DE WERELD NU

De nieuwe paria’s

Bedreigingen, eenheid van prijs, een land van deugers, Academisch tuig, Stalinisme, Duitsland, Applestore overval, Olympische Spelen, Rechters, wereldregering, Oekraïne, Therapeutenangst, Qatar, Cultuur en politiek, Onveilig, basis, Politiek, Zwart, Overlast, Vrouwen en kinderen

Het is geen verheffend gezicht. Schuldbewuste parlementariërs, die moeten erkennen dat ze zich in een eerder stadium van hun leven hebben misdragen.

Een partijleider die door het stof gaat, omdat er tijdens de selectieprocedure fouten zijn gemaakt, die hij in de gegeven situatie moeilijk kon vermijden. En dat slechts om beeldvorming. Want we hebben het in het geval van Lucassen over de door politieke partijen opgeroepen spoken van 80 jaar geleden.

Uitsluitingsgronden
Wat een parlementariër in een eerder deel van zijn leven heeft gedaan, het niet-politieke deel, zou niet uit mogen maken zo lang het niet relevant is voor zijn politieke handelen. In dat verband is alleen relevant wat iemand heeft gedaan in politieke functies, en hoe hij zich daar in heeft gedragen. Privé-misdragingen dienen ter beoordeling van de kandidaatstellende partij te zijn.

Wel kan een nieuwe situatie ontstaan, als iemand zou worden geroepen tot een ander type politieke functie, namelijk een bestuurlijke. Het is heel wel voorstelbaar dat een fraudeur een uitstekend kamerlid blijkt te zijn, maar niemand zou zich in zo’n geval kunnen voorstellen een dergelijk persoon te doen benoemen tot minister of andere bestuurlijke functie van staatswege.

Ten laatste is het natuurlijk evident, dat privé-misdragingen tijdens het politieke leven wel een directe invloed hebben op het functioneren, en daaruit moeten andere conclusies worden getrokken dan uit feiten die teruggaan tot een periode waarin nog geen sprake was van deelname aan politieke processen.

Beeldvorming
De beeldvorming van de PVV zoals uitgedragen door veel politieke partijen in de afgelopen jaren is in de eerste plaats gebaseerd op de angsten voor een herhaling van de politieke ontwikkelingen in het Interbellum (1919-1939). Deze angsten zijn tamelijk hysterisch, niet in het minst omdat zij de unieke omstandigheden van die periode miskennen. Ernstiger is, dat men er naar handelt, en er zijn politieke tegenstanders bij voortduring mee om de oren slaat. Veroordeeld voor de daad heeft plaatsgehad. De film de Matrix in het echte leven.

Door die voortdurende morele veroordelingen heeft men politieke partijen als de PVV heel lang weg kunnen houden uit het parlement. Dat dit niet langer het geval is, komt omdat zelfs de grootste angstpsychose niet bestand is tegen een keiharde botsing met de werkelijkheid. Heeft deze botsing eenmaal plaatsgevonden, dan kan in een gezonde maatschappij nog slechts de afbrokkeling van de psychose voortgaan. Dit ondanks een vasthoudende voortzetting van hun kruistocht door de lijders aan de angstpsychose.

Een bijkomen gevolg van de voortdurende stigmatisering van bepaalde politieke ideeën, is dat de mensen die zich beschikbaar wilden stellen voor politieke functies ten einde die ideeën uit te dragen, voornamelijk mensen bleken die maatschappelijk niet veel te verliezen hebben. Of bereid bleken hun schepen achter zich te verbranden. Lucassen is een voorbeeld van het eerste, Geert Wilders en Martin Bosma voorbeelden van het tweede.

Onethisch
Politici en parlementariërs moeten voor hun functioneren beoordeeld worden op hun daden als politici. Door veel mensen, PVV-aanhangers voorop, wordt nu tegelijkertijd gesproken over politici ter linkerzijde van wie het een en ander bekend is dat volstrekt niet door de beugel kan. Dat zou evenmin ter zake moge doen wat betreft de kwestie-Lucassen.

Het is echter wel relevant om eens te kijken hoe de leidende politici die nu met de vinger wijzen, zelf hebben gehandeld in eerdere situaties waarin een zuiver moreel oordeel diende te worden geveld. Deze zaken moeten uit de aard der zaak beperkt blijven tot relevante zaken zoals hierboven geschetst. De score daarvan valt niet mee.

GroenLinks
In de zaak-Pormes, een GroenLinks EersteKamerlid waarvan bekend werd dat hij in zijn jeugd deelgenomen had aan trainingen door terroristen, onttrok Femke Halsema zich aan discussie en stellingname door zich te positioneren als “slechts leider van de TweedeKamerfractie van GroenLinks”. Dit was natuurlijk evidente onzin, want als je politiek leider bent van je partij heb je er mee te maken, en als je dat niet bent is de vraag gerechtvaardigd wat je dan doet in veruit de meest prominente politieke functie van je partij. Maar ze kwam er mee weg, er werd niet op doorgehamerd.

De zaak-Pormes is bepaald geen uniek incident voor GroenLinks. Ook de kwestie-Duyvendak, wortelend in een apert politiek verleden, is een zaak die mevrouw Halsema zichzelf mag aanrekenen. Maar excuses daarvoor bleven achterwege.

D66
Over Alexander Pechtold speelt een onfris verhaal over een incident tijdens zijn wethouderschap in Leiden. Milieu, fraude etc. Pechtold was verantwoordelijk, maar ontkwam door elders burgemeester te worden, later zelfs minister en politiek leider van D66. Toen lachte hij er nog lief bij.

PvdA
Van de brokken met PvdA-vertegenwoordigers is geen complete lijst bekend, maar hij is lang. Heel lang. Dat dat bij een grote partij onvermijdelijk is, ik zal het direct toegeven. Wat veel minder vanzelfsprekend zou moeten zijn, is de wijze waarop deze partij het feilen van haar vertegenwoordigers toedekt. De Amsterdamse Noord-Zuidlijn is in dat verband een dodelijke kwestie voor Job Cohen zelve. Niemand bleek verantwoordelijk. De burgemeester, als eindverantwoordelijke van het management van het gemeentelijk bestuur, werd gesauveerd, en maakte zich er met een grapje van af.

Meer actueel is de hernieuwde benoeming van Fatima Elatik als voorzitter van het vrijwel failliete stadsdeel Oost in Amsterdam. Deze dame bedreef een politieke doodzonde door te proberen een financieel debacle te verbergen voor haar deelraad, waarop ze terecht door haar eigen partij werd teruggetrokken uit het bestuur. Een paar maanden later wordt zij opnieuw geïnstalleerd, deze week, met als excuus dat de financiële gang van zaken haar niet toe te rekenen was. Over het democratisch gehalte van haar verantwoordingsbesef naar de deelraad: geen woord.

Politieke laakbaarheid
Het moet bij politieke laakbaarheid gaan om zaken die de politiek betreffen, of tenminste actueel zijn. Het verder aanwakkeren van politieke tegenstellingen door te wroeten in het niet-relevante verleden van parlementariërs dient niet alleen geen doel, maar verscherpt ook de maatschappelijke tegenstellingen. Politici die spreken over de boel bij elkaar houden zouden daar ook consequenties uit moeten trekken, in plaats van deze slagzin als mantra te herhalen en het tegengestelde te doen.

Het debat van gisteren, waar ook premier Rutte moest opdraven, hoewel daar staatsrechtelijk geen enkele aanleiding toe was, was een klucht. SP-leider Emile Roemer liet zien dat te begrijpen met een subtiele, maar goed geplaatste terechtwijzing. De rest van de oppositie mag zijn woorden ter harte nemen. Bestrijd partijen op zakelijke gronden en op politieke overtuiging, maar niet op verdachtmakingen. Het slaat altijd terug op u zelve, en op de politiek als geheel.