De breuk in de samenleving
Op de journalistieke opleidingen schijnt gedoceerd te worden dat de veranderingen in de Nederlandse samenleving waardoor Nederland van een van de meest religieuze landen van Europa een van de meest seculiere werd een kwestie is geweest van drie decennia. Een breuk in de samenleving.
In feite was het meer een kwestie van drie jaar en misschien nog wel minder dan dat. In de tweede helft van de vijftiger jaren leefden we van Maastricht tot aan Den Helder en van Noord Groningen tot aan nog in een gedisciplineerde autoritaire wereld. In het begin van de zestiger jaren was die wereld weg. Mensen van mijn generatie vielen en bloc van hun geloof af en zonder dat ons dit zichtbare moeite kostte.
John F. Kennedy was het symbool van deze nieuwe wereld en toen hij in 1963 werd vermoord door Lee Harvey Oswald leek het even of die nieuwe wereld in zou storten. Wij treurden niet alleen om Kennedy maar ook om ons zelf, want we waren bang dat we terug gingen, de gevangenis in. Dat was natuurlijk niet zo, maar dat gevoel dat jongeren in 1963 collectief hadden was echt. De verslagenheid was groot en helemaal is het optimisme van voor de dood van Kennedy nooit meer teruggekomen.
Het bizarre van het gebeuren was dat die nieuwe wereld er met terugwerkende kracht leek te zijn gekomen. Ik herinner me die wereld van de vijftiger jaren die voelde als een dwangbuis nog heel goed, maar toen hij eenmaal weg was leek het voor de meeste mensen alsof hij er nooit was geweest, uit het collectieve geheugen gewist als het ware.
Die oude wereld van de zuilen en de uitzichtloosheid was een restant van de middeleeuwen. Leven zat er al lang niet meer in, maar de façade leek nog heel stevig. Toen die rond 1960 opeens afbrokkelde om plaats te maken voor een nieuwe wereld was dat veel meer een bevrijding dan het einde van de tweede wereldoorlog. Alles leek opeens mogelijk. De nieuwe muziek van de Beatles en de Rolling Stones was bevrijdingsmuziek. De humanistische samenleving van de zestiger jaren heeft geduurd ongeveer tot het einde van het millennium. Nu zitten we weer met een verdeelde maatschappij en scheidslijnen waar niet overheen te kijken valt. Wel andere dan in de vijftiger jaren maar even onaangenaam.
Dit artikel verscheen eerder op het Blog van Toon Kasdorp
De meeste journalisten zijn oppervlakkige, tendentieuze en modieuze babbelaars.
Goede journalisten zijn serieus, hebben diepgang en doen kritisch onderzoek.
“De verslagenheid was groot en helemaal is het optimisme van voor de dood van Kennedy nooit meer teruggekomen.”
–
Dat straalde destijds ook de (pop)muziek uit. Voor de overgang klonken zelfs tragische teksten opgewekt (b.v. Singing the Blues https://www.youtube.com/watch?v=AEwkS57P4eE ), daarna ging het langzaam de omgekeerde richting in. Vrolijke teksten klonken allengs vlakker en treuriger.
=
“De humanistische samenleving van de zestiger jaren heeft geduurd ongeveer tot het einde van het millennium.”
–
Korter imho. En of de term humanistisch hier adequaat wordt gebruikt staat m.i. nog maar te bezien.
=
“Wel andere (scheidslijnen) dan in de vijftiger jaren maar even onaangenaam.”
–
O, nee! Veel onaangenamer. De hedendaagse haat van de mohammedaan jegens de ander, bijvoorbeeld, is veel en veel onaangenamer dan de afkeer van de jaren-vijftig katholiek van de atheïstische socialist van toen.
–