Het gat op rechts is een obsessie, maar tevens gebaseerd op de agitprop van een linkse complottheorie. Laten we eens kijken wat er van waar is.

Wat bijna grappig is aan dat veronderstelde gat op rechts is de obsessieve zoektocht er naar – zoals ooit naar El Dorado, of ’t Zuidland. Het bestaat niet – generaties politici hebben zich erop te pletter gelopen. Maar volgens deskundigen moet het er zijn, zodat men er in de verwachte omgevingen nijver naar blijft boren. Immer weer – na aanvankelijk enige hoopgevende resultaten – blijkt het een illusie die verdampt als het er op aankomt.

Dat illusoire gat op rechts wordt gemeenlijk geplaatst tussen PVV en VVD, en als we dat terrein in ogenschouw nemen dan zien we dat het niet alleen extreem dun bevolkt is, maar bovendien weinig vruchtbare grond bevat. Met andere woorden: het is geen terrein dat erg geschikt is voor een langdurig menselijk verblijf. Het is derhalve niet meer dan een gebied waar soms mensen politiek samenkomen die van een van beide kanten genoeg hebben, en de volledige overstap nog niet durven maken. Dat maakt het echter nog geen logische en bewoonbare habitat die politiek kan worden gekoloniseerd. Het idee is gebaseerd op het bestaan van een conceptueel ‘net rechts’[1].

Geografie van het gat op rechts
Maar van een dergelijk concept moeten we ons eerst eens afvragen hoe dat in de wereld gekomen is? Dat verschaft helderheid: het is het soort rechts dat de goedkeuring van links (en haar opiniemakers) zou kunnen wegdragen. Het veronderstelt de lokale politieke aanwezigheid van mensen die zó netjes zijn dat links er niet omheen kan ermee te praten.

Het is wat ongelukkig dat in de praktijk blijkt dat iedereen die zich in dit politiek onontgonnen gebied vestigt tot de ontdekking komt dat zijn bestaande etiket na aankomst direct begint te verkleuren. Niet vanwege daden die die verkleuring zou rechtvaardigen, maar vanwege vooroordelen die die plek van vestiging automatisch met zich meebrengt. Om met Margriet de Moor te spreken: volgens linkse commentatoren is de kaart het gebied. Nog nooit heeft iemand kans gezien er lang te verblijven en de goedkeuring van de linkse opiniepers te behouden. Niettegenstaande dit blijft de zoektocht naar dat illusoire gat op rechts onverminderd doorgaan. Dat het nooit zal worden ontdekt tot de opiniepers dit terra incognita anders verkent dan met kwalificaties die rechtstreeks uit de eigen morele doos komen illustreert de illusie die men najaagt.

Een verdere illustratie is dat de VVD sinds jaar en dag opschuift naar links, en zo politiek de macht in Nederland heeft weten over te nemen middels de persoon van Rutte. Niet voor niets is de ideale premier volgens het gros van de mensen een non-descript ambtelijk type dat weinig gevaarlijk oogt en in ieder geval ‘netjes’ is. De definitie van netjes is gaande de jaren ontdaan van elke politieke notie, en ook daarvan is premier Rutte een uithangbord. Wat de zaak sterk vereenvoudigde is dat Rutte de roep heeft ‘rechts’ te zijn. Rechts vooral in de zin van niet-links dan.

Deze eerste verkenning verschaft ons aanwijzingen voor het vereiste karakter van het gat op rechts. Het is de plek waar niet-linkse mensen verblijven die verder geen voor links gevaarlijke gedachten huldigen!

Dat de PVV dat wel doet is evident – onder andere juist door het hebben van een sociale paragraaf in het verkiezingsprogramma, dat daarmee onder linkse duiven schiet. Waarom werd het FvD[2] aanvankelijk geplaatst tussen VVD en PVV in?

a) door het ontbreken van een sociale paragraaf. Hoe rechts het FvD sociaal-economisch is weet eigenlijk niemand

b) door haar obsessie met het opbouwen van een volledig nieuwe maatschappij – zij het een andere dan die van de idealen van het linkse establishment.[3]. Het karakter van het FvD is daardoor eerder revolutionair en nestgeur verloochent zich voor links niet snel. Dat ontstond pas door de nadruk op afzetten tegen de EU – iets dat overigens van oudsher aan de basis lag van de FvD-ideologie.

Nanninga & Eerdmans
Nu Thierry Baudet de macht binnen het FvD terug heeft, zullen we daar weinig veranderingen in politieke zin gaan zien. Verdere ontwikkelingen zijn redelijk voorspelbaar, maar voor de scope van dit artikel niet heel relevant. Dat is de nakende geboorte van een politieke partij die onderdak moet bieden aan in het FvD teleurgestelden wèl. Dat politieke huwelijk tussen Annabel Nanninga en Joost Eerdmans lijkt er te komen:

pic.twitter.com/peweRgaHiy

— Annabel Nanninga (@ANanninga) December 6, 2020

Is dat een goed idee, en zal hiermee het gat op rechts alsnog worden ontdekt en gekoloniseerd? Nee, geenszins. Daar komt bij dat de persoon Eerdmans een jarenlang fiasco in de landelijke politiek achter zich aansleept. Zijn claim to fame is zijn verbintenis met Pim Fortuyn, ooit. Maar buiten de wereld van Leefbaar Rotterdam is Eerdmans een grote onbekende, met het charisma van de graten van een schelvis. Desondanks is zijn persoonlijke obsessie ooit nog eens in de Kamer te komen, liefst als lijsttrekker.

Eerdmans’ manoeuvres rond de FvD-lijst zijn al genoeg waarschuwing, maar laat ik ze hier nog even memoreren. Eerst liet hij zich inlijven op plek vier als het conservatief-liberaal uithangbord van het FvD, ondanks de ook hem bekende twijfels over de diepere roerselen van Thierry Baudet. Na diens tijdelijke terugtreden[4] dacht Eerdmans zijn kans schoon te zien lijsttrekker te worden, en hij presenteerde zichzelf als ‘beschikbaar’ Baudet op te volgen. Nadat Baudet liet merken dat toch heel anders te bezien zat Eerdmans met een groot probleem, dat hij moreel oploste door samen met Nanninga en enige anderen te vertrekken van de FvD-kieslijst met de bekendmaking van het gedrag van Baudet als excuus..

Maar de ambitie bleef. En hoe ongeloofwaardig nog ook, die lijkt nu te worden vervuld door een samengaan met Nanninga? Het heeft teveel weg van een herhaling van de exercitie met EénNL om geloofwaardig te zijn, en ik vrees dat het zelfs mensen naar de Lijst-Otten[5] zal jagen. Maar veel kans is er niet voor deze nieuwe partij tenzij Nanninga zelf op het schild gehesen wordt als lijsttrekker. Dat heeft andere praktische bezwaren, maar de essentie is dat ze op zoek moet naar een gat op rechts dat niet bestaat.

---

1. Vehikel TROTS van Rita Verdonk voldeed aan alle gestelde eisen, en ging kansloos ten onder toen het moment suprême kwam. Dat is niet per ongeluk. Links beschouwt zichzelf als ‘beter’ dan alle soorten rechts.
2. Dit op basis van de oorspronkelijke gedachten zoals Thierry Baudet de partij startte als denktank.
3. Een groot verschil met de PVV is dat deze laatste partij een sterk reactionaire inslag heeft – wat zij verdedigt is een terugkeer naar ‘goede oude waarden’. Het FvD propageerde daarentegen op het oog een terugkeer naar oude waarden, maar dan in een mix zoals ze nooit hebben bestaan. De doelen van het FvD zijn daarmee sterk verschillend van die van de PVV; veel meer dan de meeste aanhangers – en tegenstanders – beseffen. Baudet wil iets dat niet minder utopisch is dan wat veel linkse partijen nastreven. Dit maakte ook dat de verschillen tussen PVV en FvD aanvankelijk niet heel erg opvielen anders dan in nuances. De afwijzingen door de PVV zijn vaak botter, maar dat is ook omdat men bij het FvD veel dat de PVV afwijst nog als bruikbaar beoordeelt. Plus, dat het FvD door de snelle groei een sterk voelbare oud-intellectuele VVD-component kreeg.
4. Van maandag 23 november tot en met woensdagochtend 25 november.
5. Ook Henk Otten is de facto een residu van de B-lijst van de VVD dat door Baudet werd opgepikt en wier ambities parallel liepen met de zijne. Eerdmans is niet anders, het verschil zit hem in Eerdmans’ overtuiging dat politieke verandering noodzakelijk is.

---

Dat eeuwige gedoe over het FvD bespreken we niet altijd, maar we krijgen zo toch een aardige collectie.