Toon Kasdorp fileert in dit stuk hoe een verdachtmaking wordt opgebouwd, en hoe zij kan worden ontleed.

Uit een artikel in Vrij Nederland citeer ik het volgende:

Hoe sociaal is Wilders precies? Dat komen we te weten, zegt VN, uit een interview met Sandra Donker(AD): ‘Het is stuitend,’ zo zegt Wilders, ‘dat de mensen die Nederland na de oorlog hebben helpen opbouwen nu luiers moeten dragen omdat er geen tijd is om hen naar de wc te brengen.’

Daarom wil hij de uitgaven aan ontwikkelingssamenwerking schrappen vervolgt Vrij Nederland. Zo zou jaarlijks 3,8 miljard euro kunnen worden bespaard. ‘Hulp aan Afrika is prachtig,’ aldus Wilders, ‘maar problemen met veiligheid en zorg in ons eigen land verdienen voorrang.’ Om te voorkomen dat de Nederlandse bejaarden in hun broek plassen, kortom, laat hij graag het Afrikaanse continent verhongeren en creperen aan aids. Dat is blijkbaar wat hij onder ‘fatsoenlijk, rechts en sociaal’ verstaat.

Tot zover het citaat uit Vrij Nederland en het AD. Kun je zoiets in redelijkheid zeggen, dat Wilders graag het Afrikaanse continent wil laten verhongeren en laten creperen aan aids als daarmee voorkomen kan worden dat Nederlandse bejaarden in hun broek plassen? En als het AD het zeggen kan, mag Vrij Nederland het dan met kennelijke instemming citeren en zich erover beklagen dat niet meer Nederlandse media dit interview hebben opgepikt? Het kan en het mag, want we hebben vrijheid van meningsuiting, maar fatsoenlijk is het niet.

Wie leest wat Wilders zegt ziet meteen dat de conclusie van het AD en Vrij Nederland niet kan kloppen. Wilders beweert in navolging van veel verstandige mensen dat de hulp aan Afrika[1] in het verleden ondoelmatig is gebleken. Hetzelfde geldt voor hulp aan Haïti, zoals na de aardbevingsramp indertijd weer eens in alle duidelijkheid te zien is geweest. Wanneer hij bepleit om begrotingsgeld liever te besteden aan de eigen naasten dan aan abstracte behoeftigen elders, dan volgt hij daarmee de leer van Jezus van Nazareth (Lucas 10, 33-37).

Het is om meer dan een reden onzin om te beweren dat het schrappen van 3,8 miljard euro Nederlandse hulp hongersnood of een aids ramp in Afrika ten gevolge zou hebben. In de eerste plaats is het geld dat Nederland in de hulpindustrie stopt maar een fractie van het totaal en verder is een positieve uitwerking van de hulp op de structurele armoedeproblemen in Afrika nooit gemeten.

Hulp in concrete gevallen aan concrete mensen door andere mensen die weten wat ze doen heeft beslist de voorkeur boven hulp bij wege van pennenstreek door lieden die geen idee hebben wat de caritas gaat aanrichten, die ze met het geld van anderen financieren. Wanneer Wilders dus bepleit om niet langer een vast percentage van het Nederlands budget te verstrekken in de vorm van hulp die niet helpt, dan bevindt hij zich in goed gezelschap.

In de gelijkenis van de barmhartige Samaritaan wordt een definitie van naaste gegeven, maar kennelijk is die niet duidelijk genoeg om meningsverschillen te voorkomen. Jezus definieert op de bekende Joodse manier door het stellen van een vraag. Wie van de drie mensen rond de man die uitgeschud werd door rovers was nu zijn naaste? Het kennelijk juiste antwoord was: degene die hem barmhartigheid bewees. Daar schieten we wel mee op, maar kennelijk niet voldoende. Wij willen niet alleen achteraf weten wie zich als naaste gedragen heeft maar nog liever van te voren wie de plicht heeft zich als naaste te gedragen.

De leer van Jezus houdt, denk ik, in dat iedereen een potentiële naaste is van iedereen, maar dat niet iedereen een daadwerkelijke naaste is. Wie hulp kan bieden aan iemand die dat nodig heeft moet het doen, tenzij iemand anders zowel beter gekwalificeerd als meer in de gelegenheid is om hulp te bieden.

De Wereldraad van Kerken suggereert dat iedere christen een plicht als naaste heeft tegenover iedere bewoner van de derde wereld. Jezus houdt zich niet bezig met abstracte begrippen als de derde wereld, wel wetend dat waar de abstractie heerst de mens te kort komt. Gezien de wijze gelijkenis van de Samaritaan zijn naasten alleen de mensen met wie we te maken hebben en niet iedereen over wie we in de krant lezen of die we op de buis zien. Het oproepen tot hulp door het mobiliseren van emoties voor abstracties gaat altijd ten koste van degenen die er daadwerkelijk recht op hebben, onder andere degenen die naast de deur wonen, in bejaardenhuizen met te weinig personeel.

________________________________________

[1] AFRICA NEWS MARCH 21, 2009

________________________________________

Dit stuk verscheen eerder op het Blog van Toon Kasdorp