht te implementeren. Dat kun je met de EU vergeten: heb je ja gezegd dan kun je niet meer terug – als het aan de Brusselse dictatuur ligt nooit meer.

Er kwam gisteren nog net geen passage in de eindverklaring dat de Oekraïne nu haar entree in de EU nu kan maken – maar vanuit Oost-Europa werd daarop wel al aangedrongen. Volgens Nederlandse diplomaten – die de smoesjes voor het Nederlandse electoraat moesten goedpraten – is er evenmin een feestje voor Oekraïne verstoord. Maar dat wisten we toch al lang? Poroshenko vatte het geheel samen met de woorden dat op dit historische moment de toetreding van Oekraïne tot de EU niet langer een abstractie is.

Daarvoor waren dan wel wat al te veel distracties voor nodig geweest – maar politici die zich al te veel aantrekken van wat hun bevolking wil worden door de EU rigoureus aan de kant geschoven. Rutte zetelt daarom nog steeds in Den Haag – als de nieuwe stadhouder uit Brussel. Alleen met een nieuwe Acte van Verlatinghe kunnen we Nederland ooit nog herstellen tot wat het was.