Waarom voorspelmodellen niet werken
Korte, maar duidelijke uitleg over waarom voorspelmodellen nooit werken, nooit kunnen werken, en nooit zullen werken.
Publicatie 10 juni
DE WERELD NU
Nieuws voor Nederland
Wat wij lezen (economie)
Recente artikelen
Meer
Internationaal nieuws
Wat wij lezen (opinie)
Columnisten
- Alexander Sassen van Elsloo
- Alexander van der Meer
- Alexander van Gouwen
- Bea Scheurwater
- Bert Slagter
- Blondemevrouw
- Bokito
- Caroline
- Dick Kraaij
- Dr. GertJan Mulder
- Eric van de Beek
- Floris van den Berg
- Frank Berkemeier
- Frans Groenendijk
- Frits Bosch
- Gea Drijver
- Gerton van Unnik
- Hans Moll
- Hihiwiwi
- Jaap
- Juvenalis
- Klaartje Groen
- LagondaBlogger
- Machteld Allan
- Manfred Wolf
- Titaniumman
- Martien Pennings
- Mattijs Glas
- Merlot Vine
- Niccolumn
- Nicolette Geveke
- Pancho
- Paul Cliteur
- Paul Nielsen
- Percolator
- Peter Louter
- Raymond Peil
- Rene van Praag
- Renzo Verwer
- Sam van Rooy
- Sander Boon
- Sid Lukkassen
- Sven Snijer
- Syp Wynia
- Toon Kasdorp
- Vicki Van Lommel
- Victor Onrust
- Walter Claeys
- Wim Van Rooy
- Yamapama
“voorspellen is erg lastig, zeker als het de toekomst betreft” Ik weet niet van wie deze uitspraak is.
Om een voorspelling te doen moeten ten eerste de begin(voor)waarden bekend zijn en ten tweede alle invloeden (krachten en remmingen) die op een ontwikkeling inwerken en in welke mate.
Als men een stalen kogel afschiet in een bepaalde richting met een bepaalde kracht, dan kan men theoretisch precies bepalen waar de kogel zich na verloop van een bepaalde tijd zich zal bevinden.
In de praktijk zal het op zijn best een benadering zijn, zeker als het gecontroleerde laboratoriumomstandigheden zijn. Maar in de praktijk zal een afgeschoten kogel niet altijd het voorspelde traject afleggen. Een plotselinge windvlaag kan de kogel doen afwijken of er komt bijvoorbeeld onverwacht een hert of ander obstakel in de baan van de kogel waardoor iedere voorspelling teniet wordt gedaan. Of er zijn onvolkomenheden in de apparatuur waarmee de kogel wordt afgeschoten. Een kleine, onopgemerkte afwijking in de beginvoorwaarden zal een voorspelling met het verstrijken van de tijd steeds tijd onbetrouwbaarder maken.
Als het al met zoiets “simpels” als een afgeschoten kogel niet 100% goed gaat, hoe betrouwbaar zijn dan voorspellingen waar het menselijk gedrag betreft? De samenleving is een complex geheel en de menselijke geest is onvoorspelbaar, zodat zijn acties dat ook zijn. De beginvoorwaarden van een ontwikkeling zijn niet allemaal bekend en sterker: er zijn geen duidelijke beginvoorwaarden, aangezien bestaande situaties en ontwikkelingen zelf al een gevolg zijn van eerdere oorzaken die op hun beurt niet allemaal bekend zijn. Voorspellingen houden geen rekening en kunnen geen rekening houden met voorwaarden en invloeden die niet bekend zijn. President Trump kan struikelen en zijn nek breken. Een knutselaar in een schuurtje ontwikkelt een apparaat dat bestaande technologieën overbodig maakt, een groep jongeren creëert een subcultuur, etc. etc.
Het enige wat toekomstvoorspellers kunnen doen is bestaande trends signaleren en die projecteren op de toekomst, aan de hand van bestaande kennis. Maar dan nog: zijn de oorzaken bekend? Is het bekend welke invloed bepaalde mensen en bepaalde ideeën zullen hebben op ontwikkelingen? Zijn alle gegevens compleet? Men gaat dan verschillende scenario’s berekenen, wat al aanduidt, dat het allemaal hoogst onzeker is. Daar komt nog eens bij, dat de voorspeller zelf al min of meer bevooroordeeld is, zelf betrokken is in het proces en misschien belang heeft bij een bepaalde uitkomst
Psychologie is geen exacte wetenschap, net als economie. Het gaat hier om menselijk gedrag en dat gedrag is niet lineair en 1-dimensionaal.
Vroeger hield ik me veel met toekomstvoorspellingen bezig. oude en moderne profetieën, al of niet wetenschappelijk. 99,9% is gewoon nooit uitgekomen en hoe verder in de toekomst hoe minder. De voorbeelden zijn talloos. Wie had bijvoorbeeld de plotselinge val van de USSR voorspeld? Helemaal niemand, op misschien een enkeling na en dat moet ook wel statistisch gezien, dat 1 van de honderden het bij het rechte eind heeft (en dan nog niet eens helemaal).
Wat de toekomst betreft zijn er alleen maar waarschijnlijkheden met een meer of mindere mate van onzekerheid en hoe verder in de toekomst groter de onzekerheid en onwaarschijnlijkheid. Je geld erop zetten is een riskante aangelegenheid en vrijwel zeker
Jammer genoeg zet dit de deur open voor charlatans zoals Al Gore en degenen die zijn boodschap promoten. Valse modellen met uitsluiting van belangrijke oorzakelijke factoren, zoals de zon, die alles op aarde bepaalt, maar waar zoveel nog niet van bekend is. Zo leven we al jaren in een periode van een extreem zonneminimum, wat wil zeggen, dat de zon weinig oppervlakte-activiteit (zonnevlammen) vertoont. Het gevolg is, dat de aarde meer blootstaat aan kosmische straling en de magnetosfeer dunner wordt. Het gevolg hiervan is een afkoeling van de dampkring en daarom is er een waarschuwing van NASA uitgegaan dat er grote kans is dat we een kleine( ?) ijstijd tegemoet gaan.
Ik weet niet in hoeverre dit verhaal klopt en of ik het goed weergeef, maar een gemiddelde temperatuurdaling van 1 of 2 graden van de atmosfeer is catastrofaler dan een kleine opwarming, die immers theoretisch heel veel nieuw vruchtbaar en bewoonbaar land zou opleveren (in 1 scenario).
Wat de toekomst betreft zullen wemoeten roeien met de riemen die we hebben en die bestaan uit ons (gezonde, logische) verstand, onze verworven kennis, onze onbevooroordeelde kijk op dingen en vooral een kritische instelling, die alles betwijfelt wat niet onomstotelijk is aangetoond.
Wat mezelf betreft: Mijn intuïtie (plotselinge zekerheden die al of niet voortkomen uit logische redenaties en die vaak ver boven de conclusies staan) heeft me vaker juist ingelicht dan mijn logische redenaties. Jammer genoeg worden subjectieve gewaarwordingen ook niet altijd juist geïnterpreteerd en zijn ze “vervuild” met onze persoonlijke troebelen, onze angsten, verwachtingen, wensen, persoonlijke belangen en onzekerheden.
Het blijft dus een precaire zaak.
de reactie is dus doorgekomen. Goed dat ik hem gecopypaste had. Is best een lap tekst.
De val van de Sovjet-Unie in 1990 kwam voor velen inderdaad onverwacht. Toch is het een van de nauwkeurigste voorspellingen van Nostradamus. In Kwatrijn 6:74, dat over Rusland gaat, staat in vertaling: “drieënzeventig jaar zullen in het teken van de dood staan.” 73 jaar na de Oktoberrevolutie geeft 1990.
Dit staat in het boek “De profetieën van Nostradamus” van Alexander Centurio, uitgegeven door Veen, Utrecht/Antwerpen, herdruk van 1983! op blz. 68.
@reageerbuis, achteraf is het altijd makkelijk om iets in het verleden te vinden dat op een gebeurtenis wijst in het heden. Toen de muur viel werd dat kwatrijn inderdaad vaak aangehaald als bewijs dat N. het bij het juiste eind had.
Maar kijk eens naar dat kwatrijn:
https://books.google.nl/books?id=GJyfDWWtEYwC&pg=PA360&lpg=PA360&dq=nostradamus+6/74&source=bl&ots=REU5BPWUix&sig=ACfU3U3kxTbd8AAnT8BUW2fTh8QnVKbkqw&hl=nl&sa=X&ved=2ahUKEwjQrpHewfDiAhVFLlAKHcbRDREQ6AEwBHoECAcQAQ#v=onepage&q=nostradamus%206%2F74&f=false
Er is geen vermelding van Rusland, communisme, sovjet Unie of iets dergelijks. Het enige wat ernaar zou kunnen wijzen is die 73 jaar. Maar is dat genoeg om van een voorspelling te spreken? Had men bijvoorbeeld 150 jaar geleden bij het lezen van dit kwatrijn kunnen concluderen dat er een communistisch rijk zou ontstaan dat na 73 jaar weer zou vallen?
Dat is niet het geval. De tekst is vaag, ongrammaticaal, gefragmenteerd en cryptisch, zoals alle tekst in die “profetieën”. Er wordt ook geen datum gegeven of zelfs een aanduiding daarvan. Ik herinner me een ander kwatrijn, waarin zoiets staat als “In 1999 zal de engel der vergelding vuur op de aarde werpen”
Niets van dien aard is er in 1999 gebeurd. Het enige wat erop zou kunnen lijken was de inval van de USA in Irak. Maar is de USA de engel der vergelding? Ook daar wordt er geen tijd of plaats gegeven of een nadere aanduiding van betrokkenen of oorzaken. Ook hier kan van te voren niet gezegd worden dat het verwijst naar de Golfoorlog en is het niet meer dan “wishful thinking” achteraf.
De val van de Sovjet unie heeft me doen besluiten de “profetieën” van Nostradamus te onderzoeken en ik ben er ongeveer een jaar mee bezig geweest. Mijn conclusie: De Profetieën zijn niet meer dan wartaal en Nostradamus dientengevolge een charlatan. Er staat in al die profetieën NIETS wat VOORAF duidelijk aangeeft wanneer er waar wat zal plaatsvinden. Chronologisch is het al een warboel en ze zijn ook nog eens in een mengelmoes van talen (Frans, Occitaans e.a.) op een grammaticaal onzinnige wijze geboekstaafd.
Wat ik hierboven schreef, dat voorspellingen met het verstrijken van de tijd steeds onnauwkeuriger worden en de plank steeds verder misslaan, heeft een keerzijde, namelijk dat iedere uitspraak over welk onderwerp dan ook met betrekking tot de toekomst grotere kans heeft om in meerdere of mindere mate “juist” te blijken hoe meer tijd er verstrijkt. De menselijke samenleving en de geschiedenis is zo complex, de taal zo multi-interpretabel en de menselijke geest zo rijk, dat er altijd wel een gebeurtenis kan plaatsvinden die van te voren “voorspeld” is door iemand.
Wat ik trouwens intrigerend blijf vinden is de kalender van de Maya’s, die aangeeft dat we in een tijd leven waarin de oude wereldorde wordt vervangen door een andere. Waar is deze kalender op gebaseerd? Is de kalender misschien gebaseerd op zonne-cycli die door de moderne wetenschap nog niet zijn gekend of begrepen? Is het huidige zonneminimum de oorzaak van grote veranderingen in de aardatmosfeer en derhalve van de menselijke samenleving en het leven op aarde?
Ik zeg niet dat het zo is, maar waar het de toekomst betreft is het volgens mij van nut om alle mogelijkheden open te houden voor onderzoek, juist vanwege de grote onzekerheid.
Tijdens het schrijven viel me op, dat er drie soorten toekomstvoorspellingen zijn. De wetenschappelijke, gebaseerd op logica uitgaande van de bekende feiten/waarnemingen, de intuïtieve, waar er plotseling een conclusie, een zekerheid zich voordoet, al of niet na onderzoek naar iets, en als derde de openbaringsprofetieën.
De scheidslijn is moeilijk te trekken. Een jaar of tien geleden was ik aan het chatten met een kennis en plotseling kwam er vanuit het niets een grote zekerheid in me op. Ik schreef dat we op dat moment in het gouden tijdperk van het internet leefden en dat deze vrijheid niet meer toegestaan zou worden in de toekomst. En nu, tien jaar later is de grote censuur begonnen. Facebook, Google, Youtube en Twitter veranderen van open podia voor vrije meningsuiting in tirannieën die alleen de “juiste” meningen toelaten en dissidente geluiden verbannen. Mensen worden zelfs gearresteerd en vervolgd voor wat ze on line zeggen en er zijn acties aan de gang om mensen met een verkeerde mening uit te sluiten van on line geldverkeer (paypal, patreon, mastercard).
Ben ik nu een profeet? Misschien. Mijn conclusie van toen was gebaseerd op onderliggende kennis van de manier waarop de heersende machten in het verleden om waren gegaan met media, namelijk controle uitoefenen. Maar mijn realisatie op dat moment was niet het gevolg van een bewuste redenatie, maar meer als de donder die na een bliksemflits ontstaat. De bliksem is het inzicht en de donder de vertaling daarvan in rationele, menselijke concepten/woorden.
enfin, dit wilde ik eraan toevoegen, hoewel ik niet weet of het van belang is om het te vermelden.
Dank voor de uitgebreide reactie. Ik wil toch even opmerken dat in het boek uit 1983 al staat dat de voorspelling in 6: 74 op Rusland betrekking heeft.
In de bijbel staan ook heel wat voorspellingen. Veel uit het Oude Testament gaan over Jezus, de kruisdood, het verraad door Judas. Ook de terugkeer van Joden naar het Heilige Land is voorspeld en over de eindtijd staat heel wat in Openbaring, onder andere de afschaffing van het contante geld. Ook de geheimen die Maria aan de drie kinderen in Fatima toevertrouwde waren voorspellingen. Maar er werd ook gezegd dat voorspeld onheil door toewijding of gebed is af te wenden..
reageerbuis, In het boek boek dat u noemt uit 1983 mag dan Rusland staan, het staat het niet in de oorspronkelijke tekst, het aangehaalde kwatrijn. Het is dus een zeer ruime interpretatie achteraf.
Ik blijf erbij dat voorspellingen die achteraf, na een bepaalde gebeurtenis, pas worden herkend als voorspellingen en dan nog alleen als men er een zeer ruime interpretatie op loslaat, niet gelden als voorspellingen als men op het moment van de voorspelling niet kan afleiden wat er precies gaat gebeuren en wanneer. Als men 500 jaar voor een gebeurtenis spreekt over ene “Immanuel” dan is het een kwestie van geloof als men dit achteraf interpreteert als “Jezus”. Hetzelfde geldt voor een woord als “hout”, dat achteraf geïnterpreteerd wordt als “kruis(hout)”. Het vergt een hoop verbeelding en geloof als men van Jezus beweert, dat hij “zijn schapen hoedde met een ijzeren staf”. Welke staf? waarom van ijzer? Waarom wordt de naam Jezus niet vermeld?
Ik zeg niet dat “openbaringsvoorspellingen” niet mogelijk zijn, maar het gros van die voorspellingen wordt pas achteraf als zodanig “herkend” om bepaalde gebeurtenissen te legitimeren. Wat is het nu van een voorspelling als die pas achteraf, na een gebeurtenis, als zodanig wordt herkend? Moeten voorspellingen niet duidelijk en eenduidig zijn om enige waarde te hebben?
In sommige gevallen kan de interpretatie van een profetie desastreuze gevolgen hebben. Toen Columbus voet aan wal zette in Amerika, geloofden de inheemsen dat hij de terugkeer was van hun God, ik meen Viracocha. Het ware beter geweest voor ze als ze de sSpanjaarden wat omzichtiger en voorzichtiger tegemoet waren getreden.