De onderlinge verschillen tussen Nederlandse politieke partijen zijn klein tegenwoordig. Ze vissen allemaal in dezelfde vijver, zowel wat het soort kiezers betreft als het soort leden en vertegenwoordigers waar ze op mikken.

Politieke vertegenwoordigers en partijbestuurders hebben vrijwel allemaal een academische opleiding. Bij de PVV en de SP wat minder dan bij de rest maar het scheelt niet veel. Ze voelen zich senang met de abstracties waar de politiek zich mee bezig houdt en waar de meeste kiezers zo weinig affiniteit mee hebben. De politieke idealen liggen, op die van de PVV na, allemaal binnen hetzelfde spectrum, dat van de progressief humanistische wereldbeschouwing. De overblijvende verschillen betreffen nuances. Maar het is waarschijnlijk dat dit niet zo zal blijven. De humanistische kijk op de wereld raakt de laatste jaren versleten. Voor de problemen van deze eeuw geeft het humanisme geen goede oplossingen meer.

De veronderstelde gelijkheid van alle mensen en de onbegrensde waarde die aan het leven van individuele mensen moet worden toegekend liggen ten grondslag aan vrijwel alle grote politieke problemen waar we nu mee zitten. We kunnen de immigratieproblemen niet goed aanpakken omdat iedere potentiële immigrant voor onze overheid eenzelfde waarde heeft als een gevestigde burger. In potentie zijn er miljarden immigranten, dus ga er maar aan staan. We kunnen de criminaliteit niet efficiënt aanpakken omdat de mensenrechten van de crimineel daaraan in de weg staan en de bestaande strafwet een sacraal karakter heeft. Criminologen weten niet meer wat de zin is van het strafrecht omdat iedere zin die je eraan zou kunnen geven in strijd komt met de heersende ideologie. En wat in strijd komt met onze waarden verklaren we taboe.

De wereld telt nu ruim zeven miljard mensen en dat zijn er ongeveer vijf miljard te veel. Voor dat feit gaat de kop in het zand en hetzelfde geldt voor andere moeilijke problemen.

Als in de natuurkunde een theorie niet blijkt te kloppen wordt zij niet vaak helemaal verworpen. Zij wordt eerder wat anders geformuleerd en de oude theorie blijkt dan vaak een grensgeval van de nieuwe te zijn. Dat ging zo met de zwaartekrachttheorie van Newton, toen die door Einsteins relativiteitstheorie werd vervangen en hetzelfde gebeurde toen Einsteins theorie voor de subatomaire wereld niet meer bleek op te gaan[1].

De humanistische leer heeft samenwerking tussen grote groepen mensen en een relatieve geweldloosheid mogelijk gemaakt in de industriële wereld. Als we die willen handhaven dan kunnen we niet volstaan met te constateren dat het humanisme niet meer werkt en dat juist haar sterkste kanten de oorzaak zijn van de wereldproblemen waar we nu mee zitten. Dan zullen we een aanpassing moeten zoeken van de leer die de problemen ondervangt maar de grondslagen van de bestaande wereldbeschaving intact laat. Te constateren valt eigenlijk dat er nog niet een begin van een dergelijke nieuwe theorie bestaat of in ieder geval niet in het openbaar wordt bediscussieerd. Dat betekent voor de politici die zich met de problemen van de een en twintigste eeuw bezig houden dat they are damned if you do and damned if you don’t. Dat verklaart hun machteloosheid en depressieve houding tegenover de rebelión de las masas die we in de meeste Europese landen nu meemaken.

---

1. Een bevredigende nieuwe zwaartekrachttheorie, waar zowel de kwantummechanica als de relativiteitstheorie in passen is er nog steeds niet, al staat wel vast dat de theorie van Einstein niet compleet kan zijn.

---

Dit artikel verscheen eerder op het Blog van Toon Kasdorp