Samen voor een betere toekomst? Dat is tenslotte wat we allen voor ogen hebben. Tegenstellingen zin slechts onderverdelingen.

We zijn allen onderdeel van een minderheid. We zijn allen deel van een meerderheid. We zijn allen deel van het geheel. Onze werkelijkheid wordt bepaald door de keuze die we maken over wat we willen zien. Het onrecht dat we voeden wordt mede bepaald door wat we wel en niet willen zien. We leven met bijna 8 miljard mensen op de wereld. De kans is daarmee groot dat er velen naast ons zijn die vergelijkbaar geluk en verdriet voelen, vergelijkbaar recht en onrecht ervaren. Het is belangrijk dat elk individu voor zich leert goed voor zichzelf te zorgen.

Tevens is het belangrijk jezelf niet zo serieus te nemen. Je bent een onderdeel van het grotere geheel. Het leven draait niet om jou, maar met jou. De mens is een onderdeel van vele systemen die zich op aarde en in het universum afspelen. De een is niet belangrijker noch onbelangrijker dan de ander. Tegenstellingen zijn er alleen als we ervoor kiezen erin te geloven. Er is geen man tegen vrouw, geen jong tegen oud, geen arm tegen rijk, geen hetero versus LHBTQIAP+, geen gekleurd versus blank, geen geloof versus ongeloof, geen omnivoor versus veganist, geen dik noch dun, niet gezond noch ziek, niet pro- versus anti-Zwarte Piet, geen links versus rechts… Het is er alleen als we het besluit nemen zo naar de wereld om ons heen te willen kijken.

We zijn allemaal mensen. Niet geboren om elkaar te haten en elkaar het leven zuur te maken, maar om op onze unieke manier onderdeel te zijn van alle systemen des levens.

Met onze drang de wereld perfect te willen maken, hebben we een monster gecreëerd dat identiteitspolitiek heet. Een instrument dat elk van ons kan hanteren om elkaar niet alleen meer met de vinger te wijzen, maar zelfs karaktermoord te plegen. Waar eindigt dit?

Het is niet religie dat anderen geweld aandoet. Het geweld komt van degene die ervoor kiest om religie als excuus te hanteren om alle misdaden tegen een ander te vergoelijken. Het geweld komt van een minderheid die vele gewone mensen verblindt door middel van religie om gruwelijke misdaden recht te praten. Verre van elke gelovige is crimineel, evenals zijn ongelovigen niet heilig. Het is de individuele keuze van iemand die maakt van iemand tot wie die is.

Onze voorouders hebben meermaals de vrijheid hard bevochten, dan kan het niet zo zijn dat onze samenleving zo makkelijk door tweespalt te vernietigen is. Er zijn al vele politieke en oorlogsvluchtelingen naar het Westen gevlucht, juist omdat we ons niet lieten verdelen, hier de vrijheid heerst om in alle veiligheid een andere mening uit te spreken (nog wel, gezien de toenemende censuur). Het gaf hen het vertrouwen dat ze hier veilig zijn en we gooien het gewoon weg nu. Ergens in die 75 jaar van vrede zijn we veiligheid en vrijheid schijnbaar vanzelfsprekend gaan vinden. Zijn we vergeten dat we er elke dag aan moeten werken om deze kostbare elementen van onze samenleving te beschermen en te blijven voeden.

Niemand heeft het recht om haat in iemands hart te zaaien. Niemand heeft het recht om een ander te beschuldigen van iets wat deze niet gedaan heeft. Niemand heeft het recht een samenleving te ontwrichten vanuit zijn eigen gekwetste gevoel. Als je het gevoel hebt achtergesteld te worden dan spreek je dat op assertieve wijze uit, in plaats van jezelf op onvolwassen wijze tot slachtoffer te profileren.

Je bent niet alleen in je verdriet, je pijn, je lijden. En de wereld draait niet om jou. Dat neemt niet weg dat we als samenleving wel oog kunnen hebben voor al dat verdriet, die pijn en dat lijden.

Elke dag, waar ook ter wereld, in welk land dan ook worden kinderen mishandeld, misbruikt en langs de weg gedumpt. Worden mensen verwaarloosd, miskend en zelfs vermoord.

Minstens zo vaak gebeuren er ook mooie dingen. Vriendschappen worden gesloten met kinderen die worden gepest om hoe ze eruit zien of wie ze zijn. Er wordt vol geduld, betrokkenheid en zorgzaamheid naast het bed gezeten bij iemand die sterft. Iemand verzorgt met veel medemenselijkheid de man of vrouw, terwijl de stank des doods reeds uit het lichaam opstijgt. Vele kinderen vol gevoelens van onzekerheid die tijdens een sportwedstrijd toch nog in de prijzen vallen, omdat er minstens één iemand op de hele wereld is die in hen geloofde. Een man die de moed hervindt om weer te gaan lopen, toen hij iemand ontmoette die hem het gevoel gaf gezien te worden.

Het verschil zit in kleine grootse dingen! Het verschil maak je niet met wet- en regelgeving, het verschil maak je met je hart. Je daden zijn er een weerspiegeling van. Jouw daad om een keer te durven zeggen dat de vooropgestelde regels niet deugen en het enige juiste is er een keer vanaf te wijken en dat ook te doen.

Als we willen dat mensen het beter krijgen, moeten we stoppen met het beetje meer dat sommigen hebben te herverdelen, waardoor deze zogenaamde ‘haves’ nog dieper wegzakken in armoede dan de ‘have nots’. Een samenleving bouw je samen. En wil je dat iedereen het beter krijgt, zal je de pot met geld niet moeten herverdelen, maar groter maken door samen de schouders onder de samenleving te zetten. Het helpt namelijk niet om een pot op te delen in nog meer stukken, terwijl er in het beginsel al te weinig in zit voor iedereen. Dan maak je door herverdeling iedereen alleen maar armer. Dit is echt geen hogere wiskunde.

Evenzeer moeten politici en regeringsleiders ophouden met iedereen te willen redden. Dat kan niet! Niet op deze manier. Niet zover weg van alle mensen, zodat je daadwerkelijk geen flauw benul hebt wat de feitelijke noden zijn. Een land heeft leiders nodig die in staat zijn te vertrouwen. Die in staat zijn om de verantwoordelijkheid over hun leven bij mensen zelf te laten. De enige taak die leiders zouden moeten hebben is de ruimte te scheppen, zodat mensen in staat worden gesteld die verantwoordelijkheid over hun leven ook te nemen. En om die ruimte ook te beschermen voor onwenselijke invloeden die geen onderdeel zijn van de samenleving, maar die wel pogen haar te vernietigen.

En als je meent als leider vanuit je bevoegdheid het recht te hebben om mensen onrechtmatig gevangen te houden in buitenproportionele inhumane lockdowns, omwille van een virus dat amper de levensverwachting laat dalen, en daardoor veel meer mensen in de wereld voor langere tijd in ellende stort maar niet de bereidheid toont tot voortschrijdend inzicht, dan ben je gewoonweg ongeschikt als leider.

Nederland is geen land waar alleen witte oude mannen werk hebben en kansen krijgen. In dit land wonen circa 5,4 miljoen mensen met een migratieachtergrond, daarvan is slechts een fractie werkloos. In Nederland kijken we als mensen onder mekaar om naar man en vrouw, arm en rijk, oud en jong, gekleurd en blank, dik en dun, links of rechts, gezond of ziek,… ongeacht je mening. Passen we het eten aan als we een gast hebben met andere eetgewoonten. Accepteren we dat er verschillende seksuele voorkeuren zijn. Hebben we respect voor zowel gelovigen als niet-gelovigen.

Gaat het daarmee altijd goed? In vele gevallen wel. Maar er zijn gemeenschappen, gezinnen, families, bedrijven waar dat niet zo is. Dat is nog geen excuus om dan maar het kind met het badwater weg te gooien.

Als je een bepaalde verandering beoogt, heb je de grootste kans dat deze plaatsvindt als je zonder enige verwachting op een bepaalde uitkomst deze oprecht en vol vertrouwen voortleeft. Mensen laten zich namelijk niet dwingen tot blijvende verandering, enkel inspireren. Een verandering die vanuit dwang is ontstaan, is nooit een lang leven beschoren. Een inspirerend voorbeeld vol liefde en vertrouwen daarentegen maakt het eindeloos aantrekkelijk om in dezelfde voetsporen te treden.

Heb geduld met elkaar. Het leven is altijd in verandering, alsook zijn we allen uniek en veranderen we weer doorheen de tijd. Waarom zouden we er anders allemaal zijn? Veelal is het leven ook heel simpel, gewoon hetgeen wat eerder ontsproten is, de tijd geven om tot bloei te laten komen door het met geduld te blijven voeden. Niet alles hoeft onder druk met stoom en kokend water. Heb een beetje geduld, geniet ondertussen van het leven en neem jezelf niet zo serieus. Je wordt echt wel gezien!

En voordat je je laat verdelen, praat eerst een keer met elkaar. Dan kom je erachter dat de soep helemaal niet zo heet gegeten moet worden. Dat het absurd is dat je levenslange vriendschappen en relaties op het spel zet voor wat een regering, die elke vier jaar van samenstelling wijzigt, of media je wijs maakt. Wie zou jij het meest geloven?

We wonen allemaal op dit moment in een land dat rammelt aan alle kanten op het gebied van zorg, onderwijs, woningbouw, pensioenen, kredietwaardigheid, veiligheid, criminaliteit, werkgelegenheid, migratie enzovoorts. Dan helpt het niet dat we elkaar ook nog de kop inslaan. Laten we er samen de schouders onder zetten. Een betere toekomst is tenslotte wat we allemaal voor ogen hebben.

---

Dit essay verscheen eerder op de Groningerkrant

Eerdere columns van Vicki van Lommel op Veren of Lood vindt u hier.