Duitsland en Turkije botsen weer stevig. Maar worden er werkelijk fundamentele stappen gezet? Vergeet het maar.

De botsingen tussen Duitsland en Turkije als gevolg van de door Erdogan aangewakkerde tegenstellingen zijn ernstig, maar niet ernstiger dan een maand of vijf geleden. Dat men er in Duitsland momenteel zoveel aan doet om die tegenstellingen in beeld te brengen heeft daarom alles te maken met de Bondsdagverkiezingen van 24 september. Alle politieke partijen werken daar vlijtig naar toe, en daarna zal het van dik hout zaagt men planken gaan. En die gezaagde planken zullen de mening van de Duitse kiezers betreffen, die aan mootjes zullen gaan. Want de verkozenen zullen stijf en strak beweren dat hun persoonlijke mening was waarom men hen koos. De huidige rel:

‘Duitsland helpt terroristen,’ zegt Erdogan maandag op een bijeenkomst met leden van zijn AK-partij, een uitspraak die waarschijnlijk niet zal helpen bij de aanhoudende diplomatieke spanningen tussen de twee landen.

Dat spelletje kennen we nu al een jaar of dertig in de westerse democratieën, maar het electoraat is traag in het doorkrijgen hoe het werkt. Maar het los zingen van de bestuurskaste van de rest van het volk (en de werkelijkheid) heeft een nieuwe werkelijkheid geschapen die nog slechts geldig is in de fantasieën van politici. En hun habitat.

In Duitsland zou de minister van Buitenlandse Zaken Gabriel hebben bepleit om de EU-gelden die Turkije krijgt voor het verder uitbouwen van een westerse democratie te verminderen. Turkije krijgt die als aspirant-lid EU, en de enige reden dat het Erdogan-regime daarover nog onderhandelt is dat geld dat hij er voor krijgt. Overigens een bijzondere vorm van politici die andere politici betalen om hun eigen illusies in stand te houden. Want dat Turkije onder leiding van Erdogan ooit zal willen toetreden tot het regeltjescircus vanuit Brussel – nog afgezien van de ellende van de Turkse oostgrens waarvoor Brussel totaal niet is geëquipeerd – staat vast.

Maar dat de verkiezingen in Duitsland in deze discussie de boventoon hebben laten de geregistreerde voorstanders van dit idee zien:

CSU-leider Horst Seehofer, CDU-partijvoorzitter Julia Klöckner en FDP-leider Christian Lidner spraken zich onlangs al uit voor een stop van de financiële toetredingssteun aan Turkije.

Alle gevestigde partijen, behalve de CDU. Die het zou kunnen doen aankaarten in Brussel, en laat het daarom over aan zusterpartijleider Seehofer. Daaraan ziet u dat men het eigenlijk niet wil. Want het is in Brussel nu eenmaal verboten EU-illusies aan diggelen te gooien. Bovendien is het maar geld, EU-geld ook nog. En na de verkiezingen zal er nog met veel meer geld worden gegooid. Want ook de al langer in de lucht hangende schuldvermindering voor Griekenland zal plaatsvinden, en reken maar dat dat vóór 1 januari 2019 geregeld zal zijn. Geen haan die er nu naar kraaien wil.

Intussen laten de Duitse peilingen zien dat het partijkartel op koers ligt. Er zijn onbelangrijke schommelingen, maar zolang er geen majeure dingen gebeuren zal de uitslag weinig van de huidige stand afwijken. Tenzij er een gordijnbonus in de lucht hangt. Dat was namelijk wat in mei plaatsvond in deelstaat NordRhein-Westfalen. Alleen ging het toen om een swing van SPD naar CDU. Maar om politiek verschil te maken is een ruime swing naar de AfD nodig. Maar daarop wijzen nu weinig signalen.