“Zo slim als 1000 mensen? Je moet eens zien hoe stom wij ons gedragen als je er 1000 van ons bij elkaar zet!”

Bovenstaand citaat is van de fictieve socioloog Chad C. Mulligan uit John Brunner’s “Stand on Zanzibar”. En O zo waar. Psychologie is geen eenvoudig vak. Massapsychologie daarentegen is onderworpen aan duidelijke wetmatigheden, waarbij de reacties van de bevolkingen van diverse culturen alleen van elkaar verschillen door specifieke eigen culturele factoren. Om een wel heel simpel voorbeeld te geven: maak in een islamitisch land bekend dat ergens ter wereld de profeet Mohammed gruwelijk werd bespot, en je kunt er op rekenen dat binnen de kortste keren de ambassade van dat land wordt belegerd en wellicht in brand gestoken door een woedende menigte gelovigen.

En al is het niet hetzelfde – de brief van 182, uh… ja wat, eigenlijk? – vanmorgen in Trouw deed daaraan sterk denken. Hoogleraren was de communis opinio op Twitter, en dat betrof inderdaad de meerderheid van de ondertekenaars. Hoewel zich er ook schrijvers, musici en een enkele potsenmaker onder bevonden.

Interessante lectuur, dat zeker, die lijst met ondertekenaars. Als dit land een traditie van wetenschappelijke sociologie had gehad, hadden deze wetenschappers zich vanavond kunnen uitleven. Nu zullen we het hoogstwaarschijnlijk moeten doen met een paar van die potsenmakers etcetera bij Pauw, DWDD en vergelijkbare reservaten.

Wij zijn allen migranten, was de titel van hun opstel. Meer nog zijn zij allen passanten, maar dat zouden zij natuurlijk – hooggeleerd als ze zijn – herkennen als badinerend. Terecht overigens. Zij willen van grenzen af, zonder te beseffen dat een maatschappij zonder grenzen geen maatschappij is, maar een jungle. Dat gebrek aan besef bij zoveel filosofen stemde me dan weer droef. Wàt een onbenul bevolkt de moderne universiteiten. En dat staat dan dag in, dag uit onze jeugd te verpesten.

Onder de ondertekenaars bevonden zich maar liefst 64 mensen die meenden zich de titel filosoof op enig gebied te kunnen aanmeten, alsmede 24 ethici van diverse pluimage. Dat er drie dubbeltellingen bij zitten mag de pret niet drukken, aangezien er wel meer vermelde leeropdrachten waren die je als multi-interpretabel kunt beschouwen. Best heel veel, van die vakken waarvan de beoefenaren geregeld rollend over straat gaan als er een komma verkeerd staat in de ogen van een hunner collega’s. Dat er nog een verdwaald iemand bij zit die zich bezighoudt met de geschiedenis van het ouder worden moest vermoedelijk illustreren hoe breed hun visioen gedragen wordt.

Omdat van de eerste 180 ondertekenaars ten hoogste een mens of 6 a 7 enige bekendheid geniet, had men er om kennelijk publicitaire redenen ook Job Cohen en Myrthe Hilkens op het laatste moment aan toegevoegd. Passend, heel passend. Wie zoals deze laatsten politiek door de achterdeur is afgeserveerd, moet zich daar wel filosofisch bij hebben neergelegd. Zo worden alle PvdA’ers nog eens filosoof uit de aard van hun politieke keuze.

Wat moeten we hier mee?

Niets doen lijkt me het meest aanbevelenswaardig. Daaraan zal Pauw zich vanavond wel niet houden – het klootjesvolk moet toch weten dat er een wetenschappelijke aardverschuiving van enige importantie heeft plaatsgevonden, en niet alleen in Groningen! Als manifestatie dat de ivoren toren zichzelf in volle glorie heeft hersteld is het daarentegen wel weer een mooie bekendmaking. Hoe het universitaire leven full circle ging was dus een betere titel geweest.