De grondwet wijzigen moet eenvoudiger, meldde de NOS eerder deze week blij via Teletext. Zoals zo vaak heeft de staatsomroep geen idéé.

Het is wat de Grondwet betreft heel opvallend at eerst wordt gesproken over eenvoudiger maken van wijzigingen, maar niet wat noodzakelijke wijzigingen zouden kunnen behelzen. En dat, terwijl in de praktijk de Nederlandse grondwet kan worden genegeerd als de helft plus één dat dienstig acht. Zoals we de afgelopen jaren enige meerdere malem mochten zien, een paar weken terug zelfs nog.

Enfin, eerder deze week zag het er zo uit:

Over het kiesstelsel valt inderdaad heel veel te filosoferen, en ik verwacht komende jaren inderdaad manoeuvres waarmee de Regentenpartij haar greep op het land met minder dan de helft plus één kan behouden. De middelen die daarvoor benodigd zijn zijn complex en behoeven voorbereiding – U hoort er dus binnenkort steeds meer over.

Maar, het vereenvoudigen van de Grondwet? Ik herinner me nog de heisa die ontstond toen Piet-Hein Donner opmerkte dat als tweederde van het land de sharia in wilde voeren, dat maar gebeuren moest. In feite ligt dit meer in het verlengde daarvan dan een verbetering van de wetgeving.

Het is niet dat er niets aan de staatsinrichting en de grondwet zou moeten gebeuren, maar daarvoor zou het fijn zijn als het land haar verstand eerst eens terug kreeg. Vóórdat gebeurt zijn alle wijzigingen op zijn best tendentieus – zitten we daar op te wachten? Ik kan het me niet goed voorstellen. De discussie zoals die al over een wijziging van het kiesstelsel begon wijst de weg naar waar dit zal eindigen:

Volgens Voermans spelen ook partijbelangen een grote rol in het tegenhouden van een nieuw kiesstelsel. “Het is onwaarschijnlijk dat politieke partijen beter worden van een stelselwijziging. De invloed die de landelijke leiding van een partij kan uitoefenen op bijvoorbeeld de kandidatenlijst wordt kleiner op het moment dat de regionale component belangrijker wordt.”
Dat laatste ziet Ollongren overigens juist als een voordeel. “Nu kunnen partijen heel erg zelf bepalen wie er in hun fractie komen”, zegt zij. “Wij willen meer ruimte voor personen. De partij blijft de basis, maar de mensen op de kieslijst moeten belangrijker worden.”

Zou het, mevrouw Ollongren? Als dat waar kon zijn, hadden ze U nooit genomen. Het gaat in tegen de gedachte dat de beste mensen binnen een partij bepalen hoe de koers wordt en wat wordt beslist – en die gedachte leeft in Nederland sterker dan gemeenlijk wordt erkend.

Bovendien, voor het vereenvoudigen zijn mogelijk nu al populistische partijen nodig, of extreemlinkse. Wordt de grondwet daar evenwichtiger van? De Regentenpartij zal het zo zeker niet zien, dus houdt het er op dat dit een doodgeboren kindje is dat als eerste sneuvelen zal. Wat Mevrouw Ollongren verder ook voor zal stellen.