Cultuurverschillen Europa en islamitische landen dankzij vrouwen
De cultuurverschillen tussen Europa en islamitische landen voert Peter Louter terug op de afwijkende positie van de vrouw in de maatschappij.
Het begon met de vraag van een moslima. “Peter, kun jij mij uitleggen waarom hier alles zo goed georganiseerd is en in onze landen zo slecht” Al bijna een jaar praten we over weinig anders.
Zo’n beetje alles is al de revue gepasseerd: corruptie, patronage, religieuze leer, de renaissance, de Verlichting, de Europese filosofen, tribalisme, geografie, verschil tussen arm en rijk, grootgrondbezit, enzovoorts. Het levert allemaal wel deelverklaringen op, maar geen van allen leek van doorslaggevende aard. Bij ingeving gooide ik het over een andere boeg en verklaarde dat het belangrijkste verschil de rol van de vrouw is in beide culturen.
Het is een hypothese. Ik gooi hem graag in de groep in de hoop dat discussie verdere helderheid kan brengen. Een geleerde historica trok haar wenkbrauwen op bij mijn stelling en betoogde cynisch dat het nog niet zo lang geleden is dat vrouwen kiesrecht kregen en nog veel later economische zelfstandigheid. Kennelijk had ik het nog niet goed genoeg uitgelegd. Mijn stelling is niet gebaseerd op de formele macht van vrouwen, maar op hun informele macht. Ik zal dat proberen uit te leggen.
De Europese geschiedenis zit vol sterke vrouwen. Denk maar aan Isabella van Castilië die met haar man Ferdinand de laatste moslims uit Spanje verjoeg en die Columbus de opdracht verstrekte om zijn ontdekkingsreis te maken. Denk ook aan machtige koninginnen als Maria Theresa van Oostenrijk, (Keizerin) Catherina II van Rusland, Elizabeth I van Engeland . Ook de christelijke religie kent sterke vrouwen. Denk aan de in heel Europa aanbeden Maria als moeder van Jezus, maar ook aan de vele heilig verklaarde vrouwen. Ook minder heilige vrouwen als Jeanne d’Arc en Kenau van Hasselaer (Haarlems beleg) droegen bij aan het beeld van sterke vrouwen in de Europese geschiedenis. Voor een deel gaat de acceptatie van ‘sterke vrouwen’ terug op de Germaanse cultuur waarin vrouwen bijvoorbeeld zelf echtscheiding konden vragen en sociaal gelijkwaardig aan mannen waren als ze zich sterk toonden’.
Al die rolmodellen van sterke vrouwen in de Europese geschiedenis zullen van invloed zijn geweest op het zelfbeeld van vrouwen. Soms moesten ze ook wel sterk zijn, denk maar aan al die vissersvrouwen, soldatenvrouwen, matrozenvrouwen die er alleen voor stonden als hun man van huis was. Het is denk ik tekenend voor de premoderne geschiedenis dat in de taakverdeling de man zijn rol vooral buitenshuis had en de vrouw binnenshuis de belangrijkste rol vervulde. In haar eigen domein bepaalde als ze als regel de gang van zaken. Haar gezag was overwegend informeel. Maar niet zonder invloed. Ze matigde mannen in hun harde visies en als opvoedster beïnvloedde ze het wereldbeeld van haar zoons. Formeel was ze ondergeschikt, informeel was ze cultuurdraagster.
De opkomst van de vrouw in de moderne geschiedenis tot op heden rust ongetwijfeld in het verlangen van vrouwen om meer invloed te kunnen ontwikkelen dan de informele invloed toestond. Het is een harde strijd geweest want het christelijk wereldbeeld hield vrouwen op hun plaats.
Als we vervolgens naar de islamitische geschiedenis kijken, zien we een ander beeld. Tot aan de dag van vandaag (en ook in Nederland) zijn vrouwen meestal afwezig bij begrafenissen omdat ze als emotioneel instabiel worden gezien en alleen kunnen functioneren onder mannelijke leiding. Binnen de islam is de man ook binnenshuis gerechtigd tot het nemen van alle beslissingen. In de geschiedenis van de islam zijn nauwelijks sterke vrouwen te vinden die de rol van de vrouw positief hadden kunnen beïnvloeden. In de loop van de islamitische geschiedenis heeft de vrouw ook nauwelijks informele invloed. Het patroon van normen en waarden binnen de islam is mannelijk, het recht van de sterkste domineert.
De matigende en sturende rol van vrouwen op de zich ontwikkelende Europese cultuur, ontbreekt binnen de islam. Mannen worden minder gecorrigeerd. Hun positie wordt veelal bepaald door de tribale cultuur waarin het om dominantie draait. In volgorde zijn het eigen belang, het familiebelang, het clanbelang en het stambelang in een tribale cultuur altijd van een hogere prioriteit dan het algemeen belang en vrouwen hebben niet het recht zich daarin te mengen. De onderdrukking van de islamitische vrouw is gebaseerd op haar veronderstelde minderwaardigheid en dat beperkt haar invloed in hoge mate. In de islamitische cultuur bestaan er nauwelijks rolmodellen die vrouwen kunnen ondersteunen bij de verbetering van hun positie. De orthodoxe uitleg van de koran belemmert vrouwen om hun positie te verbeteren. Er zijn op wat vrouwen van de Profeet na, nauwelijks rolmodellen.
De tribale cultuur noopt mannen tot onderlinge strijd. Niet of nauwelijks gehinderd door vrouwelijke invloeden is het verwerven van macht en aanzien hun belangrijkste doel en matigende normen en waarden zoals we die in Europa kennen vormen daarbij eerder belemmeringen dan aansporingen.
Er is binnen migrantengroepen en in islamitische landen een kentering zichtbaar. Het zelfbewustzijn van vrouwen begint te groeien. Zie bijvoorbeeld het hoofddoekenprotest in Iran en de deelname van (jonge) vrouwen in opstanden en demonstraties. Er is nog een heel lange weg te gaan, maar het begin is er.
Dit artikel verscheen eerder vandaag ook op Peter’s Blogboek
Meer van Peter Louter op Veren of Lood vindt u hier.
Vissersvrouwen en soldaatvrouwen en niet te vergeten oorlogen.
Als een vrouw maandenlang alleen zorg had voor haar koters, hoefde de man er niet op te rekenen dat hij haar weleens zou kunnen corrigeren.
Ook de overgang van de wekelijkse contante salariszakjes naar het overmaking naar een bankrekening heeft veel teweeg gebracht. De grootste ruzies toen bleek dat het mannetje centjes achterhield voor een borrel terwijl de kinders amper te eten hadden.
Na de WOII ging ‘gelijkheid’ spelen. Studeren begon ook voor de meisjes weggelegd te worden.Vrouwen werden het langzaam maar zeker zat om te smeken voor een stukje stof zodat er een jurk gemaakt kon worden.
De leus: “ik ben diegene die het brood op de tafel brengt” was genoeg.voor veel vrouwen om een extraatje bij te verdienen naast het huishouden. Dankzij de voorbehoedsmiddelen was dit haalbaar en werd de vrouw minder afhankelijk van de man.
Dankzij het extraatje en het minder mondjes te voeren groeide de welvaart (beter kwaliteit dan kwantiteit).
De rol van de vrouw in de islamitische cultuur wordt vanuit onze westerse visie flink onderschat. Ik meen dat onderzoeker Marion van San , thans hoogleraar aan de EUR in haar onderzoek ooit vaststelde dat de vrouw beslissende invloed heeft op zaken als eerwraak, besnijdenis e.d. . Dat haar ogenschijnlijk ondergeschikte rol in de samenleving is zoals die is wordt door de vrouw als cultuurdraagster zelf bepaald, hoe vreemd dat ook mag lijken. De islam heeft niet een patriarchale, maar een matriarchale structuur. Qua aard is de islam vrouwelijk, en niet manlijk. Puur praktisch, en nauwelijks geestelijk. De oorzaak dat Marokkaanse jongens zich op grote schaal misdragen is, zo stelde ze in een ander onderzoek vast, ligt bij de moeder die dat gedrag op z’n best tolereert, maar eerder stimuleert. Voor ons westerlingen is dat moeilijk te vatten, maar in het algemeen kun je zeggen dat de islam is alles tegengesteld is aan onze cultuur.
@Jan
Zoiets had ik ook eens van een Turk gehoord. Onderschat die vrouwen niet. Ook de huidige hoofddoek-meisjes. Een gezicht vol met make-up en een strakke broek of legging aan. Dat gaat niet samen als het gaat om deugdzaamheid. Dit geldt alleen over de derde generatie vrouwen.
De eerste of tweede generatie vrouwen hebben het een stuk zwaarder.
Maar voor alle generaties blijven de losse handjes van vader of broer een dingetje.
In ieder geval bezit Amsterdam in Femke Helsema een vrouw, die zijn best doet de hoofdstad nog verder in het moeras te laten wegzakken.
https://www.parool.nl/amsterdam/terreurdeskundige-amsterdam-faalt-in-aanpak-radicalisering~bc245d93/
Ik denk dat de balans, in de westerse wereld, inmiddels te ver is doorgeslagen.
De huidige existentiële problemen veroorzaakt door massa immigratie en klimaat hysterie worden gedreven door linkse politieke partijen, en die partijen drijven voornamelijk op vrouwelijke kiezers.
In landen waar vrouwen een dominante factor zijn in de politiek, zoals Zweden, leid dit inmiddels zelfs tot werkelijk verschrikkelijke toestanden, en dan met name voor vrouwen.
Daar ontmoedigt de feministische beweging zelfs structureel door asielzoekers verkrachte vrouwen om aangifte te doen, omdat dit die asielzoekers een slechte naam geeft.
Vroeger had de op basis van gevoel opererende vrouw indirect de macht, waarbij de op een zakelijke basis opererende man dan als een soortement begrenzing functioneerde, of omgekeerd zoals je wilt.
Tegenwoordig draait het enkel nog maar om het (vrouwelijke) “goede” gevoel, in een welvaartssamenleving die zijn bestaan voornamelijk aan de (mannelijke) zakenlijkheid/wetenschap dankt, dat is een recept voor ongelukken.
Hoe die balans terug te herstellen is een vraag waar ik ook het antwoord niet voor paraat heb.
Maar dat deze balans dringend hersteld moet worden moge duidelijk wezen…
Het is niet alleen de positie van de vrouw,
het is het hele verschil in cultuur – in de omvangrijkste zin van het woord.
Eigenlijk : het totale gebrek aan cultuur in de islam.
De leer houdt niets anders in, dan :
onderdrukking, na-apen, onderwerping, roof, massa-slachting.
Een heel boeiend gezichtspunt. Het zou interessant zijn wat van die moslima-gesprekspartner te horen hierover, of van andere moslima’s.
Ik heb nooit een zwak of slachtoffer gevoel gehad van islamitische vrouwen. Ze komen op mij vaak heel sterk, ad rem en assertief over. Ik zie geen ‘gebroken’ vrouwen in hun, hoewel ik ook weet dat ze soms in elkaar geslagen worden. Maar ik denk dat we niet zo zeer naar individuen moeten kijken maar naar het vrouwelijke, naar ‘de vrouw’ in de islam. Het wordt soms een zgn. maan godsdienst genoemd, die maan culturen inspireert, vrouwelijk. Ik denk meer in de richting die Jan hierboven ook aangeeft. Misschien moeten we verder kijken dan naar de rollen die mannen en vrouwen in hun culturen spelen. Dat er vrouwen in de europese geschiedenis aangewezen kunnen worden op hoge plaatsen neemt niet weg dat de europese cultuur mannelijk is. Omgekeerd hoeft de mannelijke dominantie in islamitische culturen niet te bewijzen dat die niet vrouwelijk zijn. Waar we dan wel precies naar moeten kijken kan ik moeilijk aangeven, ik heb niet doorgeleerd, het is zo je wilt ook maar een ingeving. We zouden kunnen kijken naar de intentie van Islam. De is overgave, onderwerping om tot vrede te komen. Ontvankelijkheid ook. Het ontvangen van of straf, of zegen, of vergeving. Het gaat om dat ontvangende wat we als vrouwelijk kunnen zien. Dat de islam iets heel anders laat zien moet ons op dit onderwerp geen zand in de ogen strooien. Zoals het christendom mislukt wat betreft liefde, zo mislukt de Islam wat betreft onderwerping, het kweekt tegenovergestelde karakterstructuren kan je wel zeggen. Maar wat doen dan vrouwen in zo’n cultuur, hoe redden die zich.
Niet alleen westerse vrouwen zaten alleen met hun kinderen als de mannen op zee waren of naar het front waren. Ook de mohammedaanse vrouwen bleven thuis als de mannen op rooftocht/handelstocht of jihad waren. Wat deden ze dan? Hoe ging het er aan toe? Ik heb wel eens boeiende verhalen gelezen over de cultuur van vrouwen die ze in harem’s maar ook in hamam’s ontwikkelden. Door de scheiding van de mannen hadden/hebben ze ook ‘een rijk alleen’. Vrouwelijke macht over mannen. Zo zeer misschien dat de mannen hun fysieke macht en de (door een man) aan allah ontleende macht moesten gebruiken om er boven te blijven. Het gevoel van ‘er boven moeten blijven’ is zoals bekend een aspect van een psychopathische en narcistische karakterstructuur. Komt dat alleen maar door de vaders van de jongetjes, of van broers, neven en vrienden? Speelt moeder geen rol? Het is uiteindelijk natuurlijk zoals altijd een zichzelf herhalende vicieuze cirkel waar zowel de man als de vrouw een rol in spelen om die aan de gang te houden en het eigen voordeel te blijven houden. Dat voordeel is heel relatief, gezien vanuit het gezichtspunt van buitenstaanders maar niet voor degenen die er in zitten. Op het meer individuele vlak kan ik de macht van vrouwen wel zien in het opvoeden van de kinderen. In het opvoeden van hun zonen. Hun zonen zijn a.h.w. naar buiten toe hun macht in de wereld. Ze voeden hun zoontjes vaak op als ‘prinsen’. Maar ik denk wel eens dat het hun pikkies zijn, dat het haar macht is, niet alleen van de vader, van de man.
@Ravian
Kan je betoog volledig onderschrijven! Als je wilt zien hoe een samenleving eruit ziet als het vrouwelijke in politieke zin overheerst, en dat is dus niet gebonden aan geslacht, dan moet je naar duister Afrika kijken. Instant bevrediging van wisselende gevoelens, niet in staat zijn tot visie, orde en structuur. Die kant gaat het ook op in Europa. Het herstel treedt pas op na volledige ineenstorting en chaos, en het manlijke zich opnieuw manifesteert.
Tsja, al wat ouder, maar nog steeds een goede vid : https://www.youtube.com/watch?v=IgDPm9aYWnw
Wat betreft de rol van de vrouw in islam; die is er feitelijk niet. Dat is overigens niet iets typisch arabisch. Mohammed trouwde een weduwe die een eigen bedrijf had. En totdat zij stierf speelde zij een rol van betekenis, maar vrijwel vanaf dat moment werd het heel anders, zodanig zelfs dat zelfs nu nog het in de hele islamtische wereld vrijwel ongehoord is dat een vrouw een eigen zaak runt. Vrouwelijke rolmodellen zijn er eigenlijk niet binnen islam.
Maar waar het -heel ruwweg- op neerkomt is het verschil in mentaliteit. De westerse wereld is gebouwd op het idee van samenwerken om iets op te bouwen. Je hoeft alleen maar naar de katherdralen te kijken om dat te begrijpen, mensen die zwoegden om iets op te bouwen dat ze zelf niet eens voltooid zouden zien. Islam daarentegen bouwt niets, het is de mentaliteit van een roversbende die langsgaat om te plunderen maar geen enkele lange-termijn plannen maakt.
Islam is een ideologie van een rovershoofdman. Wel erg geschikt om te veroveren en rijkdom te vergaren, maar niet geschikt om een maatschappij op te bouwen. ook al omdat Mo feitelijk nergens consequent over was, de quran en hadith staan bol van steeds tegenstrijdige uitspraken die gunstig waren voor Mo zelf op dat moment.
De positie van de vrouw in een cultuur is een beetje de vraag van de kip of het ei. Ik meen dat een veel bepalender factor is het element van persoonlijke verantwoordelijkheid. In onze cultuur ben je verantwoordelijk voor je gedrag, in de islam lijkt het of je gestuurd wordt, veel is Gods wil. Als je eigen verantwoordelijkheid hebt gooi je geen afval op straat, als alles Gods wil is hoef je die discipline niet te hebben.
Een interessant artikel over de agressie van moslims is in deze link. het is wel zware kost, je moet je even concentreren. https://www.washingtonexaminer.com/weekly-standard/i-and-my-brother-against-my-cousin
@Willem
Daar zit eigenlijk precies weer het verschil tussen de westerse cultuur en de islamitische cultuur en die in het verre oosten.
In het westen is de straat (of parken, of een bos etc) een ‘openbare ruimte’ wat in principe inhoudt dat die van iedereen is en dus iedereen verantwoordelijk is voor hte niet vervuilen ervan. In het verre oosten wordt dat gezien als een soort ‘bezit van de staat’ en dus is het vervuilen ervan iets dat al meer de status van een misdaad krijgt dan in het westen. In islam dergelijke zaken worden gezien als een soort niemands-land, dus wat dondert het wat je er mee doet.
Het is gewoon weer een voorbeeld van islam als een systeem dat niets opbouwt maar zich alleen maar richt op het beroven van anderen.
Goed beschouwd is het natuurlijk extreem blasfemisch om te veronderstellen dat niet de Koran maar de positie van de vrouw het grote verschil uitmaakt tussen islamitische en westerse cultuur. Daarnaast is het ook extreem onwetend natuurlijk om zoiets te veronderstellen. De schrijver weet waarschijnlijk niets van de inhoud van de islamitische doctrine, en redeneert simpelweg vanuit z’n tot dusver verzamelde Westerse vooroordelen. Niet al te lang geleden verschenen er de Arab Human Development Reports. Daarin werd heel duidelijk uiteengezet de bijzonder minderwaardige en machteloze positie van meisjes en vrouwen in de arabisch islamitische wereld. Ze hebben niets te zeggen. Worden geslagen. Eventueel vermoord. Bepalen niet met wie ze trouwen. Worden onderwijs ontzegd. Kunnen praktisch zomaar uit een huwelijk getrapt worden. Zijn juridisch de helft waard van de man. Worden gezien als huisvee. Moeten altijd beschikbaar zijn voor seks. Enzovoort.
Sorry, ik was wat te snel met reageren, de schrijver wijst inderdaad naar ‘de orthodoxe uitleg van de Koran’. Maar dan zou ik nog willen opmerken dat er alleen maar de orthodoxe uitleg is van de Koran, en dat iedereen die een gematigde of humane of historiserende uitleg van de Koran voorstaat, groot risico loopt te worden vermoord. Die orthodoxe uitleg van de Koran, die wordt trouwens in een toenemend aantal moskeeën in Europa in de breinen van een toenemend aantal moslims gehersenspoeld. In bijvoorbeeld staat wat dat betreft als het ware de kraan open, met open grenzen en immigratie en kettingmigratie en grote families en demoniseren van islamcritici en mooipraten van islam, enzovoort. Het is alsof het staand beleid is in Nederland dat de moderne westerse cultuur van Nederland, compleet met nu nog behoorlijk wat geemancipeerde vrouwen, over een of twee eeuwen moet zijn weggeislamiseerd.
@Willem & Johan P.
Johan P. zegt het goed. Het concept openbare ruimte bestaat in de Arabische cultuur niet, zodat ook niemand zich er verantwoordelijk voor voelt. In de jaren 50 schrobden de vrouwen de straten voor hu eigen deuren standaard, en nog zie je veel mensen direct met hun sneeuwschuivers naar buiten komen als de winter serieus invalt.
Dank voor alle reacties. Ze helpen me verder te denken over dit onderwerp.
Dat het concept openbare ruimte niet zou bestaan in de tribale islam, vergt nader onderzoek van mij.
Dat het verschil ligt in de nadruk op individuele verantwoordelijk in Europa heb ik al eens eerder onderzocht, maar nooit uitgewerkt.
Mijn gesprekspartner is een seculiere vrouw, met veel zinnige vragen. ‘Waarom is het hier (in West-Europa) beter georganiseerd dan in welk islamitisch land ook, blijft een uitdagende vraag waar zij en ik het antwoord op blijven zoeken. Wat is doorslaggevend?
Volgens onderzoek is het gemiddeld IQ in de Arabische wereld stukken lager dan in China of Europa. Als je wat wazig in het leven staat, kan je minder goed de consequenties van gedrag voorzien, ben je ook niet goed in plannen. Dat doen Chinezen en Europeanen beter. Bovendien, Chinezen en wij zijn te slim om een godsdienst voor domme mensen aan te hangen, de islam is zo onlogisch dat je het daar met een beetje verstand niet uithoudt..
Weet niet of de collectieve ruimte echt interessant is in dit verband, maar als die een rol speelt dan zou dat een gevolg kunnen zijn van de clan cultuur die in het MO en Afrika heerst wat een samenleving uitsluit met gedeelde waarden, en een gekozen bestuur dat de orde handhaaft. In een clan cultuur heerst het eigen belang van de clan, en is de andere clan de vijand.
@ Peter Louter — Dat antwoord is te lezen in: Robert R. Reilly, The Closing of the Muslim Mind. How Intellectual Suicide Created the Modern Islamist Crisis, ISI Books, Wilmington, Delaware, 4e dr. 2017.
@Peter Louter
Ik weet dat het sterk vereenvoudigd is, maar soms zijn zaken vrij simpel. Islamitische landen zijn gevormd door de mentaliteit van islam, haar ‘cultuur’ en de dwingende godsdienstige regels. Zelfs in landen die ooit een seculiere vorm hadden is dat verschil met het westen er altijd geweest.
Islam is niets anders dan een veroveringsideologie van een woestijnrover met grootheidswaanzin en een fixatie met seks en daar zit het probleem. Er is niets, maar dan ook werkelijk niets dat ik kan vinden in quran, sunnah of hadith dat werkelijk aanmoedigt om iets op te bouwen of zelf verantwoordelijkheid te nemen voor zaken.
@Peter Louter
Wat mij een ondersteunend argument leek voor je overweging is dat in de vroegste geschiedenis van het westen de mannen voor het bijeen scharrelen van hun kostje en dat van de familie vaak langer van huis waren dan in warmere klimaten. Zoiets bevordert de zelfstandigheid van vrouwen die de achterblijvers moeten managen. Zulke dingen beginnen klein, maar eenmaal ontwikkeld zijn ze niet snel weer naar elkaar terug te buigen.
Wat concept openbare ruimte betreft, ik zag dat daar een antwoord op kwam van Neef Jansen. Mail me er anders over.