Marc Peeperkorn is correspondent in Brussel. Naar zijn mening zouden de belangrijke banken in de EU onder toezicht van de ECB moeten komen te staan om het vertrouwen in de euro te herstellen.

Maar met het vertrouwen in de euro is er niets mis. De munt is eerder te sterk dan te zwak, daar ligt het probleem niet. De Zuidelijke landen kunnen hun economieën niet overeind houden met een euro waarvan de koers in hoofdzaak door Duitsland wordt bepaald, dat is het probleem. En dat probleem wordt met de maatregelen die sinds het begin van deze eeuw genomen zijn, niet opgelost. De euro moet worden gesplitst om zowel het Noorden als het Zuiden te kunnen accommoderen.

Duitsland is op veel punten bereid wat water in de wijn te doen, maar niet als het om de gezondheid van het financiële stelsel gaat. Een inflatoir beleid, zoals Italië, Spanje en Frankrijk voorstaan en ook nodig hebben om hun economieën uit het slop te halen, komt er bij Duitsland niet door. Het risico is te groot, met name ook omdat het een opwaartse druk op de rente zou geven. Dat zou veel debiteuren en daarmee ook weer de banken in moeilijkheden brengen.

Niet alleen in het Zuiden maar ook in landen als Nederland waar het volume van particuliere leningen, hypotheken vooral, erg hoog is. De rente moet natuurlijk op den duur wel omhoog maar langzaam, tegelijk liefst met het aflossen van al die leningen en niet als middel om een inflatie te remmen als die uit de hand dreigt te lopen. Duitsland heeft geweigerd om het toezicht meteen voor alle banken in te voeren, en terecht. Dat zou de ECB niet hebben aangekund en het had heel verkeerde precedenten van slodderig toezicht geschapen.

Eerst maar eens de twee honderd grootste en dat zal nog lastig genoeg worden. Die grote banken zijn niet alleen actief in Europa maar ook in andere delen van de wereld en om goed toezicht te kunnen houden zal de ECB of een scheiding aan moeten brengen tussen het Europese deel en de rest of in haar controle deugdelijk moeten samenwerken met de centrale banken elders op de wereld.

In feite zijn de grote banken, zoals die nu zijn georganiseerd niet te controleren. Het zou in dat verband erg verstandig zijn als de ECB ook de macht zou krijgen om de banken aanwijzingen te geven hoe ze zich zelf horen te reorganiseren. Een logischer en meer overzichtelijke structuur zou ze niet alleen beter controleerbaar maar ook beter bestuurbaar maken. Wat vooral in het belang van de banken zelf is, maar daarnaast ook van de landen die ze de facto garanderen.

Het belangrijkste probleem waar Brussel mee zit, is de tot mislukken gedoemde poging om een federale Europese staat tot stand te brengen. De misspent energy die daaraan wordt besteed betekent dat we steeds verder achterop raken met het invoeren van maatregelen die in het kader van de Europese samenwerking nodig zijn, maar waar nu geen aandacht voor is.

Een unificatie van het Europese handelsrecht en burgerlijk procesrecht zou dringend nodig zijn voor een verbetering van het handelsverkeer. De uiteenlopende fiscale systemen, maar vooral de heel verschillende belastingmoraal in de verschillende lidstaten belemmert het handels verkeer misschien nog wel meer. Vooral ook het vrije verkeer van kapitaal en het vrije vestigingsbeleid.

Allerhande nuttige regionale vormen van samenwerking komen niet van de grond, omdat men alles vanuit Brussel wil regelen. Lidstaten gebruiken hun instemming met maatregelen die hun eigenlijk niet regarderen als wisselgeld voor belangen op andere terreinen.

Het lijkt me evident dat iedereen veel beter af zou zijn als we Brussel zouden beperken tot de onderwerpen die alle lidstaten tegelijk aangaan en waar een Europese regeling dringend gewenst is. Le mieux est l’ennemi du bien, dat is een zegswijze die men in Brussel zou horen te begrijpen, maar ook toepassen.

---

Dit artikel verscheen eerder op het Blog van Toon Kasdorp