Vrijheid van meningsuiting wil niet zeggen dat iedereen alle meningen maar uiten kan op iedere manier die hem goeddunkt. Eigenlijk wil vrijheid van meningsuiting niet veel meer zeggen dan dat de overheid meningen niet kan verbieden omdat die haar niet aanstaan.

De overheid heeft niet alleen het recht maar ook de plicht om straatrellen de kop in te drukken, ook als die bedoeld zijn om politieke opvattingen tot uiting te brengen.

Buitenparlementaire actie als een stimulans naar een betere samenleving en een betere wereld, dat is allemaal prima, maar dan zonder geweld. Worden er branden gesticht, zoals bij Shell en Makro dertig jaar geleden, omdat men bezwaar had tegen de steun die deze bedrijven zouden geven aan het bewind in Zuid Afrika, dan hoort de overheid meteen in te grijpen. Desnoods met contrageweld. Als daar demonstranten bij om het leven komen is dat veel minder erg dan dat openlijke geweldpleging zou worden getolereerd. Doden die vallen omdat je het met iemands opvattingen niet eens bent, dat kan niet. Maar doden ter wille van de burgerlijke vrede dat kan en onder omstandigheden moet het ook. De overheid is er om tussen kwaden te kiezen als dat moet en geweld op straat is een van de ernstigste kwaden die een samenleving kan treffen

Het bestrijden van geweld in de publieke ruimte hoort plaats vinden zonder dat daarbij de reden waarom dat geweld wordt gebruikt een rol kan spelen. Geweld met de beste bedoelingen blijft geweld en moet bestreden. Geweld is het strikte monopolie van de overheid en het ultieme middel voor het bewaren van de burgerlijke vrede. Handhaving van die vrede is de eerste en de belangrijkste taak van de overheid.

Laat je je daarbij verleiden tot een discussie over de merites van de opvattingen van de geweldplegers. Doe je dat dan staat er één ding vast: je wordt het nooit meer met elkaar eens op dat ene en alles overheersende punt: geweld op straat kan niet.

In principe moet het mogelijk zijn om de grote meerderheid van de bevolking achter dat standpunt te krijgen, want au fonds heeft iedereen daar groot belang bij. Iedereen moet in de publieke ruimte kunnen verkeren zonder rekening te moeten houden met het geweld van anderen. Het is bovendien een voorwaarde om je ook zelf onder alle omstandigheden van geweld te onthouden. Al het andere wat de overheid voor haar burgers kan doen is van die burgerlijke vrede afgeleid. Het is de basis voor de internationale vrede en de oorzaak van de welvaart die we in dit deel van de wereld sinds de wereldoorlog hebben ontwikkeld.

———————————————————————————————————————
Eerder verschenen op het Blog van Toon Kasdorp