In de Volkskrant van 27/11/12 hadden twee strafrechtadvocaten een artikel geschreven over de raadsman van Jasper Steringa, de verdachte in de moordzaak Marianne Vaatstra. Zij waren het met diens optreden in de strafzaak niet eens.

Deze twee strafrechtadvocaten beweerden dat het de taak van de strafrechtadvocaat is om begrip te kweken voor de wijze waarop de cliënt heeft gehandeld en om zo partijdig en eenzijdig mogelijk zijn verdediging te voeren. En dat is een bekende misvatting.

Het is de taak van een strafrechtadvocaat om voor zijn cliënt te doen wat die zelf niet mag of niet kan doen omdat hij daarvoor de kennis mist en de vereiste hoedanigheid. Een advocaat moet, met andere woorden, de juridische en procestechnische argumenten aanvoeren die de rechter kunnen bewegen die cliënt vrij te spreken, hem te ontslaan van rechtsvervolging of diens straf te verminderen. Dat moet hij doen, ook al is hij persoonlijk overtuigd van de strafwaardigheid van wat zijn cliënt gedaan heeft en zou hij als rechter tot een andere conclusie zijn gekomen dan hij als advocaat bepleit. Maar dat is iets anders dan misleidend of eenzijdig de verdediging te voeren.

Het is om te beginnen een misverstand dat dit de rechter zou bewegen om de man strafvermindering te geven of vrij te spreken. Wat het doet is een verminderde belangstelling wekken bij rechters voor wat de strafadvocaat te zeggen heeft. Als die toegeeft, zoals Steringa’s advocaat dat deed, dat de gevonden DNA match een belangrijk bewijsmiddel oplevert, dan vertelt hij de rechter niets nieuws. Hij maakt hem wel meer ontvankelijk voor een betoog dat het als bewijs onvoldoende is voor een veroordeling. Een advocaat die ervan probeert te maken wat er van te maken is en daarbij geen ijzer met handen probeert te breken is in het algemeen succesvoller dan iemand die tegen de klippen op probeert vol te houden dat zwart wit is.
Een advocaat is er niet om feiten te verdoezelen of te ontkennen, maar om relevante feiten en argumenten aan te dragen die in het voordeel van zijn cliënt kunnen werken. En verder moet hij zorgen dat zijn cliënt een eerlijk proces krijgt. Sympathie tonen voor het slachtoffer en de nabestaanden is niet alleen menselijk maar doet ook niet af aan de procespositie van de verdachte, ongeacht diens daderschap of de verwijtbaarheid van wat hem te laste wordt gelegd.

De twee auteurs van het artikel in de Volkskrant stellen confrères bloot aan de verwijten van buitenstaanders, dat ze te kort zouden schieten als ze niet de publiciteit zoeken met verzonnen verhalen over de onschuld van hun cliënt of de medeschuld van het slachtoffer. Het recht zou worden gediend wanneer alle betrokkenen bij het strafproces de publiciteit beperken tot wat er onder leiding van de rechter in de rechtszaal gebeurt en wat vanaf de publieke tribune is waar te nemen. Strafrechtadvocaten bij Pauw en Witteman en persrechters en officieren bij het tien uur nieuws zijn een verkeerde ontwikkeling en het zou goed zijn als de Orde van Advocaten en de Vereniging voor Rechtspraak daar eens een rem op zouden zetten.

Wanneer men van mening zou zijn dat rechters in Nederland te eenzijdig politiek gekleurde rechtspraak leveren dan nog is niet de publiciteit het middel om die tendens om te buigen. Dan moet men het zoeken in een verandering in de opleiding van rechters en andere beoefenaren van het strafrecht. Die zou men bij horen te brengen waarvoor het strafrecht dient. Op dat terrein is men in het strafrechtwereldje immers de draad behoorlijk kwijt geraakt.

---

Dit artikel verscheen eerder vandaag ook op het Blog van Toon Kasdorp