De oorlog in Armenië kan niet los worden gezien van de groeiende problemen die Turkije in toenemende mate met haar eigen economie heeft.

De betrokkenheid van Turkije bij deze opgelaaide oorlog tussen Azerbeidzjan en Armenië blijkt uit de uitspraken van de Turkse president Erdogan (rechts en onder):

#BREAKING #Turkish President #Erdogan:

▪️"The Azerbaijani army has liberated a lot of areas from occupation."
▪️"We will continue to stand by brotherly #Azerbaijan with all our capabilities."
▪️"This struggle will continue until all of #Karabakh is saved from occupation." pic.twitter.com/Tquu7koZbi

— EHA News (@eha_news) October 2, 2020

En wordt ook zichtbaar via de aanvoer van voorraden en versterkingen naar Azerbeidzjan van uit Turkije:

Turkish Air Force C130 223 departed Al-Watiya Air Base #Libya, the flight history of this Hercules is quite enlightening pic.twitter.com/WGsCjJZHtq

— Manu Gómez (@GDarkconrad) October 2, 2020

Formeel houdt Turkije vol dat Azerbeidzjan op eigen initiatief en uit eigen kracht handelt. Na de botsing deze zomer waarbij Azerbeidzjan een stevige bloedneus haalde lijkt dat echter allerminst waarschijnlijk. Ook de agressieve toon aangaande eerdere vastgelopen onderhandelingen wijst in die richting. Dit hebben we eerder gezien bij eerdere interventies, en Turkije stopt er niet mee tot het een tegenstander aan de horizon ziet verschijnen die haar te groot lijkt.

Armenië krijgt overigens ook hulp, Van Frankrijk, zo blijkt uit onderstaand vluchtplan:

Airlec Air Espace Hawker 900XP F-HICU inbound #Yerevan #Armenia from Bordeaux pic.twitter.com/ijZa5sVBF9

— Manu Gómez (@GDarkconrad) October 2, 2020

De Franse president Macron en zijn Russische collega Putin hadden eerder vandaag enig overleg over de situatie in Armenië:

Russian President Vladimir Putin and French President Emmanuel Macron spoke by phone, and according to the French side’s readout, they “shared their concern regarding the sending of Syrian mercenaries by Turkey to Nagorno-Karabakh.” (Turkey backs Azerbaijan in the conflict over the Armenian separatist enclave of Nagorno-Karabakh.) It’s an accusation that has been making the rounds in recent days, though Paris offered no evidence to support it, and Russia’s Foreign Ministry has said only that “illegal armed units” from Libya and Syria are present, without attributing responsibility for that presence. In the meantime, Dubai-based Al Arabiya reported that Israel has been sending weapons to Azerbaijan

Over het spel der presidenten werd in Trouw recent de vraag gesteld waarom Erdogan en Putin zulke goede vriendjes zijn. Zijn ze dat? Integendeel. Auteur Kamphorst bouwde zijn verhaal deels rond  en foto van beide presidenten die vorig jaar op de vliegshow in Moskou gezamenlijk een ijsje nuttigden.

Wat het artikel vergeet te noemen – of de auteur niet bekend was – is dat deze vliegshow de gelegenheid was waarbij Putin het gevreesde S400-luchtafweersysteen aan Erdogan verkocht dat Turkije de facto buiten de NATO heeft geplaatst sinds het werd aangekocht. De S400 stelde Erdogan in staat een grotere mond op te zetten in de Mediterranee – ook tegenover de USA – en het gaf Putin een breekijzer de eensgezindheid van de NATO te ondermijnen, en wellicht voorgoed. Er was een gemeenschappelijk belang, maar dat ging niet veel verder dan dit. Dat bleek ook wel sinds de verwikkelingen in Libië weer een verwijdering tussen beide landen toonde.

Hoe een moderne oorlog er uit ziet kunt u hieronder zien in deze clip van de Azerbeidzjaanse televisie. Het is geen fijn gezicht:

Een Azerbeidzjaanse claim dat hier een Armeense UAV werd neergeschoten is niet houdbaar, herkenbaar is dit een AN-w2 verkenningsvliegtuig – vermoedelijk in gebruik bij Azerbeidzjan, dat hier door friendly fire uit de lucht geschoten wordt.

As for the fighting itself, the most notable development is that five mortar rounds reportedly landed on Iranian territory, destroying two housing units. Nagorno-Karabakh’s forces also said they had shot down two Azerbaijani planes and a helicopter, the latter of which went down in Iran. Azerbaijan denied this

Maar een belangrijke vraag die maar zelden gesteld wordt – en in West-Europa nooit lijkt te worden overwogen – is; kan Turkije dit allemaal economisch aan? Het antwoord daarop is, waarschijnlijk niet, maar ook de Turkse natie zelf mag politiek niet buiten beschouwing blijven bij het wegen van de duurzaamheid van Erdogans plannen. Want dat de Turkse economie in grote problemen verkeert werd de laatste tijd weer genoegzaam duidelijk met de duikelingen die de Lira maakte en de plotselinge interventie van de Turkse Centrale bank. De Turkse economie staat er kort gezegd dramatisch slecht voor, en er ligt een pakket beloften die AKP en president hadden beloofd in 2023 vervuld te hebben.

Turkey’s economy is in dire straits. In September, the Turkish lira fell to a 20-year low as investors withdrew billions from Turkey’s currency bond and stock market. In a scramble to keep its currency afloat, the government has blown through almost half the foreign reserves it had at the beginning of the year. With little liquidity left and its largest banks on the brink of collapse, Ankara has realized that its current strategy of fueling economic growth through cheap borrowing cannot hold.

Nieuw is deze situatie niet, maar zij is ernstiger dan twee jaar geleden;

Just two years ago, it burned through its foreign reserves to protect the lira’s value and hid its debt problem behind defaults and bailouts. But this time is different. Turkey is drawing from far fewer reserves, relying only on Qatari currency swaps to keep them afloat, and its banking sector is depleted. Unless it fundamentally reforms its decrepit institutions – or receives a generous bailout – its economy is in trouble.

Turkije had haar reserves aan buitenlandse valuta sindsdien weer aangevuld, maar dat was deels gegaan door de devaluatie van de lira – waarmee ook de levensvatbaarheid van de Turkse industrie werd ondermijnd. dat de factor arbeid voor die industrie in aandeel daalde woog niet op tegen de gestegen kosten die men aan grondstoffen kwijt was. Nog recent klaagde de Turkse president over de te hoge olieprijzen – ze zijn in geen tientallen jaren zo laag geweest. Het illustreert de positie van de Turkse economie als weinig anders. Nou ja, behalve de val van de valuta reserves dan:

Deze halvering van de reserves is de bodem tot waar Turkije kon gaan zonder een economische ramp te veroorzaken – veel Turkse bedrijven hebben in buitenlandse valuta (de dollar, dus) geleend, en de zakkende lira is voor hen nu een grote belasting. Bovendien zijn dollars nodig om die bedrijven hun betalingsverplichtingen te laten nakomen. De oorlog in Armenië veroorzaakte een nieuwe val van de Lira

“The fear is that Turkey, whose economy is on its knees and is actively engaged in escalating conflicts in northern Syria, and with Greece in the Mediterranean, could get dragged into yet another regional conflict it can ill afford, either politically or economically,” says Jeffrey Halley, senior market analyst in Singapore at Oanda
“That has torpedoed the Turkish lira this morning, whipping out any gains from the surprise rate hike by the central bank last week and an easing of currency trading restrictions,” he added.

En dat had als logisch gevolg dat de Lira een aandachtspunt werd voor speculanten

As investors began to bet against the lira, the government blew through $65 billion of its foreign reserves from the start of 2020. Eventually, interest rates put pressure on selling and drove the lira to all-time lows, even as the government kept rates below national inflation levels of 11.8 percent.

Waarom zulke grote risico’s nemen? Erdogan zit op het scherpst van de snede nu. Daar zijn redenen voor, en die zijn electoraal van aard. Er zijn beloften gedaan, en als in 2023 verkiezingen worden gehouden zullen de ontwikkelingen zoals die nu gaande zijn elkaar naar een hoogtepunt van problemen jagen.

2023 was supposed to be a big year for Turkey. It’s the country’s 100th birthday and a big year for general elections in which the ruling party was banking on a comfortable win. More important, it is supposed to be a year of promises kept. In 2013, the AKP rolled out a series of ambitious goals called “2023 Vision” that would be reached within a decade, including an increase in annual exports to $500 billion, slashing the unemployment rate from 11 percent to 5 percent, bumping per capita income to $25,000, boosting the country’s tourism and finance sectors, achieving full participation in state-operated health insurance programs, putting the country’s domestically made automobile, defense and iron and steel industries on the map, and becoming a top-10 economy, with a GDP target of $2.6 trillion.

Dat deze doelen niet gehaald zullen worden staat al wel vast, maar hoe de schade te beperken? Want er waren successen, maar voornamelijk door het een te offeren voor het ander:

Though Turkey made progress on its automobile production industry, naval production, tourism sector and foreign trade volume, its financial institutions began to crumble.

Dat alles heeft geleid tot de logische gedachte de verkiezingen van 2023 naar voren te trekken met 2,5 jaar. Geruchten daarover gaan alle enige tijd, Erdogan zal dit moeten oplossen eer de financiële structuur van het land het begeeft zodat hij een electoraal fiasco kan voorkomen.

Het is een scherp spel dat steeds scherper lijkt te worden. Buitenlandse avonturen kosten meer dab Turkije zich veroorloven kan, maar scheppen lucht in het oog van de binnenlandse publieke opinie, die ferm achter het concept staat. De halfslachtige onderhandelingen in Libië waar Turkije plotseling buiten beeld lijkt te verdwijnen zijn een voorbeeld van een terugschakelen, en de steun in Azerbeidzjan is vooralsnog niet van hetzelfde kaliber qua kosten en inzet van personeel.

Tegelijkertijd is er de steeds nadrukkelijker vraag of het land in staat is meerder grote avonturen tegelijk te managen? De rust in Syrië, waar de regering-Assad een adempauze nodig had, maar waar nog steeds gevochten wordt rond Idlib had tot gevolg dat de huurlingen die daar actief waren werden verplaatst naar Libië, en nu lijken deze troepen in Armenië actief. Maar onrust aan deze beide fronten (Armenië en Syrië) tegelijk zal leiden tot ene vorm van imperial overstretch.

Want ondanks de eigen propaganda is Turkije nog steeds niet meer dan een beperkte regionale machtsfactor. Als dat een factor wordt is de kans dat de regering-Erdogan gaat ‘glijden’ niet onmogelijk, met alle instabiliteit van dien. En Rusland is hierbij een bepalende factor, aangezien het in deze beide landen aan het roer kan komen.

---

Meer berichtgeving over Armenië vindt u hier. Meer over Turkije (hier) onder Erdogan op Veren of Lood vindt u hier. De serie ‘Turkije en haar expansionisme’ vindt u hier.