Moet je een zaak om achteraf te beslissen of echt sprake was van uitzichtloos lijden in de openbaarheid voeren, en is een rechtbank daarvoor de juiste plek?

Ik zag op de TV een soort van terechtzitting waarin een arts werd aangeklaagd die aan een van zijn patiënten op diens nadrukkelijke verzoek en met instemming van de familie euthanasie had verstrekt. De reden van dat nadrukkelijk verzoek was dat de moeder van de man dement was geweest, langzaam was afgetakeld en jaren lang in een gesticht voor demente bejaarden had doorgebracht, wat de man als verschrikkelijk had ervaren.

De voorzitster van het college dat de zaak behandelde meende dat het niet beslissend was wat de man wilde toen hij nog compos mentis was. Uit filmopnames van zijn gedrag toen hij zich niet meer uit kon drukken had ze opgemerkt dat hij angst scheen te hebben voor de dood en ze vond dat de arts rekening had horen te houden met de mogelijkheid dat de man intussen van gedachten was veranderd.

Wat je je allereerst afvraagt is hoe een zaak als deze, waarbij iedereen van goede wil lijkt te zijn, in de publiciteit terecht komt. Dat is een extra straf voor alle betrokkenen waar niemand op zit te wachten. Verder vraag je je af hoe hier een straf kan worden uitgedeeld, al is de berisping die de arts kreeg wel de lichtste straf die er voorhanden was.

Bij de TV uitzending over deze zaak was een andere arts aanwezig, die nogal tevreden was over de uitspraak, omdat die artsen in dit soort zaken tenminste enig houvast gaf. Dat zou mijn arts niet zijn, denk je dan, maar ik ben bang dat er veel zijn die reageren als hij. De tijd dat het belang van de patiënt en de wensen van de patiënt uitgangspunten waren ligt intussen achter ons, ben ik bang.

Ik weet niet hoe vaak dit soort zaken waarbij mensen verlangen dat hun een uitzichtloos lijden wordt bespaard in de praktijk voorkomen. Betrekkelijk vaak ben ik bang, zoals onder meer bleek uit de reacties van deze arts. Ik denk ook dat vroeger vrij geruisloos aan dit soort verzoeken werd voldaan, als de wens van de betrokkene oprecht was en de familie er mee instemde. Dat nu het belang van de arts eerder de doorslag lijkt te geven en men de openbaarheid het recht gunt over deze zaken mee te praten en denken, vind ik geen vooruitgang. Dit soort beslissingen neem je als je er voor staat en er over mee beslissen, zolang het niet daadwerkelijk aan de orde is, is zinloos.

---

Dit artikel verscheen eerder vandaag ook op het Blog van Toon Kasdorp