Al die acties tegen Zwarte Piet? Weinig meer dan de narcistische uitingen van megalomane racisten aan wie teveel aandacht wordt gegeven.

Jeffrey Afriyie kwam met zijn broer op twaalfjarige leeftijd naar Nederland. Het ging om gezinshereniging. Zijn vader was hier al en wilde zijn kinderen een betere toekomst geven dan in Ghana mogelijk was. Zijn moeder bleef achter in Ghana. Afriyie ziet zichzelf vooral als dichter. Tegenwoordig is de actie tegen Zwarte Piet voor hem een verdienmodel. Hij krijgt subsidie, ontvangt vergoeding voor lezingen, waaronder op scholen en voor het door hem ontwikkelt lesmodel dat door veel scholen wordt afgenomen.

Voor de vraag hoe hij de voorman kon worden van de ‘KickOutZwartePiet-bewging, zijn we aangewezen op zijn verhalen daarover. Aanvankelijk ging het over zijn zoon die voor ‘Zwarte Piet’ was uitgescholden. Kinderen in het geding brengen werkt goed, het roept mededogen op. Kinderen worden ook uitgescholden voor brillenjood, vetklep, schele, hoerenzoon, vuurtoren, dikzak, rooie of een pesterige verschrijving van hun naam. Ze kunnen zich allemaal niet beroepen op racisme. Als ze verstandige ouders hebben worden ze opgevoed in weerbaarheid. Ouders doen ook beroep op de school die meestal een pestprotocol heeft. Afriyie ziet het niet als pesten, maar als racisme en besloot dat Zwarte Piet het land uit geschopt moest worden. Tegenwoordig zegt hij zijn motivatie te ontlenen aan de Bijlmerjeugd die zich geen Nederlander zou voelen. ‘Wat heeft Nederland ooit voor mij gedaan’, zeggen ze volgens Afriyie. Hij wil ze helpen. Het is echter de vraag of hen opzetten tegen ‘racisme’ de best denkbare hulp is. Het leidt tot slachtofferschap en slachtofferschap is een voorbehoedsmiddel tegen zelfkritiek.

‘Schop Zwarte Piet het land uit’ is een nogal agressief actiemodel, al zegt Afryie dat zijn model vooral praten, verder praten en nog eens praten is. Voor iemand die zijn baan als beveiliger verloor vanwege gewelddadigheid tijdens demonstraties, klinkt dat niet erg geloofwaardig. Zijn verhaal ontmoet in de media nauwelijks weerstand. De angst om anders voor ‘racist’ te worden uitgemaakt, speelt daarbij een rol.

Zijn medestander Kiza Magandane, sinds twaalf jaar in Nederland verblijvend, zegt het zo:

“De hardnekkigheid waarmee Zwarte Piet wordt verdedigd, alsof er mensenlevens vanaf hangen, is tekenend voor de pijnlijke tweedeling in ons land. De witte meerderheid, gevangen in haar comfortabele zone, ontbreekt het aan compassie en solidariteit jegens de zwarte minderheid die met legitieme argumenten duidelijk maakt dat de spelregels in de Nederlandse publieke ruimte aan vernieuwing toe zijn.”

Zo’n tekst voelt hetzelfde als islamisering. Moslims slaagden er in Amsterdam in om het kruis op de mijter te laten verwijderen omdat het aanstootgevend is. Nieuwkomers die de behoefte hebben om hun land van aankomst te veranderen overeenkomstig hun behoeften, roepen verzet op. In de overzeese gebiedsdelen bestaat er nauwelijks aversie tegen Zwarte Piet. Het overgrote deel van de Nederlandse bevolking ziet geen racisme in het cultuursymbool dat Zwarte Piet is. Verzet is er ook om Zwarte Piet in verbinding te brengen met slavernij (hij is een knecht), kolonialisme, racisme en discriminatie. Blokkeerfriezen maakten hun punt. Demonstreren is prima, maar niet bij de intocht. Ze worden als racisten gezien. Recent werd in Den Haag een vergadering van KOZP aangevallen waarbij ruiten sneuvelden en auto’s werden vernield. Het is een vorm van agressie die afgekeurd moet worden maar wel signaalwaarden heeft. Voor KOZP was het aanleiding om zich weer eens als slachtoffer te afficheren. “We zijn een schietschijf geworden”, zegt Afriyie.

Eerder zei hij: “De reacties op de demonstraties tegen Zwarte Piet bewijzen de noodzaak van die demonstraties. ‘Iedereen heeft dat nu kunnen zien.” Ook bij dit soort opmerkingen wordt hij nauwelijks tegengesproken . Die reacties zouden hem ook tot nadenken kunnen stemmen met de vraag of het actiemodel een aanpassing behoeft. Bijvoorbeeld niet demonstreren bij intochten. Het citaat geeft het al aan, de reacties rechtvaardigen verdere demonstraties. Hij wil de bestaande situatie ter discussie stellen, maar niet zijn visie op de bestaande situatie. Die staat vast. Dat is de zekerheid waar hij zich aan vast houdt.

Narcisme is een pathologische reactie op angst en onzekerheid. Dat is wat ik herken in de positie die Afriyie kiest. Als je als twaalfjarige naar Nederland komt, de cultuur niet kent en een afwijkende huidskleur hebt, ben je onzeker en angstig. Als die onzekerheid ziekelijke vormen aanneemt, noemen we dat narcisme. Een narcist is altijd slachtoffer, geeft anderen altijd de schuld van wat hem overkomt, is dwingend en veeleisend, kent geen empathie, is niet in staat tot zelfreflectie en is berucht vanwege de wijze waarop hij in zijn omgeving verdeeldheid oproept door zijn medestanders tot vriend te benoemen en zijn critici tot vijanden te bestempelen. Dat is precies wat we zien gebeuren. Afriyie: “Ik heb heel veel respect voor alle witte mensen die uit hun bubbel durven te stappen om aan de goede kant van de geschiedenis te staan”. De anderen deugen niet. Het fenomeen van Zwarte Piet is een onderwerp van verdeeldheid geworden. Ziekelijke onzekerheid, narcisme, kenmerkt zich onder andere door projectie. Consequent geredeneerd betekent dit dat Afriyie zijn eigen racisme op zijn omgeving projecteert.

In deze link over de relatie tussen narcisme en projectie wordt dat als volgt omschreven: “Feitelijk is projectie een onbewuste manier om het bestaan van iets in jezelf te ontkennen en het aan anderen toe te kennen, het te externaliseren. De narcist projecteert omdat hij/zij eenvoudigweg geen verantwoordelijkheid voor zijn pathologie kan en wil nemen.”

Zwart racisme bestaat. In de kern is KOZP een megalomane vorm van narcisme met een racistische achtergrond. ‘Blanke mensen deugen niet’ is de versie van het betoog van de narcist die zichzelf superieur acht en zichzelf als de maat der dingen ziet. In het geval van de KOZP kan er beroep worden gedaan op een bestaand narratief dat door de media wordt ondersteund. Het zijn de media en de verabsolutering van het demonstratierecht die KOZP haar narcistisch platform hebben gegeven. Dat Zwarte Piet helemaal niets met racisme heeft te maken, heb ik al eens eerder uitgelegd.

---

Dit artikel verscheen eerder op Peter’s Blogboek

Meer over Zwarte Piet en wat daar allemaal mee samenhangt leest u op Veren of Lood hier.