Mentaliteit is alles als het over politiek gaat. Wildersproces2 toont dat in retrospectief. Een bekend bon mot (van Ronald Reagan) zegt dat een dictatuur maar één generatie weg is. Nu blijkt dat Reagan te optimistisch redeneerde.

Het is weliswaar een uitspraak van een man die nooit een vertegenwoordigende functie heeft vervuld en dan ook nog van een jaar of acht oud, maar er klinkt een huiveringwekkende attitude tegenover volksvertegenwoordiging in door. Opstelten zou bij zijn SG hebben aangedrongen op verdere vervolging van Wilders met de woorden: “hij loopt ons teveel voor de voeten“.

Wilders wil nu een parlementair onderzoek naar Opstelten en diens bemoeienis:

PVV-leider Wilders wil dat er een parlementaire enquête wordt ingesteld naar politieke beïnvloeding van zijn ‘Minder Marokkanen’-proces. Hij is ervan overtuigd dat minister Opstelten in 2014 heeft aangestuurd op vervolging.

Ook opvallend: “Ons”. Spreekt Opstelten vaker in pluralis majestatis? Mij zijn geen gevallen bekend, maar wie weet?

Die laatste alinea is overigens een bespottelijke notie, aangezien de Wet Openbaarheid Bestuur er nu juist op is gericht de manier waarop wetgeving en beleid tot stand komen openbaar te kunnen maken. Als informatie tussen ambtenaar en minister daarvan op privacygronden wordt uitgesloten is die hele wet zinloos. Derhalve sluit die wet deze nonsens van Grapperhas per definitie uit. Er zijn meer bizarre stellingnames van Grapperhaus.

Grapperhaus schreef voor het weekend een brief aan de Kamer waarin werd erkend dat toenmalig minister van Veiligheid en Justitie Opstelten in september van 2014 overleg had met de top van het Openbaar Ministerie over Wilders en zijn uitspraken. Die erkenning was voor het eerst, tegen de achtergrond van berichtgeving van RTL dat er meerdere overleggen waren gevoerd. In de Kamerbrief schrijft Grapperhaus overigens ook dat hem uit het onderzoek niet is gebleken dat Opstelten zijn mening over vervolging heeft gegeven.

Er was een overleg met de minister, maar die heeft inhoudelijk niets over de zaak gezegd? Waarom was hij er dan bij? Hebben ministers niets beters te doen dan overal bij aanwezig zijn?? Enfin:

Verder heeft De Telegraaf gesproken met een oud-ambtenaar op het ministerie, die zegt in 2011 een gesprek te hebben opgevangen tussen Opstelten en een topambtenaar. Opstelten zou daarin hebben aangedrongen op vervolging van Wilders. De minister zou hebben gezegd dat er vervolging moet komen “omdat hij ons te veel voor de voeten loopt”. Het gesprek zou hebben plaatsgevonden kort nadat Wilders was vrijgesproken van het aanzetten tot haat of discriminatie of groepsbelediging vanwege zijn film Fitna.

Maar die ambtenaar zelf geeft ook een aardige getuigenis van de betrouwbaarheid van het OM in zaken als deze:

De ambtenaar waarmee De Telegraaf sprak, heeft zijn verklaring eerder dit jaar laten vastleggen bij een notaris. Hij zegt “een bijdrage te willen leveren aan de waarheidsvinding“. Verder wil hij anoniem blijven. De ambtenaar vertrouwt er niet op dat het OM zijn anonimiteit kan waarborgen. “Er gaat te veel mis bij het OM“, zegt hij tegen de krant.

Zoals ik zaterdag al vaststelde: er is de politieke kant van de zaak en de juridische:

In een gesprek met de NOS bevestigt Knoops berichtgeving hierover van de De Telegraaf. Volgens de advocaat ontstaat er “als je alle factoren bij elkaar optelt” een beeld van bemoeienis.
(..)
In die brief houdt Grapperhaus vol dat er “geen (formele) aanwijzingen” voor bemoeienis zijn, maar dat hij de inhoud van interne documenten over de zaak niet openbaar wil maken. Die documenten hebben betrekking op overleg tussen oud-minister Opstelten en de toenmalige baas van het OM, Herman Bolhaar.

“Volgens Grapperhaus is er geen bewijsstuk gevonden van formele aanwijzingen van Opstelten”, zegt Knoops. “Daar moet je inderdaad een document voor vinden. Maar je kunt natuurlijk ook op andere manieren kenbaar maken dat je het prettig vindt als iemand wordt vervolgd.”

Politiek is de zaak zo mogelijk nog pregnanter. Tot nog toe is alleen van de kant van de PVV duidelijk stelling genomen, andere partijen onthouden zich van commentaar. Ook uitspraken onder voorbehoud van waarheidsvinding [1] blijven uit. En eigenlijk is dat heel vreemd, want dit raakt aan de kern van de parlementaire democratie zoals we denken dat die behoort te werken (rechts). Eisen voor een parlementaire enquête zijn het minste wat je verwachten mocht als het zou gaan on een parlementariër van een andere partij dan de PVV. De stilte van afgelopen twee dagen kun je wijten aan het Pinksterweekend, maar ook dan is de stilte tot nog toe eigenlijk een teken aan de wand. Waar zijn de voorlieden van linkse partijen voor wie Pinksteren zo goed als niets betekent? We hadden ze al moeten horen, maar de stilte regeert.

Dat Wilders ook hen en anderen voor de voeten liep is evident. Is dat een argument om de verworvenheden van de rechtsstaat voor af te breken? Dat de rechtsstaat in Nederland bij de regerende elites niet langer in een goede reuk staat was al langer duidelijk, maar dit is werkelijk gênant voort woorden.

Zoals altijd is de ware kwestie de precedentwerking. Gisteren Wilders, vandaag Baudet, morgen wie de macht tegenspreekt? De intellectuele lichtgewichten aan het Binnenhof lijken te denken dat het wel mee zal vallen – als eerst de ergsten maar weg gewied zijn. Niet alleen is dat niet waarvoor ze gekozen zijn, maar dat ze van een koude kermis huiswaarts zullen komen vraagt weinig fantasie.

---

1. Als dit klopt, dan…

---

Meer over Wildersproces2 op Veren of Lood vindt u hier.