Ambtelijke corruptie
Ambtelijke corruptie komt ook in Nederland voor, al denken we zelf vaak dat dat uitzonderlijk is.
Een hoogleraar in dat vak had het al op tv gezegd en later stond het met grote koppen in de krant: de fraude en corruptie van Hooijmaijers was on-Nederlands groot geweest.
Dat wil dus zeggen dat met het omkopen van wethouders en gedeputeerden meestal kleinere bedragen zijn gemoeid of dat ze het, als het om grotere bedragen gaat, meestal wat handiger aanpakken dan de vrij domme Ton Hooijmaijers. Ik heb als advocaat in een strafzaak wel eens zo’n vorm van publiek-private samenwerking meegemaakt. Toen was het bepaald niet omkoping door de private kant, maar andersom, afpersing van de kant van de functionaris. De private partijen werden gedwongen op te hoesten als ze de klandizie van de overheid wilden behouden.
Ik denk eigenlijk dat het in dit geval ook zo is gegaan. Ik kan me anders niet voorstellen dat de officier in kwestie de bouwmaatschappijen heeft laten lopen en alleen Hooijmaijers heeft aangepakt. In het geval dat ik meemaakte had ik met de officier een deal gemaakt dat mijn cliënt, die nooit initiatief had genomen voor de betalingen, zijn zaak met een schikking zou kunnen afdoen, maar die kwam in handen van een andere officier en deze nieuwe man voelde zich aan de mondeling afspraak niet gebonden. Fout van mij natuurlijk, ik had de zaak op schrift moeten zetten. Maar de voorganger was een nette vent en vroeger deed je zo iets niet.
Hoe dan ook, dat al sinds jaar en dag mensen uit de Nederlandse overheid geld vragen of aannemen van het bedrijfsleven als tegenprestatie voor een voorkeursbehandeling kan ik getuigen. Ik zal dat niet doen, want ook als gepensioneerd advocaat heb je zwijgplicht en verschoningsrecht.
In de Enquête Bouwfraude die onder leiding van de voormalige wethouder van Amsterdam, Marijke Vos, heeft plaats gevonden is van door ambtenaren gepleegde afpersing en passieve omkoping maar weinig terug te vinden. Ze heeft daar ooit over gezegd dat er weinig feiten boven water zijn gekomen die konden gelden als strafrechtelijk bewijs in individuele zaken. Daar zullen haar adviseurs zeker gelijk in hebben gehad, maar Marijke Vos was voorzitter van een enquêtecommissie en niet van een rechtbank. Misschien was dat verschil duidelijker geweest aan een voorzitter die zelf jurist was in plaats van Wagenings ingenieur. Maar hoe dan ook, het feit dat er op grote schaal ambtenaren corrupt waren die met de bouw te maken hadden was een belangrijke conclusie geweest in haar rapport, ook al hadden er in individuele gevallen geen strafrechtelijke veroordelingen plaats gevonden.
Voor een leek is dat misschien niet meteen duidelijk of begrijpelijk maar het feit dat een ambtenaar bij tien gevallen betrokken is geweest waarin corruptie heeft plaats gevonden betekent meestal dat de kans dat hij niet tenminste in een van die gevallen schuldig is geweest aan een misdrijf verdwijnend klein is. Stel dat in elk van die gevallen de kans 70% zou zijn dat hij wel schuldig is, dan wordt hij in geen van de gevallen veroordeeld, maar rekent u zelf maar uit wat de kans is dat hij in alle gevallen onschuldig zou zijn geweest. Dat is 3/10 en dat tien keer met zich zelf vermenigvuldigd. De man is zeker schuldig en dat mag dus ook best in het openbaar worden gezegd.
Heeft die man in zo’n geval een slimme advocaat dan zal hij U nooit een civiele procedure tot schadevergoeding aansmeren. Hij zal een strafproces uitlokken en de man in kwestie zal worden vrijgesproken. Tegen iedereen die het horen wil zal hij dan zeggen dat bewezen is dat hij onschuldig is en dat hij er niets meer over wil horen.
Een ex van Nelie Kroes heeft het ooit zo aangepakt en met succes.
Dit artikel verscheen eerder op het Blog van Toon Kasdorp