Dat ‘zwarte’ scholen een lerarentekort hebben lijkt de staatsomroep immens te verbazen. Dat onderstreept slechts hun gebrekkige voeling met de maatschappij.

Dat de schoolinspectie zich daarover zorgen maakt zal dan ook niet van vandaag of gisteren zijn. Uit het hele bericht dat de NOS er over plaatste schreeuwt dan ook dat men het niet langer ontkennen kan. Ik herhaal maar weer eens: je verwacht het niet.

Het multiculturele drama kun je niet duidelijker illustreren dan met de staat van het onderwijs:

Scholen waar meer dan driekwart van de leerlingen een niet-westerse migratieachtergrond heeft, hebben vijf keer zoveel last van het lerarentekort als scholen waar minder dan een kwart van de leerlingen een niet-westerse migratieachtergrond heeft. Dat is een van de conclusies uit het rapport De Staat van het Onderwijs.

En onvermijdelijk volgt dan ook:

De onderwijsinspectie maakt zich zorgen over deze ontwikkeling, omdat sommige leerlingen hierdoor minder goed onderwijs dan andere leerlingen kunnen krijgen. Er zou meer aandacht moeten komen om tekorten op deze scholen tegen te gaan.

Dat veel van deze kinderen door slechte integratie of ouders met een minder gelukkige vooropleiding niet gelijk aan de start verschijnen met leeftijdgenootjes, wordt ongetwijfeld weer als heel erg onrechtvaardig ervaren, maar veranderen zal het er niet door. Zoals al vaker is gedemonstreerd, is het moeilijker het niveau van startende kinderen omhoog te krijgen dan omlaag – en dat laatste is maar al te vaak de door de overheid gekozen ‘oplossing’. Ook al lijkt zijzelf dat nooit te beseffen. Daarvoor zijn de verantwoordelijke politici zelf te betrokken, hebben een te gebrekkige eigen achtergrond om te kunnen oordelen en zijn helaas gewoon te dom (wat voor mij om redenen van overzichtelijkheid ook een equivalent is voor ideologische vooringenomenheid).

De motivatie van de leerlingen is ook zoiets wat hier samenkomt in een probleem dat al dertig jaar te lang verwaarloosd is. Leerlingen die met te weinig intellectuele bagage op een school aankomen staan niet alleen op achterstand, maar verliezen sneller hun aandacht. De prikkel om hun achterstanden snel in te halen is immers in Nederland nagenoeg afwezig? Dat heeft gevolgen. Scholen worden er ‘zwarter’  van. En met ‘zwarter’ bedoel ik hier heel nadrukkelijk dat de verschillen tussen de leerlingen binnen de school al bijna even groot worden als met het gemiddelde van buiten de school. Uiteindelijk is dat funest, en wordt een school een moderne variant van de bewaarschool.

Dit voedt dan weer de frustratie van an sich gemotiveerde leraren die echter te weinig stamina hebben om jaar in jaar uit ijzer met handen te willen breken. Zodat ze als de kans zich voordoet al snel verhuizen naar scholen waar hun leven makkelijker is. Ook dit is zowel menselijk als een gevolg van de onmogelijkheid ambitieuze doelen te stellen en de middelen te krijgen die na te streven – zowel voor leerlingen als leraren is het Nederlandse onderwijs veel te soft om heel kansrijk te zijn. Het idee van madrassa’s doet me huiveren, maar ze stampen er bij hun leerlingen meer in dan de reguliere scholen voor elkaar krijgen – ook dat is iets dat te denken zou moeten geven.

En dan speelt ook nog eens de angst voor het ‘onbekende’ (i.c. het ‘minder vertrouwde’) een rol:

Ook zoeken leraren en ouders elkaar op: hoogopgeleide leraren werken liever op scholen waar ouders met een hoge opleiding hun kinderen naartoe brengen. En leraren met een migratieachtergrond geven vaker les op scholen met een vergelijkbare culturele achtergrond, blijkt uit onderzoek van de onderwijsinspectie.

Vanzelfsprekend wordt dat direct onder het tapijt geschoffeld. Want, vervolgd de NOS:

Dit hoeft niet per se slecht te zijn. Uit onderzoek blijkt dat rolmodellen met een vergelijkbare achtergrond erg belangrijk zijn voor kinderen. Maar, merkt inspecteur-generaal Monique Vogelzang op: “Dat betekent wel dat groepen leerlingen en leraren elkaar minder tegenkomen. De opdracht van het onderwijs is elkaar ontmoeten, dat gebeurt dan minder.”

Is dàt de opdracht van het onderwijs? Elkaar ontmoeten? Zelf ben ik een product van een dergelijke mengeling: ik heb drieënhalf jaar doorgebracht op een school waar de kinderen alle slimmeriken griezels vonden, en na schooltijd compenseerden mijn klasgenoten hun gevoelens van inferioriteit fysiek. Overigens verre van een uniek verhaal, zo heb ik later ook geleerd.

Als kind ben ik daardoor diep ongelukkig geweest. Hoewel ik moet toegeven dat ik er veel geleerd heb over mensen – en in het hoger onderwijs leerde ik vervolgens hoe de dwazen die nu het beleid maken redeneerden en de drama’s die zij veroorzaakten tot stand komen: projecties van ideaalbeelden die niet bestaan en ook nooit bestonden.

Het meest treurig is dat je het hen nooit aan het verstand zult peuteren waar het bij hun ideeën mis gaat. Ze bedoelen het goed, maar veroorzaken rampen. Dat soort idealisten, dat zijn de ergsten. Het huidige onderwijs loopt er van over, en wat overloopt vertrekt fluks naar een rustiger baantje in een forensendorp. Zo lang de ideologische vorming in het onderwijs belangrijker wordt gevonden dan kinderen de basics van rekenen en taal leren, is het vechten tegen de bierkaai.