Niet alle rook waarover klokkenluiders alarm slaan wijst op een onbeheerd vuurtje. Toon Kasdorp geeft een leerzaam voorbeeld over een administratief soort vergunning, speciaal ook voor journalisten.

In de Volkskrant van 27 november 2014 stond een groot artikel over het bericht van een verontwaardigde klokkenluider bij het waterschap Roer en Overmaas. Namelijk dat het waterschap zich zelf een vergunning had gegeven, toen het werk waarvoor die vergunning nodig was, al klaar was. Het waterschap in kwestie is verantwoordelijk voor de waterhuishouding in de brede zin van het woord in Midden Limburg ten Oosten van de Maas. Aan de Roermondse kant, zal ik maar zeggen.

Eerst even iets over de taken van waterschappen, informatie die de Volkskrant in tien minuten had kunnen vinden op Wikipedia.

Een waterschap wordt ingesteld of opgeheven bij een besluit van de Provinciale Staten. Tot de taken van waterschappen horen de waterkeringszorg, het waterkwantiteitsbeheer en het waterkwaliteitsbeheer. Daarnaast kunnen om redenen van doelmatigheid ook andere taken aan het waterschap worden toevertrouwd. Voorbeelden daarvan zijn wegenbeheer en vaarwegenbeheer. Op het gebied van wegen gaat het om de wegen en fietspaden buiten de bebouwde kom. Ook zorgt het waterschap voor onderhoud van deze wegen en van de bermen erlangs . Op het beleidsterrein van het waterschap kan zijn algemeen bestuur algemeen verbindende voorschriften vaststellen, verordeningen, die vroeger ‘keuren’ werden genoemd. Sommige besluiten hebben de voorafgaande goedkeuring van de provincie nodig, maar de meeste niet. Ook genomen besluiten kunnen onder bepaalde omstandigheden door de provincie worden geschorst of vernietigd, De nu geldende Waterschapswet dateert van 1991. De taken van waterschappen zijn sinds 2009 verder uitgewerkt in de Waterwet.

Tot zover de informatie die U nodig heeft om te weten waar het over gaat en meer in het bijzonder dat de provincie en de nationale wetgever verantwoordelijk zijn voor het merkwaardige gegeven dat waterschappen vergunningen nodig hebben voor de uitvoering van hun wettelijk taak en dat tot die taak behoort het geven van die zelfde vergunningen.

Dat is een zinloos voorschrift. Wat de wetgever, c.q. de provincie veel beter zouden kunnen doen en tot op zekere hoogte ook wel gedaan hebben, is een controle orgaan scheppen voor waterschappen en de waterschappen verplichten hun plannen op schrift te stellen en de werken die ze uitvoeren nauwkeurig te registreren.

Maar dat het waterschap wacht met het aanvragen van een vergunning bij zich zelf tot het werk klaar is lijkt me alleen maar efficiënt. Alle veranderingen die tijdens het werk plaats vinden kunnen dan nog in de vergunning worden verwerkt zodat aanvullende en evenzeer zinloze vergunningen worden vermeden. Dat lag misschien anders als belanghebbenden tegen die vergunningen bezwaar konden maken, maar dat is niet zo. Een vergunning is alleen maar een vorm van registratie.

De vergunning creëert alleen de schijn van controle. Die controle is er wel, in elk geval in naam, maar die zit in het toezicht van de provincie, niet in de vergunning.

De klokkenluider die zo verontwaardigd was over het achteraf verstrekken van vergunningen aan je zelf had dat kennelijk niet begrepen en de Volkskrant had het zelf kunnen uitvinden of als ze dat te moeilijk gevonden hadden, zouden ze het aan het waterschap of aan het departement hebben kunnen vragen. Vervolgens zouden ze bij de provincie of op het departement van Verkeer en Waterstaat hebben kunnen vragen waarom waterschappen überhaupt bij zich zelf vergunningen aan moeten vragen.

Nu publiceren ze een artikel waarin sprake is van een ambtenaar die de functie van zijn werkgever niet helemaal begrijpt en een werkgever die daar zo te zien niet adequaat op had gereageerd. Je kunt je papier wel beter besteden zou je zeggen.

---

Dit artikel verscheen eerder op het Blog van Toon Kasdorp.