Schuldigverklaring zonder oplegging van straf. Dat vonnis velde de Haagse rechtbank in het tweede proces tegen Geert Wilders. De rechters oordeelden dat de leider van de PVV zich door zijn ‘minder Marokkanen’-uitspraak in maart 2014 schuldig heeft gemaakt aan groepsbelediging en het aanzetten tot discriminatie.

Officier van justitie Wouter Bos heeft een straf van €5.000 boete geëist tegen Wilders. Volgens het OM had de verdachte tijdens twee bijeenkomsten in maart 2014 in Den Haag “bewust een groep mensen op basis van hun afkomst in de hoek gezet en discriminatie tegen die groep aangewakkerd”.

De rechtbank vond een boete niet nodig. Het belangrijkste was dat nu de norm was vastgesteld. De rechtbank verwierp het verweer van Wilders dat hij zich niet schuldig heeft gemaakt aan rassendiscriminatie omdat Marokkanen nu eenmaal geen ras zijn. De juridische betekenis van de term ras was in het strafrecht veel ruimer dan de betekenis daarvan in het normale spraakgebruik, vond de rechtbank. Wilders heeft de Marokkaanse nationaliteit gebruikt als “etnische aanduiding”, aldus de rechters. Wilders heeft een bevolkingsgroep apart gezet, zonder daarbij enig onderscheid te maken. Daarmee werd deze groep collectief in haar eigenwaarde aangetast. Dit was beledigend voor de hele groep.”

Drie rechters verklaarden Marokkanen tot een ras en veroordelen Wilders en zijn aanhang. Knettergek vond Wilders dat.

Verdachte Wilders had zijn vragen over de wens om minder Marokkanen “op een opruiende en opzwepende manier gesteld”, vond de rechtbank. Dat hij achteraf zei alleen te hebben gedoeld op criminele Marokkanen “maakte de boodschap niet minder beledigend”. Dat verschil was er namelijk niet, vond de rechtbank. De verdachte had met zijn optreden ook geen bijdrage geleverd aan het publieke debat en kon geen beroep doen op het recht van vrijheid van meningsuiting. Ook dat recht kan worden beperkt, vonden de rechters.

Met zijn uitlatingen van 19 maart 2014 heeft Wilders het onderscheid tussen de Marokkaanse bevolkingsgroep en andere bevolkingsgroepen in Nederland benadrukt.

“Mede gezien het opruiende karakter van zijn manier van uitlaten, worden anderen aangezet tot discriminatie van personen met een Marokkaanse afkomst.” ,,Wij zijn zonder meer van oordeel dat de uitspraken die Geert Wilders deed denigrerend en daarmee beledigend waren”, zei rechtbankvoorzitter Hendrik Steenhuis. De 6500 aangiften die tegen de PVV-leider werden gedaan waren voor de rechtbank voor het oordeel niet van belang.

Wilders’ uitspraken waren volgens de rechters goed doordacht en doorsproken. ,,Daarbij is gekozen voor een opruiende manier. De uitspraken droegen niet bij aan het publieke debat. Wilders moet zijn uitspraken nader uitleggen, zonder zijn woorden terug te nemen.”

De rechtbank legde hem geen straf of maatregel op. Het OM en de advocaat van Geert Wilders kregen de tijd om in hoger beroep te gaan en het kamp van de PVV-leider heeft daar gebruik van gemaakt.

Het Openbaar Ministerie had €5000 boete geëist tegen de PVV-leider op grond van groepsbelediging en het aanzetten tot haat en discriminatie.

Raadsman Geert-Jan Knoops had vrijspraak bepleit en de politicus deed dat ook in zijn laatste woord tot de rechtbank. De PVV-voorman vroeg zich in een gloedvol betoog af wat hij ‘nu helemaal fout had gedaan’. ,,Ik vraag u namens miljoenen Nederlanders: spreek mij vrij. Spreek ons vrij.”

Over de uitspraken uit maart 2014 is nogal wat maatschappelijke beroering ontstaan. Tegen Wilders werden bijna 6500 aangiften gedaan. De PVV-leider vindt dat zijn woorden vallen binnen de vrijheid van meningsuiting en binnen het politieke programma van zijn partij.

Wilders en zijn advocaat Geert-Jan Knoops waren niet bij de uitspraak aanwezig.

In de rechtbank op Schiphol ontkende de voorzitter Hendrik Steenhuis dat dit een politiek proces was. Wilders staat niet boven de wet, meende de rechtbank. Zijn uitlatingen op Twitter waarin hij de rechtbank als ‘neprechtbank’ te kijk zette en als D66-rechters betitelde, zijn bij de rechtbank slecht gevallen.

“De rechtbank achtte zijn reacties een gekozen volksvertegenwoordiger en medewetgever die een te respecteren plaats in de Nederlandse democratische rechtsstaat inneemt, onwaardig”, zei rechter Steenhuis. De officier Bos meende dat vanuit allerlei hoeken van de samenleving afkeurend werd gereageerd, waarbij hij in het midden liet of de afkeuring tegen hem zelf of tegen Wilders was gericht. Volgens de PVV-voorman ging het om een politiek proces dat werd gevoerd tegen de vrijheid van meningsuiting. Maar voor dit soort ‘persoonlijke opvattingen’ is in het recht geen plaats, zei Wouter Bos.

Hij zei met zijn vervolging de richtlijn van het college van procureurs-generaal te volgen. Daarin werd gesteld dat martelaarschap en het uitbuiten van een voorbeeldfunctie geen redenen zijn om niet te vervolgen. Het is volgens de officier van justitie geen taak van het OM om zich af te vragen of deze zaak Wilders een podium geeft. De aanklager heeft gedurende anderhalve dag een 190 pagina’s tellend requisitoir gehouden. Sorry voor dit lange betoog, sprak hij, ‘maar dit vraagt om juridische precisie’. Wilders stond terecht voor groepsbelediging en het aanzetten tot haat en discriminatie. Maar wat daarmee bedoeld werd is niet duidelijk geworden.

---

Dit artikel verscheen eerder vandaag ook op het Blog van Toon Kasdorp