Gisteren meldde persbureau Reuters dat Turkije een grote wapendeal met Rusland gesloten had. Daarmee verwijdert het land zich opnieuw verder van het NATO-bondgenootschap, aangezien deze wapens niet in NATO-systemen kunnen worden geïntegreerd.

De Russische S400-luchtafweerraketten zijn – naar verluidt – beter dan wat het westen op dit gebied bezit. Tot nog toe werden ze niet aan andere landen verkocht en bleven ze exclusief behouden voor het Russische leger. Maar er wordt gewerkt aan opvolgers die nóg meer kunnen, dus het is marketingtechnisch gezien nu het beste moment deze wapens op de internationale markten te gaan slijten. Dat de USA zich na Russische dreigementen boven Syrië uitermate koest hield was de beste reclame denkbaar, en dat Turkije nu als eerste land toe hapt is ook veelzeggend.

Tegen wie zou Turkije die wapens willen inzetten? Dit is zeer geavanceerd materieel, waarmee grote gebieden vanuit een centraal punt kunnen worden beveiligd tegen aanvallen met heel moderne aanvallen. En wie, afgezien van Rusland – de verkoper – en China – te ver weg – beschikken over dergelijke moderne luchtmachten dat het de moeite lonen kan de S400 aan te schaffen? NATO, Israël en de USA. Die paar F16’s die een aantal Golfstaten bezitten zijn niet helemaal serieus te nemen, want daar ontbreekt het aan infrastructuur om ooit een serieuze bedreiging voor Turkije te zijn.

Formeel is Israël geen onderdeel van de NATO – stel u het gegil van antisemitisch links eens voor als het land de NATO binnen zou worden geloodst! Maar in de praktijk is Israël via haar bondgenootschap met de USA wel degelijk een belangrijke partner van het westen en de NATO. En vanuit het zuidelijke puntje van Turkije zou dat land in staat zijn het luchtruim boven Libanon voortaan te controleren.

En dan is er nog het puntje dat Turkije al enige tijd aanstalten lijkt te maken met een annexatiepoging van delen van Syrië, speciaal die gebieden waarin Koerdische onafhankelijkheidsstrijders door de Amerikanen worden gesteund. Nu belegeren de ze Raqqa (IS), maar Turkije vreest dat een onafhankelijke Koerdische staat na de val van Raqqa dichter bij zou kunnen zijn dan men wenselijk acht. Dat zal het land nooit toestaan als het het tegenhouden kan. En met deze wapens zou het in staat zijn de USA op afstand te houden terwijl het land die potentiële Koerdische staat om zeep helpt en annexeert.

Het voorkomen van een vrij Koerdistan staat in de Turkse politieke beleving hoger genoteerd dan het belang van het bondgenootschap met USA en EU. Zeker nu Erdogan steeds openlijker de islamitische kaart speelt en het land zich van de EU af keert, moeten nieuwe avonturen in het Midden Oosten niet worden uitgesloten. De wereld wordt hiermee opnieuw een stuk ingewikkelder, en de gevolgen van de Syrische burgeroorlog hebben een grote verschuiving in het lokale machtsevenwicht gecreëerd die niemand lijkt te hebben voorzien.