De combinatie Corona & economie staat garant voor een maatschappelijk drama dat zich eind dit jaar gaat ontrollen. We leven in een eindtijd.

Leven in een eindtijd wens je niemand toe; chaos, oorlogen en een ongekende apocalyps waar diverse Hollywood-rampenfims een puntje aan kunnen zuigen. En we gaan er met een moorddadig tempo recht op af.

Het is niet alleen de economie die recht op de afgrond af stevent. Dat is – met het ontsporende fiatgeld-systeem – al een tiental jaren duidelijk voor wie de signalen goed leest. Maar zoals iedere Cassandra beseffen moet: waarschuwen helpt niet. Sommige processen zijn onomkeerbaar, omdat de dodelijke paradigma’s die er heen leiden te verleidelijk zijn om los te laten.

Dat, gecombineerd met de maatschappelijke verdwazing die het visitekaartje van de westerse maatschappij geworden is en denkt als lichtend voorbeeld de mensheid naar haar eigen beeld te kunnen herscheppen, zou al erg genoeg zijn. Maar met een opkomende wereldmacht als China, oplevend islamitisch revanchisme dat zich beledigd voelt door twee eeuwen confrontatie met een aan hen superieure westerse maatschappij en de kennisname in Afrika dat het elders beter is dan op dat continent is een cocktail ontstaan die al steeds moeilijker te ‘managen’ bleek maar nu op ontploffen staat.

Met westerse regeringen geleid door exponenten van die genoemde maatschappelijke verdwazing bleek dat ‘managen’ feitelijk al een onmogelijkheid, maar de samenloop van die ontwikkelingen heeft nu als lont in het kruitvat ook nog de wereldwijde Corona-crisis gekregen. Die exposeert niet alleen de morele zwakte van deze westerse regeringen, maar zal tegelijkertijd de desperate stuwing  van in beweging gekomen mensenmassa’s vergroten.

Corona als lont
Laten we eens kijken naar die lont in het kruitvat. Dat er een tweede golf van het virus aan komt lijkt nog moeilijk te ontkennen; de besmettingen en aantallen doden die in de USA opnieuw de pan uit rijzen maken het onwaarschijnlijk dat de Amerikaanse economie zich dit jaar nog herstellen gaat. De ontstane schade is al groter dan in een paar jaar kan worden ingelopen, en gaat de komende maanden nieuwe klappen krijgen.

Many states are rolling out new restrictions as the number of confirmed COVID-19 cases continues to surge, and this is having a huge impact on economic activity.  For months I have been warning that fear of COVID-19 would prevent economic activity from returning to normal levels for the foreseeable future, and that is precisely what has happened.

De staat van de Amerikaanse economie was ook zonder een tweede golf al zorgwekkend genoeg:

Overall, more than 52 million Americans have filed new claims for unemployment benefits over the past 18 weeks, and that makes this the biggest spike in unemployment in U.S. history by a very wide margin.
In fact, this dwarfs all previous spikes by so much that the others are not even worth mentioning.
Of course it isn’t just the employment numbers that are depressingly bad.  According to Jefferies, in late June 19 percent of all U.S. small businesses were closed, but now that number has risen to 24.5 percent…(…)In New York City, it is being projected that one-third of all small businesses will never be able to open again…

Dat de horeca daar het grootste deel van uitmaakt zal niet iedereen veel kunnen schelen, maar het zal het karakter van de maatschappij veranderen. De paniek over het virus is groter dan te rechtvaardigen valt, en in retrospectief zullen we binnenkort wensen dat we een deel van de bevolking aan haar lot hadden overgelaten.

Dat zal naar ik vrees alsnog gebeuren, maar nu is het al te laat. Het verstrekken van vers bijgedrukt geld kan niet eeuwig doorgaan, en is bovendien niet voor iedereen genoeg. Gevoegd bij de dreigende misoogsten gaan we een slechte winter tegemoet. Jonge Amerikanen hebben de afgelopen maanden gemiddeld al éénderde van hun spaargeld opgesoupeerd, en het ergste moet nog komen.

Ook in de EU is een tweede golf op komst:

Tien dagen terug was dat nog:

De economie – EU en Nederland
Ook in Nederland wordt een nieuwe golf gevreesd. Anders dan begin dit jaar lijkt de regering voornemens ditmaal een hardere lockdown toe te passen. De grote vraag is echter of we ons dat nog kunnen veroorloven. Het voorbeeld van de USA hier boven laat zien dat de economie een kwetsbare zaak is, en ook al valt de export weg vanwege groeiende internationale restricties, dan nog is het belangrijk de binnenlandse economie gaande te houden teneinde zoveel mogelijk kapitaalvernietiging te voorkomen.

Maar de angst voor de verkiezingen in maart zal de regering daar weinig over doen piekeren. De aantallen doden in de eerste helft van dit jaar en de zwakke performance die de regering er bij toonde vraagt om een herkansing, zo zal men redeneren. Zelfs als NL2021 wordt uitgesteld zal dat deze overwegingen niet wezenlijk modificeren. Er komt altijd een moment van afrekening, en daarop zal men anticiperen.

Over afrekenen gesproken:

Zelfs de NRC heeft dus een democratische oprisping. Nederland moet gaan betalen om de EU overeind te houden, en men vindt dat de bevolking later niet moet kunnen zeggen: “Wir haben es nicht gewusst”. Zo werd het onderhandelingsresultaat van Rutte door de staatsomroep niet verkocht, maar het is een feit zo geeft men zelfs bij NRC toe. Dat is waar op de EU top het probleem met Mark Rutte zat: Rutte is geen econoom (en heeft een heel matig gevoel voor cijfers en hun relatieve waarde), maar is voldoende politicus om te weten wanneer hij met een rechte ruggengraat in ernstige problemen komt. Derhalve ging hij door de pomp waar een rechte rug voor het economisch welbevinden van de Nederlandse bevolking aangewezen was.

De EU-top
Wat zeker niet ter sprake kwam in de nationale pers zijn zaken als de pensioenleeftijd in Zuid-Europa (die men weigert aan te passen, daarvoor is men te bang voor de eigen bevolking) dat de Spaanse en Italiaanse regeringen onlangs het basisinkomen invoerden, waarbij de Spaanse begroting met 24% omhoog schoot en dat men in Zuid-Europa primair bezig is het opruimen van de rommel van minimaal dertig jaar wanbeleid uit te stellen. Geld uit het noorden is daarbij van waarde, maar wordt dat structureel ingezet? Het lijkt er niet op, en de manier waarop de leiders van Italië, Frankrijk, Duitsland (!)en Spanje vierden hoe Rutte en de ander Vier uiteindelijk tekenden was misselijkmakend. Zeker in het licht van:

The Spanish government has doubled the cost of government, maintained all the spending it increased during the growth period and increased the number of ministerial seats and advisors despite the crisis. Additionally, the government has approved a basic income plan that had no budget or fiscal space. There has been no management of costs whatsoever to allow budget room for automatic stabilizers, health, and unemployment costs. A government that increased the deficit in 2019 by 24% in a year of 2% GDP growth and record tax revenues has doubled the cost of government in the crisis and now demands no conditions or scrutiny from other member states.

Wat was het verhaal dat ’s binnenskamers Rutte deed toegeven? Dat zijn verzet de EU op de rand van desintegratie bracht? Dan heeft hij daar met zijn handtekening net zo goed aan bijgedragen, want een economisch herstel zit er op deze manier evenmin in. Landen als Italië, Frankrijk en Spanje zullen alleen in uiterste nood tot hervormingen overgaan – als de noordelijke flappentap weigert derhalve. Wat er in de tussentijd met de reeds verkregen gelden gebeurt? Het is de reden waarom de zuidelijke landen slechts genoegen wilden nemen met een gift van honderden miljarden:

Why would a serious government oppose a detailed scrutiny of the funds received? It should welcome it. Why would a government that calls itself reformist and states its commitment to budget stability reject any structural reform proposed by other member states? They should be implementing them now. Furthermore, why would a government that talks about an unprecedented emergency prefer to receive less funds than to accept the member states’ monitoring of grants? One could suspect that they are not aiming to use the funds in the most effective way.

Want:

These are important questions that need to be addressed in the European summit because this crisis cannot be solved if governments use the money of a recovery fund to perpetuate imbalances and squander resources for political purposes. If we want the EU to survive, it can only be based on competitiveness, trust and, most of all, credit responsibility.

Maar de zuidelijke landen slaagden er in dit stil te houden, en het ontbrak onze premier aan moed om dat klip en klaar publicitair uit te melken. Rutte’s manier van opereren s die van de achterhoedegevechten in achterkamertjes. Daar win je geen oorlogen mee, zeker niet in de slangenkuil die de EU is..

Het gevolg zal zijn dat we ons financieel niet zullen kunnen veroorloven het akkoord dat Rutte sloot te honoreren en tegelijk de economie in een volkomen lockdown te gooien om de oudere te beschermen. Ergo: we moeten komende maanden gewoon doorwerken met alle risico’s van dien, omdat Rutte een stel klaplopers en wolkenfietsers geen nee durfde verkopen.

Hoe snel de EU financieel uiteen gaat vallen moet blijken, maar heel lang kan het nauwelijks nog duren.

De geschiedenis van pandemieën leert dat de tweede golf altijd ernstiger is dan de eerste. Ook al is er de afgelopen maanden heel wat – voor het virus – ‘laaghangend fruit’ in verzorgingstehuizen overleden, bedenk wat er gebeuren gaat als ook de minder kwetsbaren in de vuurlinie blijken te komen.

Eindtijd?
Culturen gaan niet ten onder aan een pandemie[1]. Maar een pandemie kan wel de rand\voorwaarden scheppen om een cultuur die al op het randje van de houdbaarheid bestond het laatste zetje te geven. Met een oorlogsdreiging tussen de USA en China over de Zuid Chinese Zee, tussen Turkije en Griekenland over de bodemschatten in het bekken van de oostelijke Middellandse Zee en tussen Turkije en Rusland vanwege een trits andere Turkse aspiraties (bekijk daarvoor deze serie) zijn we in Europa aangewezen op het leiderschap van zwakkelingen die zelfs de EU niet in goede banen kunnen houden zonder een weekje in Brussel te gaan zitten kiften. En daarna moeten afwachten wat de oprispingen van het EUP nog voor verdere ellende gaan veroorzaken.

Op de Amerikanen hoeven we ditmaal niet te rekenen; die hebben het te druk met USA2020, en als we pech hebben ook daarna met zichzelf en het uiteenvallende systeem. Voor de binnensluipende migranten heeft men in Europa nauwelijks aandacht, maar dat zal veranderen als de economische werkelijkheid de regeringen in het gezicht schreeuwt dat het geld op is, en bijdrukken alleen is toegestaan voor Zuidelijke lidstaten van de EU.

---

1. De ondergang van Indiaanse culturen door de ziekten die de Europeanen in de Amerika’s introduceerden zijn hier mogelijk mee in tegenspraak, maar daarover spreekt men in percentages van boven de 80% van de aanwezige bevolking. Of dat nog met het woord pandemie kan worden afgedaan?

---

Meer over het Corona-virus (Covid-19), de wijze van aanpak van Corona en haar economische gevolgen vindt u hier op Veren of Lood. Meer over de EU top, de Corona fondsen, de er mee verbonden Eurobonds en een stukje van de voorgeschiedenis vindt u hier. Meer over USA2020 vindt u hier .