Toon Kasdorp becommentarieert hier een kabinetscrisis in België tien jaar geleden, die tot op heden eigenlijk nog steeds niet afgelopen is, doch voort suddert.

Premier Leterme van België had zijn ontslag aangeboden aan de koning, die dat ontslag had geaccepteerd. De Vlaamse liberalen hadden het vertrouwen in het kabinet opgezegd. Het is een regel van staatsrecht dat je  als premier het bijltje er bij neer legt als een van de kabinetspartijen niet langer mee doet. Dat is bij de Belgen net als bij ons.

Wat daar ook een regel van staatsrecht schijnt te zijn, maar bij ons niet,  is dat het parlement niet vergadert zolang de koning het ontslagverzoek in beraad houdt. Tenzij dat beraad meer dan een paar dagen duurt, zei men. Daar was men het op de Belgische televisie in elk geval over eens.

Waar ze die regel vandaan hebben, heb ik niet kunnen vinden, maar zij kwam de christendemocraten schijnbaar goed uit want ze waren het er onderling nog niet over eens of er nu wel of niet nieuwe verkiezingen moesten komen. Men vond het verder, geloof ik, beleefd tegenover de koning om even geen mening te hebben.

De liberalen zeiden niet zozeer het vertrouwen in Leterme op, maar in hun francofone collega’s in het kabinet. Ooit was er in het kabinet afgesproken dat er rond Pasen een besluit zou worden genomen over BHV en later was dat gepreciseerd op donderdag 22 april of eerder. Voor de tigste keer werd een dergelijke afspraak door de francofonen genegeerd en de Vlaamse liberalen hadden er nu genoeg van. We trekken het niet langer zei de voorzitter van de liberalen en kreeg vervolgens de hele Belgische pers en ook een deel van zijn eigen partij over zich heen.

In een TV-debat over de crisis vroeg de socialist Van de Lanotte aan Leterme waarom hij zijn besluit niet beter had voorbereid en dit vervolgens in overleg met de andere Vlaamse partijen had genomen. Een terechte vraag lijkt me. Maar in wezen had hier niet een taak voor de jonge liberale partijvoorzitter De Croo gelegen, maar voor premier Leterme. Die had het probleem moeten zien aankomen en er met zijn Vlaamse vrienden in het kabinet afspraken over moeten maken.

Dat hij dat niet gedaan heeft of, als hij het wel gedaan heeft, hij er De Croo niet bij heeft betrokken[1] is onbegrijpelijk en bevestigt een ongeschiktheid van Leterme voor het ambt, waarvan ook bij vorige gelegenheden al was gebleken. Hij is een aardige en integere man en zeker geen onbekwaam bestuurder. Dat heeft hij laten zien in de jaren dat hij premier geweest is in Vlaanderen. Maar voor de slangenkuil die de federale politiek in België  vormt, deugt hij niet.

Dehaene en al die andere politici uit de oude doos, zoals Eyskens en Martens, trouwens ook niet meer. Die hebben allemaal de omwenteling in België van de laatste veertig jaar niet helemaal meegemaakt.

Vlaanderen heeft  zich in cultureel en economisch opzicht al afgescheiden van België en het wederzijdse begrip dat het tweetalige land in het verleden bijeenhield is aan beide kanten van de taalgrens weggesmolten. De oudere generatie begrijpt het nog niet helemaal, maar voor de jongeren is België nu passé defini.

---

1. Het eerste lijkt veel waarschijnlijker dan het tweede.

---

Dit artikel verscheen eerder op het Blog van Toon Kasdorp