Dat Duitsland en Turkije steeds heftiger botsen wordt mede veroorzaakt door de komende verkiezingen in de Bondsrepubliek. Maar ook zonder dat had de spanning nu een kookpunt bereikt – alleen was dat dan beter coördineerd gebeurd.

Duitsland beschuldigt Turkije thans van het gijzelen van Duitsers met als oogmerk om die te kunnen ruilen tegen Turkse officieren die na de coup van vorig jaar de wijk namen – of gewoon niet terugkeerden:

De Turkse regering houdt Duitsers gevangen om de Bondsrepubliek onder druk te zetten om Turken in Duitsland aan Ankara uit te leveren. Hier zijn Duitse diplomaten en mensen op het ministerie van Buitenlandse Zaken in Berlijn inmiddels van overtuigd, meldde donderdag de krant Bild.
President Erdogan zou enkele weken geleden hebben aangeboden de Duitse journalist Deniz Yücel te ruilen tegen twee hoge Turkse officieren die naar Duitsland zijn gevlucht na een poging tot staatsgreep vorig jaar in Turkije.

De Duitse woede wordt wellicht nog het best geïllustreerd met dit uit de school klappen van geheime onderhandelingen. Want dat dit nu open op straat ligt had het Duitse ministerie van Buitenlandse zaken ook via een lek kunnen regelen. In diplomatiek verband is dit zo ongeveer het sterkste wat de Duitsers kunnen doen – afgezien van een regelrechte oorlogsverklaring.

Maar er zitten wat bijzondere kantjes aan dit conflict, waarvan we zeker kunnen zijn dat die de komende jaren – al dan niet in EU-verband – zullen moeten worden uitgevochten: de dubbele nationaliteitskwestie komt via een omweg nu onweerstaanbaar op de Europese agenda.

In verband met die couppoging zijn in Turkije 22 Duitsers aangehouden, van wie er nog negen in de cel zitten.

Want die 22 Duitsers zijn ongetwijfeld 22 Turken die lang In Duitsland woonden, of er zelfs geboren zijn. De dubbele nationaliteit is een probleem waarvan verstandige lieden ooit zeiden dat dit niet de beste weg was dit probleem hanteerbaar te maken, en die krijgen via een lange omweg nu gelijk – van wie het weten wil tenminste. Dat zullen er op voorhand niet al te veel zijn, maar onmiskenbaar is dat dit tot een hoogtepunt zal gaan.

Dat ook Nederland hierbij betrokken raken zal – al is betrokken eigenlijk – is evenzeer te voorspellen. Dat zal de aankomende regering Rutte III niet leuk vinden, want tot nog toe kreeg Geert Wilders nog niet zoveel gelijk als nu in het vat lijkt te zitten.

De Duitse regering neemt nu al stappen die Turkije pijn zullen doen. Maar door dat in het openbaar te doen is het voor Turkije wegens gezichtsverlies moeilijk aan de Duitse eisen toe te geven. Of dat Duitse onachtzaamheid of listigheid betreft is een open vraag die wellicht ooit in memoires zal worden beantwoord. Slecht nieuws is het niet. Maar het draagt het risico van meer escalatie dan wenselijk in zich. Iets, dat de beleidsmakers die ons ooit in dit wespennest manoeuvreerden zichzelf kunnen aanrekenen:

Duitse toeristen die naar Turkije willen afreizen, worden gewaarschuwd waakzaam te zijn. ,,Aanpassing van ons reisadvies naar Turkije is onvermijdelijk”, aldus de minister. Ook de exportverzekering die de overheid geeft voor de uitvoer van producten naar of investeringen in Turkije wordt heroverwogen.

Daarnaast waarschuwde hij uitdrukkelijk tegen investeringen in Turkije, omdat daar geen rechtszekerheid meer is. ,,Eerlijke gerespecteerde ondernemingen worden er als terroristisch afgeschilderd”, volgens Gabriel

Dat Erdogan recent niet zijn eigen beveiligers mee mocht nemen naar de G20 is trouwens eigenlijk wel jammer. Die hadden aardig huis kunnen houden onder de protestvandalen die zich daar manifesteerden. Maar dat de verhoudingen grondig zijn verziekt staat wel vast.

Dat de Duitse minister Gabriel nu zelfs de EU vraagt de Turkse EU-subsidies in te trekken is wat dat betreft bijna schokkend. Niet in het minst omdat het de EU zou noodzaken een eigen grensbeleid te gaan voeren, want de deal met Erdogan over het terugnemen van migranten kan dan ook het museum van diplomatieke drama’s in.