Ruim vier op de tien Nederlanders boven de 15 jaar voelden zich vorig jaar enigszins of zeer eenzaam. Dat zijn er meer dan in 2019, toen ongeveer een derde van de Nederlanders te maken had met eenzaamheid. Dat meldt het CBS op basis van een enquête onder 7000 mensen. Vooral alleenstaande ouders en alleenstaanden kampten met eenzaamheid, zegt het onderzoeksinstituut.
Jongeren geven vaker dan ouderen aan zich “emotioneel eenzaam” te voelen. Dat houdt onder meer in dat zij een hechte band met anderen missen of zich in de steek gelaten voelen.

Ironisch is dat er nog steeds wordt geklaagd over een gebrek aan huizen om hun ouders achter zich te laten. En dat de overheid nog steeds grote en diverse kuddes uit den vreemde importeert, heeft ook iets tegenstrijdigs. Voor het CBS is het echter duidelijk: het lag aan de Corona-politiek van Rutte3, en Hugo de Clown.

In 2021 zei bijna 14 procent van de jongeren tussen de 15 en 25 jaar zich sterk emotioneel eenzaam te voelen. Twee jaar daarvoor, dus voor het uitbreken van de Corona-crisis, was dat nog 8 procent. In dat jaar hadden 75-plussers het vaakst te maken met emotionele eenzaamheid.
Het CBS heeft in de enquête niet gevraagd waar de gevoelens van eenzaamheid vandaan komen, maar CBS-socioloog Tanja Traag zegt tegen persbureau ANP dat bij jongeren vrijwel zeker de coronapandemie heeft meegespeeld. Dat de Corona-crisis en bijbehorende maatregelen negatieve invloed hebben gehad op de mentale gezondheid van met name jongeren, was al langer duidelijk.

Woensdag werd bekend dat het kabinet de komende vier jaar in totaal 40 miljoen euro extra uittrekt om eenzaamheid tegen te gaan. Het geld is onder meer bedoeld voor anti-eenzaamheidsprojecten in gemeenten. Ook wordt het gebruikt voor een onderzoeksprogramma om beter te begrijpen wat tegen eenzaamheid werkt.
Volgens staatssecretaris Van Ooijen wordt de “urgentie” om eenzaamheid aan te pakken alleen maar groter “in de tijd waarin we nu leven”. “De coronaperiode heeft ons extra bewust gemaakt van het feit dat iedereen te maken kan krijgen met eenzaamheid”, schrijft hij aan de Tweede Kamer. “Het gevoel ‘erbij te horen’ en ‘ertoe te doen’ is voor ieder mens een basisbehoefte.”

Uit bovenstaande is de conclusie dat het niet aan gebrek aan gezelschap ligt bijna onontkoombaar. En dan krijg je dus allerlei vormen van paniekgedrag:

Relatief veel jongeren kampen met suïcidale gedachten, ook nu de meeste Corona-maatregelen al maanden zijn opgeheven. Dat concludeert het Netwerk GOR (Gezondheidsonderzoek bij Rampen), waarbij onder meer het RIVM en de landelijke GGD betrokken zijn, in een gezamenlijk onderzoek.
Ongeveer een op de zes jongeren tussen 12 en 25 jaar denkt er serieus over een einde aan zijn leven te maken. Dat percentage is de afgelopen maanden nauwelijks gedaald.

Een ander rapport dat vandaag is gepubliceerd, van Stichting 113, laat zien dat het aantal zelfdodingen onder jongeren de afgelopen maanden is toegenomen. In juni en augustus werd vooral in de leeftijdsgroep 20 tot 30 jaar een verhoogd aantal suïcides geregistreerd.
Volgens Renske Gilissen, hoofdonderzoeker bij 113, maken in Nederland elke maand iets meer dan twintig jongeren onder de 30 jaar een eind aan hun leven. Begin 2021 en in de afgelopen twee maanden lag dat aantal boven de dertig. “Uiteraard is dit zorgelijk, iedere zelfdoding gaat gepaard met ongekend veel leed.”

Het idee dat eenzaamheid ten koste van alles bestreden moet worden lijkt mij echter zeer ongezond. Veel te weinig mensen wordt geleerd er mee om te gaan. Dat daar paniekreacties van komen lijkt onvermijdelijk.