De zaak Aben
De Orde van Advocaten ziet het als zijn taak om de politiek tot de orde te roepen als die de principes van de rechtsstaat schendt. Men doet dat, zegt men daar, zonder aanzien des persoons en men deelt zijn tikken uit, links zowel als rechts.
Het zou interessant zijn om van de landelijk deken te horen wanneer zijn orde voor het laatst ter linker zijde een tik heeft uitgedeeld ter correctie van een overtreding van de principes van de rechtsstaat in Nederland. Maar wat niet is kan misschien nog komen.
Het ging in casu in elk geval om een tik richting PVV en richting Kamercommissie. ‘Het moet als een politieke doodzonde worden gezien en rechtsstatelijk als wangedrag’ – van de Kamercommissie en van de PVV – ‘om de bevoegdheid’ -van de commissie- ‘aan te wenden voor politieke doelen. De houdbaarheid van het systeem van rechtspraak staat en valt met de acceptatie van het toegemeten ongelijk’.
Om voor leken te vertalen wat hier staat: het advies van Aben aan voorzitter Moors van de strafkamer in de zaak Wilders I, het advies omtrent de wraking van die kamer, was juridisch juist en had het karakter van een rechterlijke uitspraak, waarmee Wilders in het ongelijk werd gesteld. Door zich tegen deze uitspraak van Aben op te stellen en diens benoeming tot raadsheer in de Hoge Raad om die reden te blokkeren, accepteerden de PVV en de Kamercommissie dat oordeel niet en schonden zij de principes van de rechtsstaat. Aldus deken Loorbach[1].
Mr. J.W. Ilsink, die raadsheer is in buitengewone dienst bij de Hoge Raad, heeft op persoonlijke titel een artikel gewijd aan de weigering van de Kamercommissie om Aben voor te dragen… Dat artikel kunt U vinden op het internet (Pdf). Zijn oordeel over de zaak gaat nog een stap verder dan dat van Loorbach. Hij meent dat de Kamer zich van alle kritiek op voordrachten hoort te onthouden en de aanbevelingen van de Hoge Raad over een benoeming blindelings hoort te volgen. Ik ben het daar niet mee eens, maar vond het artikel qua stijl en helderheid van het Nederlands wel een genoegen om te lezen. Behalve dan dat ik er een sneer richting mijn oude vriend en collega proximus Frank van Brunschot in aantrof waarmee opnieuw en onnodig van een zekere politieke vooringenomenheid blijk werd gegeven.
Het past ook advocaten die de toga aan de wilgen hebben gehangen om de deken van hun orde en een buitengewoon lid van de Hoge Raad met respect te behandelen. Dat doe ik door hier te zeggen dat hun beider redenering geen hout snijdt. Spontaan zou ik mij krachtiger hebben willen uitdrukken.
Het advies van Aben was om te beginnen geen ambtelijke AG-handeling en al helemaal geen rechterlijke uitspraak. De Kamercommissie bestond niet alleen uit leden van de PVV en van vooringenomenheid tegen Aben was bij de meerderheid geen sprake. Men constateerde zijn faux pas en wilde een terechte waarschuwing afgeven aan de HR en zijn advocaten generaal, om zich voortaan van politieke bemoeiingen te onthouden. Dat is een bescherming van de rechtsstaat tegen een verpolitiekte Hoge Raad en het omgekeerde dus van wat Loorbach en Ilsink beweerden. Niet alleen de politiek maar ook de Hoge Raad en de Orde van Advocaten in al hun geledingen dienen de schijn van vooringenomenheid te vermijden.
Dat nu voortaan elke benoeming het stempel zal hebben van een politiek gedogen door de Kamer is met permissie nogal vergezocht. Wat de Kamercommissie deed was een vorm van marginale toetsing. Dat betekent in casu dat een voordracht alleen niet tot stand komt als het gedrag van de kandidaat ‘van de gekken’ is geweest en dat was bij Aben en Moors het geval. Aben had aan zijn vriend Moors, de voorzitter van de gewraakt strafkamer, ten onrechte een vertrouwelijk notitie laten toekomen, waarin uiteengezet werd waarom naar de mening van Aben de wraking niet had gedeugd. Moors had die notitie vervolgens nooit mogen laten uitlekken. Zoiets kan absoluut niet als het om een zaak gaat die ook nog voor de Hoge Raad zou kunnen komen.
Met andere woorden, de deken heeft met zijn artikel in de Volkskrant zijn orde en de rechtsstaat geen dienst bewezen en ook op persoonlijke titel kunnen leden van de Hoge Raad zich beter niet in politieke zaken mengen.
- Loorbach is een vriendelijke man en ook een erg grote man, die tot Wilders zo ongeveer staat als Olivier B. Bommel tot Tom Poes. Die laatste is, zoals U weet, een eigenwijs wit mannetje, maar wel slimmer.
Dit artikel verscheen vandaag ook op het Blog van Toon Kasdorp