Hoewel China in de aanloop naar de Corona-tijd weinig scheutig was met informatie, werden berichten uit het land elders in de wereld onderschat. Lazen het RIVM, de regering en minister Bloemschoen ze überhaupt of staken ze de kop in het zand?

Dat zou je denken wanneer je  de tijdlijn leest van voornamelijk Chinese nieuwsberichten over COVID-19 die aan het begin van de uitbraak (van 1 december 2019 tot 31 januari 2020, 58 pagina’s) zijn vrijgegeven. Sommige hiervan zijn gepubliceerd door Chinese nieuwsmedia en lokale Chinese overheden. Deze nieuwsartikelen bieden betrouwbare aanwijzingen voor het mogelijke voornemen van de Chinese regering om critici het zwijgen op te leggen en de epidemie te verdoezelen.

Veel artikelen zijn later van internet verwijderd, maar een groep geïnteresseerden heeft ze op GitHub (met Google Translate vertalen) opgeslagen. Ze organiseren de archieven in een tijdlijn met het doel om de geschiedenis te bewaren zodat de waarheid in de loop van de tijd niet verborgen of vergeten zal worden. De originele tijdlijn is in het Chinees. Dit komt uit een Engelse vertaling zodat ook westerse lezers de waarheid achter de Covid-19-uitbraak kunnen leren. De tijdlijn is een initiatief van de Chinese Jennifer Zeng, activiste, schrijfster en regeringscriticaster.

Onbekende longontsteking
De tijdlijn begint op 1 december 2019 toen de eerste patiënt – boven de 70 jaar – met een onbekende vorm van longontsteking in het ziekenhuis Jinyintan in Wuhan werd opgenomen. De oude man woonde vier of vijf bushaltes van de vismarkt, de South China Seafood Market, die later in verband werd gebracht met de verspreiding van Corona. Dit was enkele dagen voordat het RIVM van de provincie Hubei de jaarlijkse medische instructie aan zijn medewerkers gaf met het oog op het aankomende infectieseizoen, waar de Chinezen veel ervaring (SARS, MERS, vogelgriep) mee hebben. Aanpak, registratie en maatregelen worden er van tevoren besproken, in circulaires en instructies verspreid.

Het was geen dag te vroeg: vanaf 9 december druppelden geleidelijk aan steeds meer patiënten de ziekenhuizen en dokterspraktijken binnen met symptomen die aan longontsteking deden denken. Veel van hen, maar niet allemaal, konden in verband worden gebracht met de vismarkt. Dit betekent dat in ieder geval de Zuid-Chinese vismarkt niet als de enige bron van het virus mag worden beschouwd. Van de eerste tientallen patiënten overleden er overigens relatief weinig, wat doet vermoeden dat de eerste gevallen lichte besmettingen moeten zijn geweest. In de ziekenhuizen werd direct het dragen van een chirurgisch masker verplicht gesteld.

Een paar weken later kwam belangrijke informatie over het onbekende longvirus aan het licht. Op 27 december werd een patiënt binnengebracht die regelmatig boodschappen deed op de beruchte vismarkt. Diens vrouw volgde vijf dagen later, maar aangezien zij niet aan de markt was blootgesteld konden de medici concluderen dat het virus van mens tot mens overdraagbaar was. Tegelijkertijd werd dankzij samenwerking met een expertisecentrum in Shanghai het genoom gesequenced waarna (op 11 januari) de genoomsequentie – in een computermodel – van het SARS-achtige Corona-virus met de wereld werd gedeeld, inclusief de World Health Organisation, RIVM’s, de wetenschap en virologische onderzoekslabs wereldwijd.

In een laboratorium bewerkt
Vrijwel gelijktijdig bleek uit onderzoek van een gentechnologisch bedrijf in Guangzhou dat een virus-staal uit Wuhan voor 87% overeenkwam met het eerder in vleermuizen gevonden exemplaar en voor 81% met het menselijke SARS-virus. De vondst werd over heel China verspreid in een WeChat-bericht in door virologen, epidemiologen en andere medici bevolkte chat-groepen. Belangrijke consequentie daarvan is dat SARS-CoV-2 wel in een laboratorium moet zijn bewerkt, wat overigens al vrij snel werd vermoed. Zoals beschreven in een eerder VoL-artikel bleek bijvoorbeeld dat een menselijk COVID-virus vleermuizen niet kon besmetten.

Twee dagen later liet het Jinyintan ziekenhuis in Wuhan de IC-afdeling volledig ontsmetten en voorzien van de hoogste (Level-3, voor uiterst besmettelijke ziekten) bescherming om er zijn patiënten en die uit andere delen van de provincie Wubei samen te brengen. Het testen van patiënten met ‘longontsteking’ werd tevens drastisch opgevoerd want de aantallen stegen in een vrij rap tempo. Hong Kong begon toentertijd maatregelen voor preventie en controle aan de grenzen te treffen: ook daar heeft men veel ervaring met uitbraken van besmettelijke luchtweginfecties.

Singapore volgde snel met Corona-checks van passagiers uit Wuhan en stuurde verdachte gevallen terug naar China. In Beijing, Shenzhen, maar ook in Japan ging men passagiers op hoge koorts controleren. Tegelijkertijd was China bereid op regelmatige basis de USA te informeren over uitbraken en maatregelen voor preventie (contactonderzoek) en het onder de duim houden van de ziekte.

Geen grote stappen
Wat vooral opvalt in de beginfase van de uitbraak is dat de Chinezen geen grote stappen konden zetten in de strijd tegen Corona. Er was weinig bekend over het nieuwe virus, er waren relatief weinig gevallen, ze hadden te maken met een incubatietijd en er waren (lichtere) besmettingen die uiteindelijk vanzelf overgingen. Het aantal overlijdens bleef eveneens relatief laag, minder dan vergeleken met de 35 procent sterftekans van MERS. Bovendien leverden contactonderzoeken weinig resultaat op. Uit voorzorg werden stations in grote steden wel uitgerust met infraroodthermometers om mensen met hoge koorts eruit te pikken. De symptomen waren inmiddels vrij algemeen bekend en daarop vond inmiddels ook controle plaats aan de grens van onder andere Hong Kong, Macau en Taiwan.

Halverwege januari 2020 breidden de Chinezen de aanpak van Corona in de acht dichtst bevolkte (stads)provincies waar besmettingen bleken te zijn opgedoken aanzienlijk uit. Voorbereidingen werden getroffen om Wuhan volledig af te sluiten van de buitenwereld, hoewel er op 21 januari ‘maar’ zestig nieuwe besmettingen waren gemeld. Drie grote vliegvelden in de VS (Los Angeles, San Francisco en New York) besloten reizigers op temperatuur en symptomen te controleren. Noord-Korea sloot de grens met China.

Afsluiting Wuhan
Twee dagen later werd de afsluiting van Wuhan inderdaad doorgevoerd, onder andere door huizen en flatgebouwen zelfs dicht te lassen. De ziekenhuizen begonnen vol en over te lopen en buiten werden tenten opgesteld om bewoners met koorts op te vangen. Daar komen ook de beelden vandaan van zwaar zieke, zwalkende mensen van wie sommigen letterlijk omvallen. Tevens werd de bouw van een noodziekenhuis met 1000 bedden in gang gezet, hetgeen in zes dagen inderdaad voor elkaar kwam. Op dat moment had het ziekenhuis bijna 500 Corona-patiënten in behandeling. Gemeenschapscentra werden ingezet voor contactonderzoek en het opsporen van Corona-patiënten.

Eind januari maakte het Chinese RIVM bekend dat het het virus met succes was geïsoleerd en begonnen kon worden met de ontwikkeling van een vaccin. In alle 31 provincies van het land was de noodtoestand van kracht. Rusland sloot de oostelijke grens met China en de WHO verklaarde SARS-CoV-2 tot een pandemie van het meest ernstige niveau.

Laconiek en verbaasd
Deze tijdlijn omvat de meest kritieke periode van het begin van de Corona-uitbraak in Wuhan, voordat het virus uit China oversloeg naar de rest van de wereld. Opmerkelijk is dat waar de Aziatische landen direct maatregelen namen na de berichten over een nieuw longvirus, de stemming bij de verantwoordelijke ambtsdragers in Nederland nogal laconiek en verbaasd bleef. Terwijl er volop informatie beschikbaar was, zo blijkt uit bovenstaande. Waarom werd er niet geanticipeerd of werd het niet serieus genomen? Houden de Nederlandse ambassade, consulaten en handelsvertegenwoordigingen Buitenlandse Zaken hierover niet op de hoogte?

• Ondertussen kocht Hugo nog een paar nieuwe Mascolori-schoenen en begon een intelligente lockdown te bedenken.
• Rutte las een artikel van een dataneuker die het model van de hamer en de dans bedacht waardoor uitbraak/lockdown/uitbraak/lockdown etc. onvermijdelijk werden.
• Osterhaus terroriseerde de praatprogramma’s met nietszeggende theorietjes en modelletjes en nam nog een Johnny Walker.
• Van Dissel bedisselde Kamercommissies met woordenbrij, zoethoudertjes en eigendunk en ging vol voor massale besmetting van Nederland.
• Marion Koopmans vloog op haar heksenbezem langs alle televisiepraattafels om verhaaltjes op te hangen.

Pas op 23 februari raakte Rutte er, net als het OMT, van overtuigd dat het virus buiten de deur houden geen optie was. ‘Inderdaad kwestie van tijd. Tegenhouden kan niet,’  schreef hij zijn raadsadviseur. Een paar dagen later, op 27 februari, werd de eerste besmetting met het Corona-virus in Nederland vastgesteld bij een man uit Loon op Zand.

---

Meer over de ontwikkelingen richting een vaccinatiepaspoort leest u hier. Meer feiten en opinies over vaccinatie tegen Corona vindt u hier. Het Corona-virus (Covid-19), de wijze van aanpak van Corona en haar sociale en economische gevolgen vindt u hier.