Er komt na NL2021 vermoedelijk weer een enquête naar de Toeslagenaffaire. Dat wordt een vreemd schouwspel, waarvan ik betwijfel of het door gaat.

Het is niet dat alle vragen tot nog toe naar tevredenheid zijn beantwoord, dat het me een vreemde exercitie lijkt. Vragen zijn er na openbare verhoren van de vorige genoeg achter gebleven.

Wat mij een bizarre situatie lijkt te zullen geven is dat een deel van de ondervraagden unverfroren weer in een nog nieuw te formeren kabinet zal blijken te zijn gestapt. Of daarmee doende is. Anders gezegd: een nieuwe enquête Toeslagenaffaire lijkt mij funest voor het aanzien van de politiek, dat door deze affaire al voldoende schade heeft opgelopen.

Verwachtte iemand iets anders, dan?

Dàt kan ik me nu ook weer moeilijk voorstellen. Maar ergens is er toch een grens wat mensen zich in het gezicht laten smeren? Zo zou dat moeten zijn, maar de praktijk leert anders. De NOS meldde vandaag:

De Tweede Kamer houdt een parlementaire enquête naar de toeslagenaffaire. Een Kamermeerderheid wil dat de openbare verhoren voor de zomer van volgend jaar worden gehouden.

En voegde daar ter explicatie aan toe:

Eerder was er al een ‘parlementaire ondervraging’ of mini-enquête, een soort tussenvorm tussen een ‘gewoon’ onderzoek en een enquête. Mensen kunnen dan wel onder ede worden gehoord, maar aan de ondervraging gaat meestal geen uitgebreid dossieronderzoek vooraf. Ook duurt de ondervraging korter dan een enquête.

Dat men in de Kamer achteraf spijt heeft niet direct een echte enquête te hebben ondernomen kan ik me uitstekend voorstellen. Dat premier Rutte ergens dit najaar opnieuw met een gulle lach het Torentje in bezit kan nemen na de verkiezingen van 17 maart en een lange zomer onderhandelen is het verwachte gevolg van NL2021. Dat hij ook de premier was onder wiens verantwoordelijkheid de basis werd gelegd voor de Toeslagenaffaire maakt het tot een bizarre exercitie om in de tussentijd de man terecht af te branden, om hem dan enige tijd later weer ‘brandschoon’ op het schild te hijsen.

Dat men in de kringen van de Regentenpartij het gevoel voor politieke hygiëne mist om Rutte af te raden nog naar het premierschap te dingen is iets dat mogelijk ter sprake kan komen als deze situatie zich ontwikkelt zoal ik haar hier schets. Het zou een aardige indicatie zijn van het moreel besef in politieke kringen als die discussie van de grond zou kunnen komen. Maar houdt uw adem niet in; voor veel politici is moreel besef iets lastigs uit hun jeugd, waarvan ze tijdens hun ‘arbeidzaam’ leven meer last dan gemak hebben, zullen zij u desgevraagd mededelen mocht u in een positie komen hen die vraag te kunnen stellen.

---

Meer over de Toeslagenaffaire en onze commentaren vindt u hier op Veren of Lood.