Onder critici van de leer van Mohammed duikt af en toe een verwijzing op naar de bijzondere manier waarop Angola die leer tegemoet zou treden. Eind 2013 was daar wereldwijde ophef over. Het Afrikaanse land zou niet alleen het mohammedanisme verboden hebben, maar ook al aan de gang zijn gegaan met het opruimen van de aanwezige moskees.

Zowel uit het islamofiele als uit het islamokritische kamp zag ik tot nu toe over die gebeurtenissen alleen maar oppervlakkige teksten langskomen. Oneerbiedig uitgedrukt: jank- respectievelijk juichverhalen. Hoog tijd om er eens wat dieper in te duiken.

Geen geschiedenis
Bijna alle stukjes over de gebeurtenissen in 2013 hebben een ding gemeen: ze meldden nauwelijks iets over de geschiedenis van Angola. Geen schets van de geschiedenis van het land in grote lijnen en ook geen vermelding van de gebeurtenissen in 2008 in Andulo, die een stevig fundament legden voor een groot en gezond wantrouwen tegen alles wat naar mohammedanisme riekt.

Net als Europa en net als Ivoorkust *) heeft Angola ook te maken met immigrerende mohammedanen, maar minder, minder, minder: hun aantal ligt onder de 1%. Hoeveel het er precies zijn is in de praktijk overigens van tamelijk groot belang, maar daarover verderop meer.

Van de circa 20 miljoen inwoners **) hangt volgens het CIA-factbook 47% ‘indigenous beliefs’ aan, en is de rest christelijk: RK 38% en Protestant 15%. Inderdaad: samen precies 100%. Het zijn oude cijfers, maar niet zo oud dat dit de zeer grote verschillen kan verklaren met de cijfers in het International Religious Freedom Report (pdf) van 2011, toch ook een Amerikaans overheidsrapport. Dat rapport meldt: “55 percent of the population is Catholic, while the government estimates 70 percent; neither figure could be verified independently.” Animisme of ‘indigenous religious beliefs’ zouden volgens dit rapport slechts door een klein percentage van de plattelandsbevolking worden aangehangen. Een ander deel van de verklaring voor de verschillen zit dus in de mengsels van christelijke en ‘lokale religieuze praktijken’.

Dat overheersende katholicisme is een erfenis van de Portugezen, die er precies vier eeuwen de baas speelden (met een kleine, Nederlandse onderbreking in de 16e eeuw). Van 1961 tot 1974 streden in Angola drie groepen (MPLA, FNLA en UNITA) tegen de Portugese overheersing en tegen elkaar. Tienduizenden mensen kwamen daarbij om het leven. Het Portugese koloniale bewind werd – ondanks Russische, Chinese en Cubaanse bemoeienis – niet afgeschud door de opstanden in de koloniën (naast Angola: ook in Mozambique, Guinnee-Bissau en Kaap-Verdië) maar dankzij rebellie in het eigen leger: op 25 april 1975 pleegden ‘De Kapiteins’ hun geweldloze Anjerrevolutie in Portugal zelf. Na het vertrek van de Portugezen ging in Angola de onderlinge strijd nog decennia lang door. Daarbij vonden honderdduizenden de dood. ***) De MPLA won. In 1975 was die partij nog zo marxistisch-leninistisch dat ze ook agressief atheïstisch was, maar later verminderde de haat tegen het katholicisme. Doet denken aan Rusland dat na ruim 70 jaar rabiaat communistisch atheïsme toch weer orthodox christelijk werd. President Dos Santos trouwde in de katholieke kerk.

Hirsi Ali onthoofd
De afbeelding hierboven is een ‘still’ afkomstig uit een YouTube-video. Hoewel het commentaar in het Portugees is en het ding ook niet ondertiteld is, verschaft het toch zeer nuttige informatie. Het gaat over een kerk met bijbehorende instellingen in het plaatsje Andulo, ongeveer in het midden van het land, waaraan vanaf 1956 gebouwd werd. Onder leiding van een Nederlandse pater nota bene. Het werd heel groot en mooi allemaal: volgens de makers van de video werd het “misschien wel” de grootste missiepost van heel Afrika. Tijdens de burgeroorlog werden de gebouwen echter gebruikt door de strijdende partijen. Zowel lokale strijders, Cubanen, Namibiërs als Zuid-Afrikanen lieten hun stempel achter en toen de oorlog in 2002 eindelijk klaar was, verkeerde het complex dan ook “in erbarmelijke staat“. De katholieke kerk speelt tegenwoordig een serieuze, positieve rol in de broodnodige verzoening. En in Andulo werd na 2002 gewerkt aan de restauratie van het gebouwencomplex. In maart 2008 was het weer op weg om “een van de grootste, zo niet de grootste, van de katholieke missies van Angola, zelfs van Afrika” te worden.

En juist in deze stad vielen luttele maanden later hordes mohammedanen een drietal kerken aan en werd een jong meisje onthoofd: de dochter van een van de diakens (soort leken-priester). Vertaald naar Nederlandse verhoudingen: schokkender dan de aanslagen op Pim Fortuyn en Theo van Gogh bij elkaar. Wie dat graag wil, kan die moorden beschouwen als acties van alleen opererende, verwarde mannen. In verband met Andulo gaat die vlieger beslist niet op.

In hetzelfde jaar ging in Slotervaart, Amsterdam, ook een meute los. In oktober had een Allahu-Akbar-schreeuwer geprobeerd met een mes willekeurige agenten te doden; in het politiebureau. Hij werd uitgeschakeld. Bij de jaarwisseling kwam een bende Marokkanen verhaal halen bij hetzelfde politiebureau. Daar werd doelbewust níét tegen opgetreden. Om deze gebeurtenissen hetzelfde effect te laten hebben als die in Andulo, zouden in plaats van één politiebureau, de partijkantoren van CDA en PvdA doelwit zijn geweest en zou als bonus Hirsi Ali onthoofd zijn in de tijd dat zij nog werkte op het wetenschappelijk bureau van de sociaaldemocraten. Anders gezegd: de mensen in Angola waren eind 2013 die gebeurtenissen van 2008 echt nog niet vergeten. En nog steeds niet.

Afrikaanse bronnen
Mijn zoektocht was ik natuurlijk begonnen op een Wikipedia pagina over Islam in Angola. Zoals altijd over dit soort onderwerpen: niet erg betrouwbaar, maar best handig als opstapje. Deze specifieke pagina bleek oppervlakkiger dan veel andere. Dit regeltje is zowel illustratief (daarvoor) als grappig: “Muslim Angolans are represented by the Supreme Council of Angolan Muslims of Luanda“. De woordjes ‘supreme council’ vormen in de tekst een ‘mogelijk toekomstige link’. Technisch is het al een hyperlink, maar die voert naar een standaardpagina waarop staat dat er ‘nog geen’ pagina is over dit onderwerp!

Uiteindelijk kwam ik terecht bij twee interessante Afrikaanse bronnen. Interessant in die zin dat ze in combinatie behoorlijk betrouwbaar zijn over dít onderwerp. De ene zou je conservatief kunnen noemen en de ander progressief, maar ze hebben gemeen dat ze negatief zijn over het Westen en niet verdacht kunnen worden van een uitgesproken kritische opstelling tegenover de leer van Mohammed. Die conservatieve is nog wat kritischer naar het Westen en die progressieve nog wat islamofieler. Ik begin met die laatste. De bron is de website Maka Angola. Die levert ook aardige, om niet te zeggen hilarische informatie op over die supreme council van Wikipedia.

Maka Angola
De man achter deze website heet Rafael Marques de Morais. Hij is niet de eerste de beste Angolese blogger. Hij belandde in 1999 in de gevangenis na het schrijven van een artikel – The Lipstick of Dictatorship – over José Eduardo Dos Santos, die al tientallen jaren president van het land is. Hij kwam weer vrij mede dankzij de internationale ophef. Het VN-mensenrechten committee vervulde daarbij nog een positieve rol. Ja, dat lijkt dus te kunnen, hoewel het natuurlijk moeilijk is om vast te stellen of  ’s mans verdediging van de mohammedanen in zijn land nog een rol heeft gespeeld. Dit jaar ontving De Morais nog de zogenaamde Allard Prize for International Integrity.

In april 2014 schreef hij een vrij lang stuk getiteld Why Islam is Illegal in Angola. Het antwoord dat hij op die vraag geeft is: de arme schapen worden gebruikt als zondebok. Na te hebben benadrukt dat de mohammedaanse immigranten mensen zijn “who have no impact on the economic interests of powerful individuals, and their countries have not the slightest influence over the Angolan government” besluit hij met de bewering dat deze “mischievous strategy of blaming Islam merely displays the political ignorance of many people in government. They have not considered what the consequences might be.”

Er zit dus weinig licht tussen ’s man benadering van de islam en die van de gemiddelde hippie in de Nederlandse politiek of journalistiek. Om meerdere redenen is zijn verhaal toch opmerkelijk, nog afgezien van het bestaan van die overeenkomst zelf.

Na de wereldwijde ophef van eind 2013 kozen de Angolezen eieren voor hun geld en lieten ze weten dat de Islam heus niet verboden was en er ook geen moskees neergehaald waren. Ze verwezen braaf naar de letter van de grondwet van 1992 (pdf) en van een wet uit 2004 over Freedom of Conscience, Worship and Religon. Via het gelinkte artikel geeft Al Jazeera een dreigement uit Egypte door: “mufti Shawqi Allam said such a move would be ‘a provocation not only to Angolan Muslims but to more than 1.5 billion Muslims all over the world’.“, maar schrijft ook dat er wel degelijk reeds moskees gesneuveld zijn!

In zijn verhaal maakt De Morais intussen beslist aannemelijk dat men er in Angola al veel langer alert op is om de leer van Mohammed geen poot aan de grond te laten krijgen. Hij lokaliseert de eerste inspanningen om een verbod of beperkingen op te leggen al in een ministeriële circulaire uit 1998. Nog van vóór 9/11 dus.

This circular informed all provincial governments that they must prohibit the practice of religious activity by non-recognised churches

De crux zit – uiteraard – in de door mij vetgemaakte woordjes.

In die wet uit 2004 met die vrome titel stond ook iets over die erkenning: godsdienstige genootschappen worden erkend na een aanvraag die ondersteund moet zijn door tenminste 100.000 volwassenen die ook nog eens afkomstig moeten zijn uit minstens 12 van 18 provincies! Dat halen ze van geen kanten. In 1999 is er sprake van een vertrouwelijk memorandum

in which the minister [van justitie] reiterated that Islam was a religion that tended to fundamentalism and which was not recognised by the government.

Die wet uit 2004 was dan wel mooi principieel verwoord, edoch:

Legislators did not address the question of what happens to religious groups whose requests for recognition are refused by the state. This situation of legal limbo has created a framework of arguments and ambiguities that allow the government to act in an arbitrary manner …

In 2009 – een jaar na Andulo dus, gebeurtenissen waar de winnaar van de integriteitsprijs overigens geen gewag van maakt in zijn chronologie – stelde president Dos Santos een interministeriële commissie in voor de Study and Treatment of the Phenomenon of Religion. De Morais’ plaatst er deze werkelijk hilarische kanttekening bij:

The particular concern over Islam was such that the commission was granted a budget of 80 million kwanzas (US$800,000) to study Islam, and only 21.5 million kwanzas for all the other religious groupings together.

Ondanks zijn enthousiast inleven in het mohammedaanse slachtofferschap, zet De Morais’ verhaal over die supreme council onbarmhartig de schijnwerper op het vanzelfsprekende aanschurken van de mohammedaanse voorhoede tegen de machthebbers in dit land. Zoals in elk land. De leer van Mohammed is uiteindelijk toch vooral – of op zijn minst óók – een politiek vehikel.

On 15 March 2007, with the emergence of various groups representing Islam in Angola, the Justice Ministry called a meeting designed to bring all Muslim believers into a single body. According to the chairman of the Islamic Documentation Centre, António Pedro Mussidi, who was at the meeting, the 21 Muslim representatives agreed to merge the five existing groups. However, they disagreed on how their leadership would be constituted. They took a vote, right there in the Ministry of Justice. Fourteen representatives voted for the head of the Islamic faith in Angola to be appointed by the government, while the other seven delegates voted against this proposal.
(…) on 10 February 2012 the Angolan imams decided to resolve the impasse created by the government’s failure to name a Muslim leader for Angola. The imams decided to appoint an Angola, Mateta Zola Khamis to this role with immediate effect.
The foreign imams, led by Diakité A’dama boycotted the initiative, Maka Angola understands. They maintained the stance that they were waiting for the government to appoint a leader.

African Globe
Eén blik op de koppen van de ‘editorials’ van African Globe is genoeg om je te realiseren dat het om een uitgesproken Westen-kritische bron gaat. Een stuk over homofilie heeft als titel: “Africa Does Not Need The Great America Garbage“. Obama krijgt daarin flink van langs vanwege uitspraken die hij in het geboorteland van zijn vader deed over dat onderwerp.

African Globe maakt wél melding van Andulo – de site bracht me op het spoor ervan – maar in andere opzichten is er grote overeenstemming met Maka Angola. Met name op het cruciale punt van de houding van de Angolese overheid tegenover het mohammedanisme. Het verschil zit in het óórdeel daarover. Hun verslag, African State Of Angola Bans Islam All Mosques To Be Destroyed, begint zo:

By popular demand, Angolan authorities have taken pre-emptive action and decided to ban the Muslim religion, which they consider a cult, NOT a religion. They see what Muslims are doing to non-Muslims, especially in Africa, and are taking steps to prevent the same from happening in Angola.

Het verhaal rapporteert over de ontmanteling van een aantal moskees en doet verslag van de aanvankelijke uitspraken van de minister van cultuur:

Rosa Cruz e Silva explained that the law on freedom of religion will be reviewed given the current national context, noting that the Government will redouble its efforts to fight relentlessly against religious cults like Islam which are contrary to the customs of Angolan culture.
(…)
This decisive action taken by the Angolan head of state is based on a desire to guard against the rise of the Wahhabi ideology that has created havoc, death and destruction in Africa and elsewhere.“

Onder het artikel zelf de aankondiging van een ander artikel met als titel: Muslim Arabs in Saudi Arabia beat, stab and rape African men and women.

Wat leert ons de Angolese aanpak?
Alleen die titel laat al zien dat deze Afrikanen een minder kruiperige houding aannemen tegenover de prinselijke parasietenclub dan de gemiddelde Nederlandse politicus en journalist. Het verhaal van African Globe bevat echter ook een citaat van een Tunesiër dat bij de Nederlandse Publieke Omroep niet zou misstaan:

“Islamism and Islamophobia feed each other. Worse, long-term Islamism as an ideology destroy Islam as religion.”

Onzinnig – islamofobie is immers niets anders dan een strijdkreet – maar niet voor de volle 100%.

Aanhangers van de Islamitische Staat in Groot-Brittannië, onder leiding van de bekende Anjem Choudary, reageerden in 2013 met een demonstratie voor de ambassade van Angola: vrouwen in nikaab en mannen en vrouwen met gedrukte leuzen tégen democratie en vóór sharia en een kalifaat in Angola. De ‘voorbeeldige’ opstelling van dit getijsem geeft culturele moslims met fatsoen en ballen volop aangrijpingspunten om te bewijzen dat zij tegen dat sharia-gedoe zijn en voorstander van scheiding van moskee en staat.

Voor mensen die in Nederland (en in de rest van de wereld) maar weinig hoopgevends waarnemen vanuit die hoek, zijn er wel lessen te trekken uit ‘Angola 2013’. Voor de internationale bühne heeft de Angolese overheid ingebonden en spreekt ze de vereiste hippietaal, terwijl ze nogal pragmatisch te werk gaat in het tegengaan van de islamisering. Hun aanpak lijkt het spiegelbeeld van hoe men in de mohammedaanse wereld christenen en afwijkende mohammedaanse stromingen aanpakt: denk aan soennieten versus sjiieten versus ahmediyya. Men geeft geen bouwvergunning en/of zorgt doelbewust voor onzekerheid daarover. Verder koppelen ze islam heel nadrukkelijk aan (illegale) immigratie: voor de hand liggend en effectief. Allemaal weinig spectaculair op het eerste gezicht. Maar ik zie nog wel een belangrijke bron van inspiratie in het Angolese debat.

God en godsdienst zijn bij ons niet in de wet gedefinieerd. Daarmee zijn bepalingen in wet en grondwet daarover absurd en potentieel een ideaal vehikel om onze beschaving volledig om zeep te helpen. Het georganiseerde mohammedanisme wenst gebruik te maken van alle ruimte die wettelijk gegarandeerde ‘godsdienstvrijheid’ biedt. Discussie over wat een gedachtegoed wel of niet ‘godsdienstig’ maakt of wat een organisatie ‘religieus’ maakt is hier volstrekt taboe. In Angola niet.

—————————————————————————————
*) Ik bedwing me om niet uit te weiden over Ivoorkust. Ik geef alleen deze link over de geslaagde mohammedaanse machtsovername in dat land (met dank aan de Fransen) en een opmerking van Pierre Gaho Oulata, hoofd van de National Assembly’s Security and Defense Commission van enkele maanden geleden – onder de mohammedaanse president Ouattara dus! – over “jongeren“: “Ivory Coast needs to keep a close eye on its young former fighters to ensure they don’t join Islamist militant groups“.
**) Angola heeft een bevolkingsopbouw met angstaanjagend explosieve vorm: de term piramide is daarvoor nog een eufemisme.
***) In de burgeroorlog nog meer dan gedurende de opstand tegen de Portugese overheersing, speelde de VS de bekende bedenkelijke rol van perfecte tegenpool van ‘het communisme’ in de ‘Koude’ Oorlog.