De Britse pers begint meer en meer de vinger aan de pols te houden van de mening van haar bevolking over het aanstaande Brexit-referendum. Hoewel er formeel nog geen datum is geprikt, wordt juni door veel insiders getipt. Ondanks goede redenen die er tegen pleiten.

Wat pleit tegen een Brits EU-referendum in juni heb ik al eerder uiteengezet, maar vandaag kwam daar nog een argument bij dat samenhangt met de Britse politiek zelf: de lokale verkiezingen zouden in mei direct voorafgaan aan zo’n referendum, en aangezien men verwacht dat het de Conservatieve partij tot in de haarvaten splijten zal, zou het neerkomen op het weggeven van een stevige collectie zetels die de Tories niet graag zouden missen.

Daar staat tegenover dat de peilingen een omineuze richting lijken te nemen. Het Leave-kamp heeft nu een voorsprong van 6% en dat zonder veel aanwijsbare redenen, behalve het doordringen van het besef wat een ontzettende bende de EU is. Als Boris Johnson zich aan het hoofd zou stellen van de Leave-campagne zou de voorsprong al 8% bedragen.

Dit is voor Cameron erger dan gewoon slecht nieuws – het is bedreigend voor zijn positie als premier. Boris Johnson wordt nu al gezien als de belangrijkste kandidaat om de premier op te volgen, en de geruchten gaan dat Cameron zelf weigeren zou om een wet om de EU te verlaten te tekenen. Aftreden is dan zijn alternatief – en dat zou dit referendum ook nog eens een uitspraak over zijn politieke toekomst kunnen maken. Via een omweg zou de Britse bevolking daar dan een stem in krijgen, met als mogelijk gevolg dat het zowel over een Brexit als het verlaten van de EU zou gaan. Zo’n stemming lijkt me voor het Stay-kamp niet te winnen.

Cameron lijkt inderdaad enige concessies rond te krijgen wat betreft het discrimineren bij aanvragen voor sociale zekerheid, nu ook in andere delen van de EU hiervoor belangstelling ontwaakt. Maar als altijd moet a) het nog door de besluitvorming worden geloodst, en b) is dit op zichzelf onvoldoende voor de speerpunten die de Britse regering eerder zelf gesteld heeft. Dat het in de Britse pers als ‘Brusselse paniek‘ wordt omschreven zal de zaak er in ieder geval niet beter op maken.

Nu de campagne van voor en tegenstanders al op stoom begint te komen zonder dat de regering er enige greep op heeft, zou Cameron door de omstandigheden gedwongen kunnen besluiten het referendum in juni toch door te zetten. Maar gezien de zich steeds negatiever ontwikkelende stemming over Europa en de EU, slinken zijn kansen op succes met elke dag uitstel van een besluit. Dat zòu Cameron kunnen bewegen tot een noodsprong voorwaarts. Waar hij landen zal moet hij dan maar afwachten.